Nhận diện thị trường tăng giá và giảm giá trong đầu tư tiền mã hóa

Thị trường tiền mã hóa thường xuyên biến động mạnh, mang đến cả cơ hội và rủi ro cho nhà đầu tư. Trong bối cảnh giá cả liên tục tăng rồi giảm một cách chóng mặt, việc phân biệt rõ đâu là thời điểm của “từ xu hướng tăng giá” (bull market) hay “từ xu hướng giảm giá” (bear market) sẽ là yếu tố then chốt giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn.

Theo thống kê lịch sử, một “từ xu hướng tăng giá” thường được ghi nhận khi giá tài sản tăng đều đặn trong thời gian dài và tâm lý lạc quan chiếm ưu thế trên thị trường. Điển hình như đợt tăng giá của Bitcoin(BTC) vào năm 2020, khi đồng tiền này tăng từ khoảng 10.000 USD lên gần 70.000 USD vào đầu năm 2021. Trong giai đoạn đó, các tập đoàn như Tesla(TSLA) và MicroStrategy(MSTR) liên tục công bố các khoản đầu tư quy mô lớn vào Bitcoin(BTC), cùng với sự ra mắt của loạt dự án blockchain mới và dòng vốn khổng lồ từ nhà đầu tư cá nhân đổ vào thị trường. Đây là thời điểm không chỉ giá Bitcoin(BTC) tăng mạnh mà còn kéo theo loạt altcoin tăng theo, đồng thời ghi nhận mức giao dịch cao và tâm lý thị trường phấn khởi.

Trái lại, “từ xu hướng giảm giá” là giai đoạn thị trường giảm sâu và kéo dài, thường đi kèm với sự bi quan và rút lui của nhà đầu tư. Ví dụ dễ thấy là trong năm 2022, khi Bitcoin(BTC) rơi xuống dưới ngưỡng 20.000 USD sau cú sốc từ các vụ sụp đổ của Terra, Celsius và FTX. Những sự kiện tiêu cực liên tiếp đó làm lung lay niềm tin vào thị trường tiền mã hóa. Nhiều nhà đầu tư tháo chạy, kéo theo làn sóng ngưng trệ trong hoạt động phát triển dự án, giảm thanh khoản và sự sụt giảm nghiêm trọng từ các chỉ số trên toàn hệ sinh thái.

Dù giá cả là chỉ số nền tảng để đánh giá xu hướng, nhưng một mình “giá” là chưa đủ. Nhà đầu tư cần xem xét thêm các dữ liệu như khối lượng giao dịch, tâm lý thị trường, chỉ số on-chain và các yếu tố vĩ mô. Chẳng hạn, khi giá tăng đi kèm với khối lượng giao dịch lớn thì đó là tín hiệu có dòng tiền thực sự đổ vào thị trường. Nhưng nếu giá tăng còn khối lượng giao dịch suy giảm, đây có thể là dấu hiệu cho một đợt điều chỉnh mạnh sắp diễn ra.

Tâm lý nhà đầu tư là một yếu tố đáng lưu ý khác và thường được đo bằng chỉ số như Chỉ số Sợ hãi & Tham lam (Fear & Greed Index). Chỉ số này giúp phản ánh mức độ lạc quan hay bi quan của thị trường: giá trị cao cho thấy sự hưng phấn có thể báo hiệu đỉnh ngắn hạn, còn giá trị thấp cho thấy thị trường lo sợ, đôi khi là tín hiệu cho một đáy tiềm năng. Tất nhiên, đây không phải là chỉ báo mua – bán trực tiếp, mà là công cụ mang tính tham khảo để đánh giá xu hướng chung.

Bên cạnh đó, yếu tố vĩ mô như biến động lãi suất cũng tác động mạnh đến thị trường. Năm 2020 là một ví dụ rõ nét khi lãi suất thấp, các gói kích thích kinh tế nhằm chống lại đại dịch COVID-19 và chính sách nới lỏng tiền tệ đã kích thích sự phát triển của thị trường tiền mã hóa. Ngược lại, năm 2022, chính sách tăng lãi suất mạnh tay của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã khiến tâm lý nhà đầu tư chuyển sang lo ngại, dẫn đến việc bán tháo tài sản rủi ro như tiền mã hóa.

Một điểm thú vị là cụm từ “từ xu hướng tăng giá” và “từ xu hướng giảm giá” đều bắt nguồn từ hành vi của hai loài động vật – bò và gấu. Bò thường húc sừng từ dưới lên thể hiện sức tấn công đi lên – biểu tượng cho thị trường tăng trưởng. Trong khi đó, gấu dùng vuốt tấn công từ trên xuống – tượng trưng cho thị trường đi xuống. Cách gọi ví von này xuất hiện từ thế kỷ 18 tại thị trường tài chính Anh và vẫn được sử dụng cho tới ngày nay.

Hiểu được thị trường đang rơi vào “từ xu hướng tăng giá” hay “từ xu hướng giảm giá” không chỉ giúp nhà đầu tư xác định điểm mua bán, mà còn giúp quản trị cảm xúc tốt hơn. Sự nhất quán trong chiến lược đầu tư, thay vì chạy theo cảm tính hay tin đồn, chính là chìa khóa để tồn tại và thành công trong thị trường tiền mã hóa đầy biến động hiện nay.