DeFi đối mặt khủng hoảng thanh khoản sau loạt vụ hack liên hoàn

Một lần nữa, hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi) đứng trước tín hiệu khủng hoảng thanh khoản khi các giao thức vay cho thấy dấu hiệu tê liệt. Theo cảnh báo từ công ty bảo mật PeckShield ngày 24 (giờ địa phương), kho tài sản TelosC trên giao thức DeFi Euler đang đối mặt với tình trạng cạn kiệt thanh khoản nghiêm trọng, khi tỷ lệ sử dụng đạt mức 100%. Tổng tài sản bị khóa trong giao thức hiện lên tới khoảng 27 triệu USD (khoảng 361 tỷ đồng), và người dùng không thể rút tiền.

Euler được xem như một “ngân hàng phi tập trung”, nơi người dùng có thể gửi tài sản để nhận lãi và người khác có thể vay thông qua tài sản thế chấp. Trong mô hình này, TelosC đảm nhiệm vai trò là “người quản lý rủi ro”, tự vận hành một phần tài sản riêng lẻ. Tuy nhiên, theo dữ liệu mới nhất, các kho TelosC hiện đã bị khai thác tài sản vay đến hết sạch; nhà cung cấp thanh khoản không thể rút vốn, trong khi mức lợi suất chỉ ở mức 0.18%/năm – gần như bằng không.

Tình trạng này không còn là một sự kiện cục bộ, mà đang dấy lên lo ngại về một hiệu ứng dây chuyền trong toàn bộ hệ sinh thái DeFi. Nếu thiếu thanh khoản vẫn tiếp diễn, hệ quả có thể là lãi suất vay tăng vọt, thanh lý tài sản hàng loạt, cùng với hiện tượng sụp đổ giá của các tài sản tổng hợp – một kịch bản có thể dẫn đến cái được gọi là “lây nhiễm DeFi” (DeFi contagion).

Theo phân tích từ giới chuyên gia, một phần nguyên nhân được cho là khởi nguồn từ vụ tấn công vào Stream Finance gần đây – nơi đã bị hack gần 93 triệu USD (khoảng 1.243 tỷ đồng). Giao thức này có liên kết trực tiếp với TelosC và các nền tảng DeFi khác, và chính sự đan xen giữa các dòng tài sản này đã khiến thiệt hại lan rộng. Sau vụ tấn công, Stream Finance đã đóng băng toàn bộ chức năng rút và nạp, gây ra làn sóng hoảng loạn và rút vốn dây chuyền.

Bên cạnh đó, một loạt sự cố khác cũng đang châm ngòi cho làn sóng bất ổn trên thị trường DeFi. Đơn cử, vụ tấn công vào Balancer gây thất thoát 128 triệu USD (khoảng 1.711 tỷ đồng), hay bong bóng xUSD – một đồng stablecoin – bị mất neo nghiêm trọng từ 1 USD xuống chỉ còn 0,35 USD. Những sự kiện này càng làm gia tăng tâm lý lo sợ của các nhà đầu tư, kích hoạt hoạt động rút vốn ồ ạt, khiến *khủng hoảng thanh khoản* ngày càng trở nên hữu hình.

Hiện tại, nhiều chuyên gia cho rằng rủi ro mang tính cấu trúc của DeFi đang quay trở lại là tâm điểm. Cần phải đánh giá kỹ hơn các thuật toán tính lãi và đánh giá rủi ro, mức độ minh bạch của đơn vị điều hành, cũng như khả năng rủi ro lan truyền giữa các giao thức có liên kết với nhau.

*bình luận*: Khủng hoảng lần này cho thấy rằng tính phi tập trung – dù mang lại sự tự do tài chính – vẫn còn tồn tại nhiều lỗ hổng về quản trị và rủi ro hệ thống. Để đảm bảo sự phát triển bền vững, hệ sinh thái *DeFi* cần cải thiện khả năng kiểm soát rủi ro và tăng tính minh bạch giữa các thành phần liên kết.