Mỹ miễn thuế chip bán dẫn nhưng dự án AI và blockchain vẫn đối mặt rào cản

Mỹ miễn thuế một phần chip bán dẫn, nhưng ngành công nghệ lo ngại "hiệu ứng giả tạo"

Một số mặt hàng bán dẫn vừa được Tổng thống Trump miễn thuế nhập khẩu, thế nhưng giới chuyên gia cảnh báo chính sách này có thể chỉ mang tính biểu tượng, trong khi tác động thực tế đối với ngành công nghệ – đặc biệt là lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain – sẽ rất hạn chế.

Theo Reuters đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), Tổng thống Trump đã áp dụng chính sách miễn thuế đối với một số mặt hàng bán dẫn nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa và giảm chi phí cho ngành công nghệ. Tuy nhiên, do phần lớn chip bán dẫn nhập khẩu vào Mỹ hiện nay được tích hợp sẵn trong các thiết bị hoàn chỉnh như GPU, máy chủ, máy tính xách tay hay điện thoại thông minh, mức thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm này vẫn có thể lên tới 49%.

Một ví dụ điển hình là hệ thống huấn luyện AI cao cấp DGX của Nvidia(NVDA) – một trong những thiết bị nền tảng cho hạ tầng AI – không nằm trong danh sách miễn thuế và vẫn bị đánh thuế ở mức tối đa 40%. Điều này làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ trong các dự án phát triển hạ tầng AI diễn ra trên toàn nước Mỹ. *Bình luận*: Việc này đi ngược lại với mục tiêu của đạo luật CHIPS – vốn được tạo ra để hỗ trợ ngành bán dẫn Mỹ bằng các gói trợ cấp hàng chục tỷ USD.

Không chỉ có sản phẩm đầu ra, các thiết bị sản xuất bán dẫn thế hệ mới nhất như máy in thạch bản EUV – phần không thể thiếu trong quá trình sản xuất chip tiên tiến – vẫn phải đối mặt với mức thuế từ 20% đến 24%. Các thiết bị này phần lớn nhập khẩu từ Hà Lan và Nhật Bản, do Mỹ chưa có khả năng tự chủ về công nghệ.

Trong bối cảnh lĩnh vực AI tổng hợp và mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đang trở thành nền tảng của nhiều ngành như tài chính, quốc phòng, giáo dục..., hệ sinh thái công nghệ Mỹ đang đối mặt rào cản lớn do chính sách thuế. *Bình luận*: Thay vì hỗ trợ cạnh tranh công nghệ, chính sách bảo hộ đang khiến mạng lưới cung ứng trở nên thiếu linh hoạt và đội chi phí lên đáng kể.

Một nguyên nhân sâu xa khiến chính sách mới không hiệu quả là bởi chuỗi cung ứng bán dẫn vốn mang tính toàn cầu. Dù được miễn thuế một số nguyên liệu như tấm wafer silicon, nhưng khi sản phẩm được lắp ráp xong thành GPU hoặc máy chủ, chúng vẫn bị đánh thuế ở mức cao. Điều này tạo ra “thuế gián tiếp” trên toàn chuỗi giá trị của các dự án AI: từ huấn luyện mô hình, mở rộng trung tâm dữ liệu cho đến đầu tư hạ tầng.

Nỗi lo lớn nhất từ cộng đồng doanh nghiệp chính là sự “không đoán định” của chính sách. Những thay đổi thiếu căn cứ kinh tế sẽ khiến các doanh nghiệp ngần ngại đầu tư, đặc biệt với những lĩnh vực cần vốn lớn như trung tâm dữ liệu hoặc nhà máy sản xuất. Tình trạng này từng xảy ra vào thời điểm khủng hoảng chuỗi cung ứng do COVID-19 và có thể tái diễn vào năm 2025 nếu tình hình không thay đổi.

Bên cạnh đó, cái gọi là mục tiêu "thúc đẩy sản xuất trong nước" của chính quyền Trump cũng đứng trước nguy cơ thất bại. Phần lớn doanh nghiệp bán dẫn Mỹ hiện vẫn phụ thuộc vào nhà máy gia công (foundry) ở nước ngoài. Khi giá thiết bị nhập khẩu gia tăng do thuế quan, chi phí sản xuất trong nước cũng leo thang, đi ngược lại với mục tiêu hạ giá thành và gia tăng năng lực sản xuất nội địa mà đạo luật CHIPS đặt ra.

Tác động lan rộng sang lĩnh vực blockchain và tiền mã hóa

Chính sách thuế của Trump cũng đang tác động mạnh đến các dự án sử dụng *AI trong blockchain*, đặc biệt là những dự án đang bước vào giai đoạn mở rộng. Hệ thống máy chủ chuyên dụng và GPU cao cấp là nền tảng cho các hoạt động như đào coin, xác thực giao dịch, hoặc vận hành mô hình AI phân tán. Khi chi phí phần cứng tăng cao, *dự án blockchain* sẽ chịu áp lực về lợi nhuận và tính khả thi thương mại.

Trong bối cảnh việc ứng dụng *công nghệ AI vào blockchain* và Web3 chỉ mới bắt đầu tăng tốc, bất kỳ rào cản nào cũng có thể khiến startup ngưng hoạt động hoặc nhà đầu tư rút lui. Đặc biệt, các công ty mới thành lập hoặc quy mô nhỏ – lực lượng tiên phong của đổi mới sáng tạo – thường không đủ khả năng tài chính để chịu đựng chi phí tăng cao do thuế nhập khẩu. *Bình luận*: Nếu không có chính sách điều chỉnh hợp lý, toàn bộ hệ sinh thái blockchain ứng dụng AI có thể bị chậm nhịp phát triển khi so với các đối thủ toàn cầu.

Tạm thời, mặc dù một phần thuế nhập khẩu chip được miễn, nhưng thuế quan áp đặt lên thiết bị hoàn chỉnh sẽ vẫn là rào cản khí tài. Điều này khiến cho mục tiêu duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ AI và blockchain của Mỹ trở nên khó khăn hơn. Nếu chính phủ không sớm có điều chỉnh phù hợp với thực tế chuỗi cung ứng toàn cầu, tương lai công nghệ của nước Mỹ sẽ bị đe dọa nghiêm trọng.