Giao dịch DEX lập kỷ lục 27,9%, thách thức vị thế CEX truyền thống

Thị trường tiền mã hóa đang trải qua biến động lớn, khi các nền tảng giao dịch phi tập trung (DEX) dần khẳng định vị trí quan trọng bên cạnh các sàn tập trung (CEX). Theo dữ liệu thống kê, tỷ lệ giao dịch qua DEX đã đạt mức kỷ lục 27,9% vào tháng 6, cho thấy xu hướng chuyển dịch rõ rệt của dòng vốn cũng như niềm tin của cộng đồng và nhà đầu tư vào mô hình giao dịch mới này.

Theo báo cáo từ Binance Research công bố ngày 24 (giờ địa phương), khối lượng giao dịch tại các DEX đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi giao dịch trên CEX lại gần như không tăng trưởng. Điển hình là PancakeSwap đã vươn lên mạnh mẽ, với thị phần tăng từ 16% lên đến 42% chỉ trong vòng hai tháng. Báo cáo nhận định, bản cập nhật “Infinity” của PancakeSwap giúp cải thiện rõ rệt về tốc độ giao dịch, tối ưu phí và tăng cường thanh khoản – những thay đổi được đánh giá là đòn bẩy thúc đẩy tăng trưởng vượt bậc.

Đóng góp vào mức tăng trưởng nói trên còn đến từ sự gia tăng hoạt động on-chain của World Liberty Financial, cho thấy hệ sinh thái DEX nói chung đang được củng cố cả về hiệu suất lẫn khả năng sinh lợi.

Một nền tảng khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng ngoạn mục là Hyperliquid. Giao dịch giao ngay tại nền tảng này đã tăng từ 6 tỷ USD (khoảng 8,34 nghìn tỷ đồng) trong tháng 1 lên gần 10 tỷ USD (khoảng 13,9 nghìn tỷ đồng) vào tháng 6. Trong khi đó, các dự án trên chuỗi Solana(SOL) như PumpSwap thu hút được sự chú ý, tuy nhiên các nền tảng khác như Raydium, Orca và Meteora lại sụt giảm đáng kể kể từ sau cơn sốt memecoin vào tháng 1.

Một trong những yếu tố quan trọng khiến dòng vốn tiếp tục chảy mạnh về DEX là sự chuyển mình áp dụng mô hình “lai” của các CEX lớn. Các sàn như Binance đang chuyển sang cấu trúc CeDeFi – nơi tính thanh khoản được đảm bảo bởi CEX nhưng khâu xử lý giao dịch lại được thực hiện on-chain. Cách tiếp cận này nhằm khắc phục các điểm yếu cố hữu của DEX như trượt giá, tấn công MEV và tốc độ xử lý chậm.

Bình luận về vấn đề này, Binance Research cho biết mô hình lai vừa hỗ trợ DEX mở rộng, vừa giúp các nền tảng tập trung giảm thiểu rủi ro về mặt quy định. Thực tế, các DEX hiện nay đang thí điểm nhanh các tính năng mới nhờ độ tự do trong điều tiết, từ đó tạo ra môi trường thử nghiệm lý tưởng và thúc đẩy đổi mới.

Trong khi đó, các CEX truyền thống đang phải đối mặt với rủi ro đến từ môi trường vĩ mô và biến động địa chính trị. Tình hình căng thẳng tại Trung Đông, rủi ro về chuỗi cung ứng năng lượng khiến hoạt động giao dịch tại các CEX chịu ảnh hưởng tiêu cực – đặc biệt với các nhà đầu tư nhỏ lẻ vốn chiếm tỷ trọng lớn tại các sàn này.

Kết luận, sự trỗi dậy của *nền tảng giao dịch phi tập trung (DEX)* không còn là trào lưu ngắn hạn mà phản ánh sự thay đổi cơ bản trong cấu trúc của hệ sinh thái tiền mã hóa. Sự linh hoạt, mở rộng và khả năng chống kiểm duyệt cao đang giúp *DEX* tiến gần hơn đến vị thế chủ đạo, trong bối cảnh niềm tin vào các *sàn giao dịch tập trung (CEX)* truyền thống đang dần lung lay.