Aave vướng tranh cãi dữ dội về quản trị DAO và quyền kiểm soát thương hiệu

Một lần nữa, giao thức Aave tiếp tục rơi vào vòng xoáy tranh cãi xoay quanh cơ chế quản trị, khi bất đồng giữa Aave Labs và cộng đồng DAO ngày càng gay gắt. Tâm điểm tranh cãi mới đây là quyền kiểm soát thương hiệu và giao diện người dùng, làm dấy lên vấn đề dai dẳng về mô hình doanh thu và quyền vận hành giao thức.

Theo The Block đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), một đề xuất chuyển tài sản thương hiệu về quyền kiểm soát của DAO đã bị cộng đồng bác bỏ, làm lộ rõ mâu thuẫn trong cấu trúc quyền lực giữa nhà phát triển và cộng đồng – điều đang trở thành bài toán lớn không chỉ với Aave mà với cả toàn bộ hệ sinh thái DeFi.

Mâu thuẫn bùng nổ vì tranh cãi doanh thu và quyền kiểm soát

Căng thẳng bắt nguồn từ việc giao thức Aave tích hợp CoW Swap – một nền tảng giao dịch phi tập trung – dẫn đến phát sinh phí giao dịch. Mọi chuyện leo thang khi thành viên “EzR3aL” tố cáo rằng số phí này đã chảy vào ví do Aave Labs kiểm soát, thay vì phân bổ cho DAO – tổ chức đại diện cho cộng đồng nắm giữ token.

Đáp lại, một đề xuất được đưa ra để chuyển quyền điều hành tài sản thương hiệu (bao gồm tên miền giao diện, tài khoản mạng xã hội, và quyền đặt tên) từ Aave Labs sang quyền kiểm soát trực tiếp của DAO. Tuy vậy, khi đưa ra bỏ phiếu, đề xuất này đã bị bác bỏ với tỷ lệ phản đối lên tới gần 55%, trong khi chỉ có 3,5% tán thành và hơn 40% bỏ phiếu trắng.

bình luận: Kết quả bỏ phiếu phản ánh sự thiếu đồng thuận trong cộng đồng và cũng là hồi chuông cảnh báo về những giới hạn trong mô hình quản trị hiện tại của DeFi.

Lãnh đạo Wintermute đặt nghi vấn về tính hợp lý

Trước đề xuất nói trên, Giám đốc điều hành của Wintermute – ông Evgeny Gaevoy – đã thận trọng bày tỏ hoài nghi, cho rằng việc chuyển quyền sở hữu tài sản thương hiệu mà không có lộ trình rõ ràng là hành động vội vã. Theo ông, cốt lõi vấn đề nằm ở cấu trúc hoàn vốn giá trị cho người nắm giữ token – điều vẫn chưa rõ ràng, đặc biệt trong trường hợp không có tổ chức phi lợi nhuận cụ thể tiếp nhận điều hành các tài sản này.

“Không ai rõ liệu tài sản sẽ do một thực thể kiếm lời hay một tổ chức phi lợi nhuận kiểm soát. Nếu không giải quyết từ gốc, bất kỳ mô hình doanh thu nào cũng khó đạt tính minh bạch và chính danh” – Gaevoy nhận định.

bình luận: Nhận định của Gaevoy cho thấy mối lo lắng sâu sắc hơn – rằng mô hình DAO hiện tại đang dễ bị tổn thương vì thiếu minh bạch và cơ chế phân quyền hiệu quả.

Aave đáp trả nghi án thao túng biểu quyết

Trước làn sóng chỉ trích, nhà sáng lập và Giám đốc điều hành Aave – ông Stani Kulechov – đã đưa ra phát biểu chính thức, thừa nhận việc thiếu gắn kết và giải thích đầy đủ về vai trò của Aave Labs với cộng đồng. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng xung đột là một phần tự nhiên của cơ chế quản trị phi tập trung.

Đáng chú ý, Kulechov bị đặt nghi vấn khi gần đây đã mua số lượng lớn token AAVE trị giá khoảng 15 triệu USD (~217 tỷ VNĐ). Giải thích về hành động này, ông khẳng định đó là “hành động thể hiện niềm tin với dự án”, không nhằm mục tiêu ảnh hưởng tới kết quả bỏ phiếu hay thao túng quản trị.

“Chúng tôi cam kết củng cố tính minh bạch và tạo ra sự đồng thuận cao hơn trong hệ sinh thái Aave. Chúng tôi tin rằng sự liên kết lợi ích giữa DAO và các nhà phát triển là yếu tố sống còn” – ông nói thêm.

Khi DAO không còn thực sự “phi tập trung”?

Vụ việc đã thắp lại cuộc tranh luận chưa hồi kết về tính hiệu quả và minh bạch của mô hình DAO. Hệ sinh thái DeFi ngày nay không còn chỉ là những dự án nhỏ điều hành bởi cộng đồng mở; nhiều nền tảng như Aave đã vươn lên quy mô tổ chức, nơi lợi ích giữa các bên bắt đầu xung đột.

Điều này đặt ra câu hỏi: DAO có còn là mô hình phù hợp để quản trị các giao thức tài chính trị giá hàng tỷ đô la? Hay cần cú chuyển mình mạnh mẽ trong thiết kế hệ thống, đảm bảo rõ ràng về quyền sở hữu tài sản, phân phối lợi ích và cơ chế kiểm soát?

bình luận: Câu chuyện của Aave là một ví dụ điển hình cho thấy các tổ chức trong DeFi cần đánh giá lại cách tiếp cận với mô hình “phi tập trung” – để đảm bảo không chỉ công bằng mà còn bền vững và minh bạch trong dài hạn.

Kết luận

Tranh cãi mới nhất xoay quanh quyền kiểm soát thương hiệu cho thấy Aave – dù là một trong những giao thức DeFi hàng đầu – vẫn đang vật lộn với vấn đề cơ bản của quản trị phi tập trung. Mấu chốt nằm ở việc cân bằng giữa quyền lực của các nhà phát triển như Aave Labs với quyền quyết định của cộng đồng thông qua “DAO”.

Với làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào DeFi, nhà đầu tư và người dùng cần theo dõi chặt chẽ cách các dự án thiết kế “quyền lực vận hành” và cơ chế “phân phối doanh thu” – đặc biệt là trong bối cảnh các tổ chức bắt đầu trở thành đầu tàu thúc đẩy phát triển, thay vì chỉ là yếu tố nền.

Từ khóa: ‘Aave’, ‘DAO’, ‘quản trị phi tập trung’, ‘DeFi’, ‘Aave Labs’, ‘phân phối doanh thu’