Thị trường tài sản token hóa mất 1,3 tỷ USD mỗi năm vì phân mảnh blockchain

Hiểu rõ tác động tiêu cực của sự phân mảnh giữa các mạng lưới blockchain, một báo cáo mới đây cho biết thị trường tài sản token hóa đang phải gánh chịu tổn thất kinh tế lên tới 1,3 tỷ USD mỗi năm do những bất cập về khả năng tương tác. Trong bối cảnh xu hướng số hóa tài sản ngày càng phát triển mạnh, vấn đề này đang làm dấy lên nhiều cảnh báo về tính bền vững và hiệu quả của toàn thị trường.

Theo báo cáo từ nền tảng dữ liệu tài sản thực RWA.io công bố ngày 24 (giờ địa phương), sự “phân mảnh” giữa các mạng lưới blockchain đang khiến các tài sản được token hóa không thể luân chuyển hiệu quả, gây ra sự chênh lệch giá và tốn kém đáng kể trong quá trình chuyển đổi. Hiện tượng này được cho là tạo ra “rào cản cấu trúc” khiến hệ sinh thái token hóa không thể vận hành giống một thị trường tài chính tích hợp thực thụ.

Cụ thể, cùng một loại tài sản nhưng khi được triển khai trên các mạng lưới khác nhau như Ethereum(ETH), Solana(SOL) hay Avalanche(AVAX), giá trị của chúng có thể chênh lệch từ 1 đến 3%. Trong thị trường tài chính truyền thống, những khoảng chênh lệch như vậy sẽ nhanh chóng được san phẳng thông qua hoạt động “arbitrage” – tức giao dịch chênh lệch giá. Tuy nhiên, trong lĩnh vực blockchain, các yếu tố như phí giao dịch, độ trễ, rủi ro kỹ thuật… khiến hoạt động arbitrage gặp nhiều khó khăn, dẫn đến những "tồn dư phi lý" kéo dài trên thị trường.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng chi phí trung bình để chuyển tài sản giữa các blockchain dao động khoảng 3,5%, thậm chí có thể lên tới 5% trong một số trường hợp. Những chi phí này đến từ nhiều yếu tố: phí sàn giao dịch, “slippage” (sự chênh lệch giữa mức giá ước tính và giá khớp lệnh thực tế), phí gas, chi phí chuyển giao và rủi ro về thời gian. Chính sự chênh lệch này khiến cho nhiều nhà đầu tư không đủ động lực thực hiện hoán đổi, từ đó duy trì trạng thái biệt lập giữa các mạng lưới.

Một bình luận từ RWA.io cho rằng: “Ngay cả khi đã có giải pháp kỹ thuật để kết nối giữa các blockchain thì tổng chi phí chuyển đổi vẫn đang lớn hơn cả chênh lệch giá, điều này khiến thị trường bị đình trệ.”

Vấn đề phức tạp hơn khi quy mô thị trường tài sản được token hóa dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. RWA.io ước tính quy mô thị trường này có thể đạt mốc 30 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Trong trường hợp không giải quyết được các vấn đề về sự rời rạc giữa các mạng blockchain, tổn thất kinh tế hằng năm của toàn thị trường có thể dao động từ 30 tỷ đến 75 tỷ USD—tức khoảng 30.000 đến 112.000 tỷ đồng.

Mặc dù tồn tại nhiều bất cập, dòng tiền đổ vào lĩnh vực tài sản token hóa vẫn không ngừng gia tăng. Đơn cử, công ty chuyên về RWA – Securitize – mới thông báo đang phát triển một nền tảng giao dịch cổ phiếu tuân thủ quy định dưới hình thức on-chain. Trong khi đó, Coinbase (COIN) cũng chuẩn bị triển khai tính năng cho phép người dùng đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu thông qua ứng dụng của họ.

Một số chuyên gia nhận định rằng, cũng giống như hệ thống thanh toán SEPA Instant của châu Âu trong lĩnh vực ngân hàng truyền thống, blockchain sẽ phải tích hợp cơ chế chuyển khoản tức thì và hiệu quả nếu muốn trở thành hạ tầng tài chính chủ đạo trong tương lai.

bình luận: Dù thị trường tài sản được token hóa đang trên đà phát triển mạnh mẽ, sự “cát cứ” giữa các mạng lưới blockchain đang là gót chân Achilles của quá trình số hóa tài sản này. Nếu không nhanh chóng triển khai các giải pháp tăng cường “từ” khả năng tương tác và giảm thiểu chi phí chuyển đổi, thị trường có thể bỏ lỡ những cơ hội vàng khi bước vào giai đoạn tăng trưởng bùng nổ.

Từ khóa: “từ” tài sản token hóa, “từ” phân mảnh blockchain, “từ” khả năng tương tác.