Token AVA trên Solana(SOL) bị nghi ngờ thao túng phát hành, giá lao dốc 79%

Solana(SOL) hệ sinh thái tiếp tục đối mặt với tranh cãi khi token AVA, một dự án ứng dụng AI phi tập trung mới nổi, bị nghi ngờ có dấu hiệu “dàn xếp nội bộ” trong quá trình phát hành. Đáng chú ý, khoảng 40% lượng phát hành ban đầu đã bị thâu tóm bởi các ví liên kết với đội ngũ phát triển, làm dấy lên lo ngại về tính công bằng và minh bạch của dự án.

Theo BubbleMaps công bố ngày 24 (giờ địa phương), dữ liệu on-chain cho thấy đã có 23 ví nắm giữ khoảng 40% tổng nguồn cung AVA ngay sau thời điểm phát hành. Những ví này có mối liên hệ với ví phát hành dự án và đều mua token AVA cùng thời điểm sau khi nhận tiền từ sàn giao dịch Bitget và Binance. Trước đó, các địa chỉ ví này không hoạt động — dấu hiệu điển hình của hành vi “sniping”, tức sử dụng bot giao dịch để tự động mua lại token mới phát hành với giá thấp trong thời gian cực ngắn.

“Sniping” thường đi kèm mô hình tấn công kiểu Sybil — nơi nhiều ví được điều phối tập trung bởi cùng một cá nhân hoặc nhóm, nhằm tạo cảm giác phân tán trong khi nguồn lực vẫn nằm trong tay ít người.

Token AVA được phát hành trên nền tảng Pump.fun, một hệ sinh thái dành riêng cho token cộng đồng và meme, lấy danh nghĩa “phi tập trung” và “dành cho cộng đồng”. Tuy nhiên, việc phân phối ban đầu có dấu hiệu bị cấu kết đã làm lung lay tuyên bố trên. Một mình một vài ví đã kiểm soát gần phân nửa nguồn cung — điều đó dẫn đến nguy cơ cao xảy ra “rug pull” (bán tháo quy hoạch trước khiến giá đổ vỡ) hoặc thao túng thị trường một cách dễ dàng.

Bình luận từ BubbleMaps nhấn mạnh rằng vụ việc được phát hiện thông qua công cụ “Time Travel”, ra mắt tháng 5 năm nay, có khả năng truy vết lịch sử giao dịch trên chuỗi để làm rõ các hành vi bất thường. Đây là một bước tiến công nghệ trong việc phát hiện giao dịch nội bộ tại các dự án Web3.

Token AVA lần đầu ra mắt ngày 13 tháng 11 năm 2024 và từng đạt định giá pha loãng hoàn toàn (FDV) khoảng 300 triệu USD, tương đương khoảng 4.437 tỷ đồng VN. Chỉ trong vòng vài tháng, AVA đã nổi lên như một token AI của nền tảng Holoworld AI — nơi người dùng tương tác và sáng tạo nội dung với các “AI trợ lý” phi tập trung. Tuy nhiên, bất chấp tiềm năng công nghệ, AVA đã giảm giá mạnh.

Theo số liệu thị trường, giá AVA hiện đã giảm 79% so với thời điểm ra mắt, và thấp hơn 96% so với mức đỉnh lịch sử là 0,33 USD (khoảng 488.000 VNĐ). Với sự trì trệ này, niềm tin của nhà đầu tư cũng bị ảnh hưởng nặng nề khi yếu tố “phi tập trung thực sự” bị đặt dấu hỏi lớn.

Hiện tại, phía Holoworld AI vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về cáo buộc này. Cộng đồng người dùng trên Solana lẫn nhà đầu tư cá nhân đang yêu cầu lời giải thích rõ ràng hơn.

Bình luận: Sự việc AVA một lần nữa cho thấy việc kiểm tra kỹ cấu trúc phân phối token ban đầu, cũng như các hoạt động bất thường trên chuỗi, là điều không thể bỏ qua trước khi tham gia vào một dự án mới. Dù dự án đó mang danh “phi tập trung”, yếu tố con người và lòng tin vẫn là nền tảng cốt lõi quyết định thành bại trong thị trường tiền mã hóa.

Tóm lại, nếu phân phối token không minh bạch, thì dù cho công nghệ có tiên tiến đến đâu, niềm tin thị trường vẫn có thể bị phá vỡ. Bài học từ vụ AVA là hồi chuông cảnh tỉnh cho giới đầu tư: hãy ưu tiên dữ liệu chuỗi và công cụ phân tích như BubbleMaps, thay vì chỉ tin vào những lời hứa về cộng đồng và phi tập trung.