Luxembourg cấp phép 'tác nhân kiểm soát' cho Investre, mở đường số hóa quỹ đầu tư bằng blockchain

Theo báo cáo ngày 24 (giờ địa phương) từ Financial Times, Cơ quan Quản lý tài chính Luxembourg vừa cấp giấy phép “tác nhân kiểm soát” chính thức đầu tiên cho Investre — một công ty nội địa hoạt động trong lĩnh vực tài sản số. Đây được xem là bước đi mang tính chiến lược, thể hiện rõ nỗ lực của Luxembourg trong việc đẩy nhanh quá trình “số hóa quỹ lẻ”, đồng thời xây dựng nền tảng quy định phục vụ xu hướng tài chính phi tập trung ở châu Âu.

Với tổng tài sản lên tới 7.300 tỷ euro (tương đương khoảng 1 triệu 926 nghìn tỷ đồng), chiếm khoảng 1/4 quy mô quỹ toàn châu Âu, Luxembourg từ lâu đã được xem là trung tâm vận hành quỹ hàng đầu khu vực. Mặc dù dân số chỉ hơn nửa triệu người, quốc gia này lại đóng vai trò dẫn dắt trong đổi mới khuôn khổ pháp lý cho thị trường vốn số. Cụ thể, cuối năm 2024, Luxembourg đã ban hành “Luật chuỗi khối phiên bản 4”, qua đó mở rộng phạm vi phát hành bằng công nghệ chuỗi khối cho không chỉ trái phiếu phi niêm yết mà còn cả cổ phiếu và quỹ đầu tư.

Đáng chú ý, pháp luật mới này đã lần đầu tiên cho phép một loại trung gian công nghệ mới mang tên “tác nhân kiểm soát” hoạt động hợp pháp mà không cần phụ thuộc vào tổ chức lưu ký trung ương (CSD) hoặc đơn vị giữ tài sản. "Tác nhân kiểm soát" đóng vai trò quản lý tài khoản phát hành, giám sát tính đồng bộ giữa lượng phát hành và số dư trên mạng lưới blockchain áp dụng công nghệ sổ cái phân tán (DLT), đồng thời phối hợp giám sát nếu có cấu trúc nhận ký quỹ.

Bình luận: Cơ chế này không chỉ loại bỏ nhu cầu về bên trung gian truyền thống mà còn giúp cắt giảm chi phí và đơn giản hóa quy trình vận hành — điều mà hệ thống tài chính hiện tại hiếm khi làm được.

Investre — đơn vị vừa nhận được giấy phép — vốn là tổ chức nắm giữ giấy phép tài chính MiFID trong khu vực, đã có kinh nghiệm hợp tác với nhiều tập đoàn quản lý quỹ lớn như Schroders hay Nordea. Cho đến nay, công ty này đã thực hiện hơn 3.000 giao dịch phát hành hoặc đốt token quỹ với định hướng dựa trên tài sản thực. Tuy nhiên, với giấy phép “tác nhân kiểm soát” mới, Investre khẳng định sẽ mở rộng hoạt động sang phát hành “quỹ số nguyên bản” — tức các quỹ được tạo lập và quản lý hoàn toàn trên nền tảng blockchain mà không cần gắn với tài sản truyền thống.

Hiện tại, Investre đang triển khai dịch vụ của mình trên chuỗi khối Stellar, nhưng công ty tiết lộ đang hướng đến tích hợp khả năng tương thích với các chuỗi hỗ trợ EVM (Ethereum Virtual Machine) để gia tăng năng lực “hoán đổi xuyên chuỗi”. Điều này giúp tạo điều kiện cho chuyển giao tài sản giữa các blockchain khác nhau, mở rộng khả năng thanh khoản và tính cạnh tranh của các quỹ số trên thị trường thứ cấp.

Bình luận: Sự chủ động tích hợp công nghệ đa chuỗi không chỉ là chiến lược thị trường, mà còn phù hợp với tầm nhìn phát triển bền vững mà Investre đã cam kết từ đầu.

Động thái từ phía nhà quản lý Luxembourg cho thấy rõ lập trường cởi mở và tiên phong của Liên minh châu Âu đối với thị trường tài sản mã hóa. Trường hợp của Investre trở thành một minh chứng điển hình cho thấy cấu trúc tài chính phi trung gian có thể được triển khai trong thực tế như thế nào. Không loại trừ khả năng trong thời gian tới, nhiều quốc gia trong khu vực sẽ áp dụng mô hình tương tự để thúc đẩy quá trình “token hóa tài sản” tại thị trường của riêng mình.

Kết luận: Với việc Investre nhận được giấy phép đầu tiên cho vai trò “tác nhân kiểm soát”, Luxembourg đang đặt nền móng vững chắc để thúc đẩy xu thế “token hóa tài sản” và “số hóa quỹ đầu tư” trên phạm vi toàn châu Âu. Nếu thành công, mô hình này có thể giúp đơn giản hóa vận hành, giảm chi phí và mở ra chương mới cho tài chính phi tập trung tại khu vực.