World Liberty Financial(WLFI) gây tranh cãi: Phi tập trung thật hay 'vỏ bọc' quyền lực?

World Liberty Financial và bài toán giữa DeFi và trung tâm quyền lực: Giải pháp thật hay “chiếc áo” của sự kiểm soát?

World Liberty Financial (WLFI) đang thu hút sự chú ý khi chính thức ra mắt với tuyên bố sẽ “thu hẹp khoảng cách” giữa tài chính phi tập trung (DeFi) và tài chính truyền thống. Tuy nhiên, thiết kế dự án và mối quan hệ chính trị – đặc biệt là liên hệ với Tổng thống Trump – đang làm dấy lên nhiều nghi ngờ về tính “phi tập trung” mà dự án này cam kết theo đuổi.

Theo thông tin được Decrypt đăng tải ngày 24 (giờ địa phương), mô hình cốt lõi của WLFI dựa trên một đồng tiền ổn định có tên USD1, được neo giá ở mức 1 USD (~1.332 KRW), và được hỗ trợ bởi một token quản trị có cùng tên với dự án: WLFI. Sử dụng cơ chế tương thích chuỗi chéo (cross-chain) của Chainlink (CCIP), WLFI kết nối giữa các mạng Ethereum, Solana(SOL) và BNB Chain, nhằm tạo điều kiện giúp nhà đầu tư tổ chức dễ tiếp cận hơn với hệ sinh thái DeFi nhưng vẫn tuân thủ các quy định pháp lý. Dự án cũng tuyên bố hợp tác với công ty lưu ký BitGo để thực hiện kiểm toán dự trữ minh bạch.

Tuy nhiên, phân bổ token của WLFI lại bộc lộ nhiều điểm mâu thuẫn với tinh thần "phi tập trung". Dưới 20% lượng token được phân bổ cho cộng đồng, trong khi phần lớn tài sản lại bị khóa trong ví của đội ngũ sáng lập, từ đó tạo nên một cấu trúc quyền lực tập trung. Dù lấy danh nghĩa là quản trị cộng đồng, thực tế quyết định chủ chốt lại nằm trong tay một nhóm người cụ thể.

Điều đáng chú ý là WLFI dường như đang tận dụng mối quan hệ với các doanh nghiệp có liên hệ đến Tổng thống Trump để gây dựng ảnh hưởng. Nhưng thay vì gia tăng tính minh bạch, sự liên kết với các thế lực chính trị lại khiến giới phân tích lo ngại: liệu DeFi có đang bị biến thành công cụ củng cố quyền lực trung ương theo một cách "ẩn mình" mới?

Trong bối cảnh đó, một dự án thay thế đang nổi lên là XRP Tundra – cái tên đang thu hút lượng lớn người dùng DeFi nhờ vào cách tiếp cận dựa trên “tính minh bạch có thể xác minh”. XRP Tundra hoạt động trên cấu trúc chuỗi kép gồm XRP Ledger(XRPL) và Solana, và sử dụng cấu trúc hai token: TUNDRA-S dùng cho thanh khoản và staking, còn TUNDRA-X dành riêng cho việc quản trị và biểu quyết.

Cơ chế tách biệt giữa thanh khoản và quyền biểu quyết giúp loại bỏ nguy cơ thao túng từ cá voi hoặc nhóm nắm giữ lượng token lớn. Mọi quyết định đều được thực hiện thông qua smart contract, với kết quả biểu quyết công khai và có thể truy xuất ngay trong thời gian thực. Toàn bộ lịch sử giao dịch và phân bổ token đều được công bố minh bạch trên chuỗi khối.

Theo dữ liệu từ trang chủ dự án ngày 24, TUNDRA-S đang được bán với giá 0,147 USD (~196 KRW) ở vòng presale thứ 9, và tổng số tiền gọi được đã vượt 2 triệu USD (~26,6 tỷ KRW). Dự án đã phân phối phần thưởng ER (Artic Spinner) trị giá 32.000 USD (~4,25 triệu KRW) và toàn bộ điều kiện giao dịch đều được công bố trước, ghi nhận trực tiếp trên chuỗi.

Đáng nói, XRP Tundra còn khẳng định uy tín thông qua các cuộc kiểm toán độc lập từ CyberScope, SolidProof và FreshCoins, đồng thời hoàn tất xác thực danh tính (KYC) thông qua Vital Block. Hệ thống staking của dự án – Cryo Vault – được vận hành hoàn toàn bằng smart contract, cung cấp mức lợi suất lên tới 20% mỗi năm cho người nắm giữ TUNDRA-S.

Sự đối lập giữa hai dự án WLFI và XRP Tundra chính là tấm gương phản chiếu rõ ràng của hai phương pháp xây dựng niềm tin: một bên sử dụng quyền lực tập trung để thuyết phục giới tài chính truyền thống, trong khi bên kia đặt cược vào cấu trúc minh bạch và có thể xác minh được bằng công nghệ. Trong khi WLFI đánh đổi tính “phi tập trung” để hướng tới một mô hình DeFi tuân thủ pháp lý, thì XRP Tundra lại chọn đi theo triết lý “zero-trust” – nơi không gì ngoài mã nguồn và on-chain mới là điều minh định.

Bình luận: DeFi ngày càng trưởng thành đồng nghĩa các nhà đầu tư đang xem xét lại cán cân giữa “tuân thủ pháp lý” và “quản trị minh bạch”. Trong tương lai, liệu mô hình tập trung như WLFI có thể chiếm lĩnh thị trường, hay những dự án dựa trên "từ khóa" như minh bạch, phân quyền và xác minh được mới là người định hình sân chơi? Một điều chắc chắn: những gì có thể kiểm chứng – bằng mã nguồn, smart contract và chuỗi khối – đang dần trở thành thước đo lòng tin mới của thị trường tài chính phi tập trung.