Châu Âu đẩy nhanh phát triển euro kỹ thuật số, thử nghiệm từ năm 2027

Châu Âu đẩy nhanh phát triển tiền mã hóa quốc gia: Đặt cược vào “đồng euro kỹ thuật số”

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) cho biết từ năm 2025, các giao dịch sử dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) tại khu vực có thể được thanh toán trực tiếp bằng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương – tức “đồng euro kỹ thuật số”. Trong bối cảnh nhu cầu về hệ thống thanh toán công cộng tăng cao, kế hoạch này được kỳ vọng sẽ giúp Liên minh châu Âu (EU) bắt kịp đà số hóa tài chính và bảo vệ chủ quyền tiền tệ trước làn sóng gia tăng của những đồng tiền ổn định tư nhân như USD Coin hay Tether.

Theo CoinDesk đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), thành viên ban điều hành ECB – ông Piero Cipollone – thông báo: “Chúng tôi sẽ triển khai hệ thống cho phép các giao dịch dựa trên công nghệ sổ cái phân tán (DLT) được thanh toán bằng tiền của ngân hàng trung ương từ năm 2025.” Ông cũng nhấn mạnh rằng việc phát hành “đồng euro kỹ thuật số” vẫn đang được chuẩn bị và kỳ vọng sẽ đóng vai trò là phương án thanh toán xuyên biên giới trong tương lai, đặc biệt khi liên kết với hệ thống tiền kỹ thuật số của các quốc gia khác.

Đáng chú ý, ECB còn đang phát triển tính năng thanh toán “ngoại tuyến” dành cho đồng euro kỹ thuật số. Theo đó, người dùng sẽ có thể lưu trữ trực tiếp tiền trên thiết bị cá nhân (ví dụ: điện thoại, thẻ thông minh) và thực hiện việc thanh toán không cần kết nối internet mà vẫn bảo mật quyền riêng tư ở mức “tương đương với tiền mặt”. Giao dịch sẽ được xử lý mà không cần sự xác minh từ bên thứ ba hay máy chủ trung tâm, qua đó bảo đảm nguyên tắc “thu thập dữ liệu tối thiểu và hợp lý”.

Tuy nhiên, thiết kế quyền riêng tư này sẽ cần được Quốc hội châu Âu thông qua trước khi áp dụng. Chủ tịch ECB – bà Christine Lagarde – cho biết “các khâu kỹ thuật đã hoàn tất, giờ mọi quyết định đều nằm trong tay giới lập pháp”. Trong khi đó, nhiều ý kiến trong EU đang chia rẽ về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đơn cử, một dự luật yêu cầu giám sát nội dung tin nhắn riêng tư đang bị phản đối, trong khi một tài liệu bị rò rỉ vào tháng 11 lại cho thấy xu hướng ủng hộ việc thu thập rộng rãi dữ liệu viễn thông và vị trí.

Tương lai của “đồng euro kỹ thuật số” hiện cũng đang va chạm với xu thế bảo vệ ẩn danh trong không gian tiền mã hóa. Cụ thể, bắt đầu từ năm 2027, các loại ví tiền mã hóa cung cấp chế độ ẩn danh và các đồng tiền mã hóa ẩn danh như Monero, Zcash sẽ bị cấm hoàn toàn theo hướng dẫn chống rửa tiền (AML) mới của EU – điều đi ngược lại với lý tưởng “phi tập trung, không kiểm soát” vốn được cộng đồng tiền mã hóa đề cao lâu nay.

Về góc độ kinh tế, ông Cipollone lý giải nhu cầu triển khai “từ khóa” đồng euro kỹ thuật số là do hiện tại “các hệ thống thanh toán lẻ vẫn đang phân mảnh theo từng quốc gia và chuyển tiền xuyên biên giới còn chậm và đắt đỏ.” Ông cho rằng điều này có thể dẫn tới nguy cơ phân mảnh thị trường nếu các công ty tư nhân đơn phương áp dụng token hóa tài sản và DLT. “Đồng euro kỹ thuật số sẽ là một giải pháp công cộng để giữ sự đồng bộ và ổn định của hệ thống tài chính châu Âu,” ông nói thêm.

ECB cũng trấn an thị trường rằng đồng euro kỹ thuật số sẽ không làm tổn hại đến hệ thống ngân hàng. Theo đó, người dân sẽ bị giới hạn số tiền được gửi vào ví kỹ thuật số, đồng thời số dư sẽ không được hưởng lãi suất. Như vậy, nguy cơ “chạy đua rút tiền” ra khỏi ngân hàng truyền thống sẽ được ngăn chặn, qua đó duy trì vai trò cho vay và ổn định chính sách tiền tệ.

Nếu việc lập pháp được Quốc hội EU thông qua vào năm 2026 như kế hoạch, thử nghiệm giao dịch đầu tiên bằng đồng euro kỹ thuật số có thể bắt đầu từ năm 2027 và phát hành chính thức vào năm 2029.

Bình luận: Việc triển khai từ khóa “đồng euro kỹ thuật số” được kỳ vọng sẽ giúp EU giữ vững vị thế tiền tệ – đặc biệt khi thị phần của các đồng tiền ổn định gắn với USD ngày càng tăng. Tuy nhiên, bài toán cân bằng giữa quyền riêng tư và giám sát tài chính sẽ là lực cản lớn nhất với dự án này.

Kết luận: Trong bối cảnh tài chính số đang phát triển bùng nổ, việc Châu Âu đẩy mạnh dự án từ khóa “đồng euro kỹ thuật số” cho thấy nỗ lực chiến lược nhằm duy trì chủ quyền tiền tệ, cải cách thanh toán xuyên biên giới và đề cao vai trò của hạ tầng công trong thế giới tài sản mã hóa. Tuy nhiên, tiến độ thi hành vẫn phụ thuộc lớn vào quá trình lập pháp tại EU, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhạy cảm về dữ liệu cá nhân và tính riêng tư.