Web3 game sụp đổ: 'Quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số' chỉ là ảo mộng?

Web3 game: Mộng tưởng về “quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số” bị cuốn trôi bởi làn sóng phá sản

Web3 game – từng được ca ngợi là tương lai của ngành game với lời hứa về “quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số” cho người chơi – đang rơi vào khủng hoảng toàn diện trong năm 2025. Theo DappRadar công bố ngày 24 (giờ địa phương), chỉ trong quý 2 năm 2025, hơn 8% số lượng Web3 game hoạt động đã đóng cửa. Điều này không chỉ làm dấy lên nghi vấn về thực chất của “quyền sở hữu kỹ thuật số”, mà còn cho thấy vai trò quan trọng của yếu tố pháp lý – cụ thể là rào cản từ quy định tài chính – trong sự sống còn của lĩnh vực này.

Hứa quyền sở hữu nhưng để game chết là mất trắng

Khái niệm “Web3 game” được xây dựng trên nền tảng blockchain, nơi game thủ có thể sở hữu tài sản như NFT hoặc token được phát hành trong game. Tuy nhiên, khi các dự án dừng hoạt động, những tài sản này gần như vô giá trị – khiến lời hứa “quyền sở hữu kỹ thuật số thực sự” trở thành ảo ảnh.

Cụ thể, một loạt trò chơi từng được đầu tư bài bản như Tatsumeeko, Nyan Heroes, Blast Royale hay Rumble Kong League (liên kết cùng ngôi sao bóng rổ NBA Stephen Curry) đã tuyên bố ngưng vận hành. MMORPG Ember Sword – từng huy động hơn 200 triệu USD (tương đương khoảng 2.888 tỷ đồng) – cũng đột ngột dừng chân chỉ sau thời gian ngắn ra mắt, làm toàn bộ NFT và token trong game gần như mất hết giá trị.

Một ví dụ rõ nét là đồng NYAN của Nyan Heroes: chỉ trong một ngày, giá giảm hơn 40% và vốn hóa thị trường đã bốc hơi 99% so với đỉnh, cho thấy mức độ rủi ro của tài sản do dự án phát hành.

Từ game thành dịch vụ tài chính – rủi ro pháp lý gia tăng

Khi một Web3 game cho phép lưu trữ, giao dịch và trao đổi token hoặc NFT thông qua blockchain – xét về bản chất – nó không còn là một trò chơi đơn thuần mà đã trở thành một dạng “dịch vụ tài chính số”. Điều này đồng nghĩa với việc dự án sẽ rơi vào phạm vi điều chỉnh của các cơ quan pháp lý như Cục Chống Tài trợ Khủng bố và Tội phạm Tài chính Hoa Kỳ (FinCEN) hay Đạo luật thị trường tài sản số của Liên minh châu Âu (MiCA).

Ông Magnus Söderberg – CEO Trioloth Games, một hãng phát triển game tại châu Âu – nhận định: “Mức độ tuân thủ quy định của thị trường Web3 game hiện nay là rất thấp. Phần lớn đội ngũ phát triển chưa ý thức rõ hoặc chưa có khả năng đáp ứng các yêu cầu pháp lý cơ bản.”

Việc được coi là nhà cung cấp dịch vụ tài sản số (CASP – Crypto Asset Service Provider) buộc các game phải thực hiện KYC, quy trình chống rửa tiền (AML), lưu trữ và báo cáo toàn bộ lịch sử tài sản. Điều này không chỉ phức tạp mà còn cực kỳ tốn kém. Để đủ điều kiện hoạt động hợp pháp tại Mỹ và châu Âu (theo MiCA), chi phí đăng ký và cấp phép ban đầu có thể lên tới 10 – 15 triệu USD (tức khoảng 144 – 216 tỷ đồng).

Chi phí né luật = cái giá mất niềm tin

Đối mặt với rào cản chi phí lớn như trên, nhiều studio game nhỏ buộc phải chọn cách “né pháp lý”, tức không chính thức phát hành token hoặc chỉ triển khai hệ thống nội bộ ở mức giới hạn. Tuy nhiên, điều này lại dẫn đến hệ lụy về niềm tin: cơ chế phân bổ token không minh bạch, giao dịch nội bộ dễ bị thao túng, hoặc thậm chí là không thể ngăn cản hành vi “xả hàng” từ đội ngũ phát triển.

Ông Söderberg bình luận: “Né pháp lý không giúp tiết kiệm chi phí, mà chính là con đường mất trắng niềm tin của người dùng và mất giá tài sản nhanh nhất.”

Giải pháp sống sót: Ủy quyền tuân thủ pháp lý

Vậy liệu có cách nào để vừa tuân thủ luật, vừa không “giết chết” tính sáng tạo của nhà phát triển game? Câu trả lời – theo Söderberg – là ủy quyền dịch vụ pháp lý cho các bên thứ ba chuyên nghiệp.

Thay vì tự mình trở thành tổ chức tài chính, nhà phát triển có thể thuê các dịch vụ KYC, AML, thiết kế tokenomics được kiểm định và chứng nhận. Ở tầng smart contract, các biện pháp như hạn mức giao dịch, xác thực ví, giới hạn địa lý có thể được tích hợp tự động để đảm bảo luật pháp mà người chơi vẫn không bị gián đoạn trải nghiệm.

“Viễn cảnh lý tưởng là toàn bộ quy định lặng lẽ hoạt động dưới lớp nền công nghệ – không làm người dùng cảm nhận rằng mình đang dùng dịch vụ tài chính,” ông nói thêm.

Tồn tại hay biến mất – câu trả lời nằm ở yếu tố “hợp pháp”

Khủng hoảng năm 2025 đã phơi bày sự thật: “quyền sở hữu kỹ thuật số” không thể hiện giá trị nếu thiếu khung pháp lý bảo vệ. Trong kỷ nguyên Web3, không còn là chuyện ai có ý tưởng hay, mà là ai có thể hợp thức hóa được mô hình của mình theo quy định toàn cầu.

Trong bối cảnh vốn đầu tư giảm mạnh và lòng tin thị trường bị xói mòn, tính “hợp pháp” chính là điều kiện sinh tồn mới bên cạnh “kỹ thuật”. Nếu như không thể chứng minh được rằng mô hình của bạn tuân thủ FinCEN hay MiCA, cuộc chơi Web3 sẽ chỉ mãi dừng lại ở mức thử nghiệm.

Từ khóa: “Web3 game”, “quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số”, “MiCA”, “FinCEN”