Singapore dẫn đầu thế giới về quản lý tiền mã hóa nhờ chiến lược sandbox

Trong khi các quốc gia phương Tây vẫn đang loay hoay với cách tiếp cận ưu tiên “luật trước, hành động sau”, thì Singapore đã vươn lên trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới trong việc điều tiết công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và tiền mã hóa. Bằng chiến lược “sandbox” ưu tiên thử nghiệm, Singapore đã và đang tạo nên một hệ sinh thái công nghệ thực tiễn, được quốc tế đánh giá cao.

Theo CNBC đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), chính sách quản lý tiến bộ của Singapore không chỉ giúp đất nước này triển khai thí điểm AI tại các cơ sở y tế, mà còn thu hút ngày càng nhiều công ty hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực tiền mã hóa. Trong năm 2024, Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) đã cấp gần gấp đôi số giấy phép so với năm trước cho các doanh nghiệp tiền mã hóa, đồng thời ra lệnh buộc rút giấy phép hoặc yêu cầu đăng ký bắt buộc đối với những công ty hoạt động ngoài tầm kiểm soát – một bước đi thể hiện độ “sắc bén” trong cách tiếp cận quản lý linh hoạt mà hiệu quả.

Điểm nổi bật trong hệ thống quản trị công nghệ của Singapore là phương pháp tiếp cận “sandbox” – thử nghiệm công nghệ một cách có kiểm soát trước khi áp dụng đại trà. Việc này cho phép các doanh nghiệp và nhà phát triển thử nghiệm sản phẩm trong môi trường giới hạn, từ đó phản hồi trực tiếp về quy định và định hình một khung pháp lý sát thực tế. Điều này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực như AI và *tiền mã hóa*, nơi các thay đổi công nghệ nhanh đến mức khung luật truyền thống thường bị tụt lại phía sau.

Trái ngược với Singapore, Liên minh châu Âu và Mỹ vẫn loay hoay với các dự luật AI lẫn tiền mã hóa chưa được thống nhất và triển khai đồng bộ. Theo Politico, đạo luật AI của EU tuy được phê duyệt sau nhiều năm tranh luận nhưng lại yêu cầu chi phí tuân thủ cao và gây trì hoãn triển khai thực tiễn, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như y tế và tài chính. Trong khi đó, tại Mỹ, hơn 40 tiểu bang đã đề xuất các dự luật liên quan đến AI trong năm 2024, nhưng vẫn thiếu một tiêu chuẩn liên bang có tính thống nhất. Điều này khiến các doanh nghiệp công nghệ đối mặt với một “ma trận quy định” khó đoán định.

Với riêng lĩnh vực *tiền mã hóa*, Singapore cho thấy một mô hình minh bạch và có định hướng. MAS đến nay đã chính thức cấp phép cho 19 công ty cung cấp dịch vụ tài sản kỹ thuật số. Thay vì bùng nổ đăng ký mang tính hình thức, MAS lựa chọn “lọc sạch” hệ sinh thái, chỉ giữ lại những doanh nghiệp đủ năng lực thực thi và tuân thủ quy định công khai. Đối với các công ty chỉ đăng ký tại Singapore nhưng lại bỏ qua tiêu chuẩn vận hành nội địa để phục vụ thị trường nước ngoài, MAS đã thẳng tay đưa ra yêu cầu cấp phép bắt buộc hoặc buộc rời khỏi thị trường kể từ tháng 6 năm 2025. Đây là một bước đi cho thấy *tính thực chất và chính xác trong khâu thực thi*, thay vì chỉ đặt ra luật mà không giám sát hiệu quả.

Bình luận: Mô hình này biến Singapore từ một trung tâm “trên danh nghĩa” thành một hệ sinh thái được vận hành thực chất bởi các công ty có năng lực – điều mà không nhiều nền kinh tế phát triển hiện nay làm được.

Điểm đáng chú ý là: dù bị một số ý kiến cho rằng quá thực nghiệm, nhưng Singapore không đơn thuần thả lỏng công nghệ. Họ thiết lập đầy đủ các cơ chế kiểm soát rủi ro như chia sẻ dữ liệu tức thời, giao thức dừng khẩn cấp (kill switch) và giới hạn tiếp cận trong từng giai đoạn thử nghiệm. Điều này biến chiến lược sandbox trở thành một *hệ thống quản trị linh hoạt dựa trên thực tiễn*, chứ không phải sự buông lỏng.

Ngoài việc tái cấu trúc thị trường *tiền mã hóa*, Singapore còn đặt mục tiêu trở thành trung tâm AI mạnh nhất Đông Nam Á. Theo báo cáo của công ty tư vấn McKinsey phát hành tháng 5, Singapore hiện đang dẫn đầu trong thu hút vốn đầu tư mạo hiểm cho startup AI và duy trì đà tuyển dụng các chuyên gia AI cấp cao hàng đầu khu vực.

Trong khi đó, theo Financial Times, dù đã nhận thức được sự thay đổi xu hướng, các nước phương Tây lại tiếp tục trì hoãn: Anh mới chỉ triển khai sandbox thử nghiệm giới hạn, còn Mỹ thì cần thêm nhiều năm để thống nhất luật ở cấp liên bang – tạo ra khoảng trống thời gian lớn mà các quốc gia linh hoạt như Singapore sẽ tận dụng triệt để.

Theo dự đoán của PwC, đến năm 2030, *AI sẽ đóng góp khoảng 23 nghìn tỷ đô la (tương đương 3.197.000.000 tỷ đồng)* vào GDP toàn cầu. Tuy nhiên, nếu các quốc gia không phản ứng kịp thời, phần lớn lợi ích này sẽ nghiêng hẳn về những nước chủ động triển khai chính sách sớm như Singapore.

Tóm lại, *tiền mã hóa* tại Singapore không bị xem là nguy cơ cần chặn đứng, mà là một lĩnh vực cần định hướng và chuyên nghiệp hóa. Điều này càng cho thấy khả năng xử lý chính sách cực kỳ tinh tế của Singapore – vừa kiểm soát rủi ro, vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Kết luận, trong thời đại chuyển đổi công nghệ nhanh chóng như hiện nay, từ *tiền mã hóa* đến AI, Singapore đã chứng minh rằng: không phải quốc gia lớn mạnh, mà chính những hệ thống *quản trị linh hoạt, nhạy bén và sát thực tế* mới là nhân tố quyết định vị thế toàn cầu. Mỹ và châu Âu nên từ bỏ mô hình pháp lý cũ mang nặng tính lý thuyết, và hướng đến một chính sách phản ứng nhanh hơn – vì giờ đây, chậm chân không chỉ là mất cơ hội mà còn là mất vị thế.