XRP được xác nhận là tiền mã hóa phi tập trung sau phán quyết lịch sử tại Mỹ

Dưới bối cảnh quy định về tiền mã hóa ngày càng rõ ràng hơn tại Mỹ, cuộc tranh luận kéo dài xoay quanh việc liệu Ripple(XRP) có bị “tập trung hóa” hay không đang bước sang một giai đoạn mới. Trong khi trước đây, nhiều người nghi ngờ tính phi tập trung của XRP do Ripple nắm giữ một lượng lớn token, thì gần đây, các phân tích pháp lý và cấu trúc kỹ thuật đã cho thấy XRP là một loại tài sản tiền mã hóa phi tập trung.

Theo số liệu thị trường, Ripple hiện đang sở hữu khoảng 40% tổng cung của XRP – điều khiến nhiều người đặt dấu hỏi về việc liệu Ripple có kiểm soát mạng lưới hay không. Tuy nhiên, theo luật sư tiền mã hóa nổi tiếng John Deaton, phát biểu trên nền tảng X (trước đây là Twitter), “với hơn 75.000 người sở hữu XRP tại 143 quốc gia, thật khó để kết luận rằng XRP là tài sản tập trung.” Ông nhấn mạnh rằng không nên nhầm lẫn giữa việc nắm giữ token và việc kiểm soát giao thức mạng lưới.

Cụ thể, điểm chuyển biến đáng kể nhất trong tranh cãi về tính phi tập trung của XRP đến từ phán quyết của tòa án liên bang Mỹ ngày 8 tháng 5 năm 2025. Trong vụ kiện kéo dài từ năm 2020 do Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) khởi xướng với cáo buộc Ripple bán chứng khoán chưa đăng ký, tòa án đã xác nhận rằng XRP không phải là chứng khoán khi được giao dịch trên thị trường thứ cấp. Mặc dù Ripple phải trả một khoản tiền phạt, nhưng phán quyết này đã “giải phóng” XRP về mặt pháp lý, củng cố vị thế của XRP như một “tài sản tiền mã hóa phi tập trung”.

Về mặt kỹ thuật, XRP hoạt động trên mạng lưới XRP Ledger – một hệ thống sử dụng giao thức đồng thuận thay vì cơ chế đào như Bitcoin(BTC) hay Ethereum(ETH). XRP Ledger hiện có hơn 150 nút xác thực (validator) độc lập. Trong đó, Ripple chỉ vận hành duy nhất một nút, không đủ quyền lực để điều khiển mạng lưới. Hơn nữa, mọi thay đổi trong giao thức đều bắt buộc phải nhận được sự đồng thuận của ít nhất 80% các validator trong hai tuần liên tiếp mới có hiệu lực, khiến việc kiểm soát tập trung gần như không thể xảy ra.

Không giống như mô hình “bằng chứng công việc” (Proof of Work – PoW) có thể dẫn đến tình trạng các mỏ đào lớn thao túng mạng lưới, cơ chế đồng thuận của XRP giúp tạo ra một môi trường công bằng hơn, cho phép các bên tham gia mạng lưới từ đa dạng nguồn lực khác nhau.

Giám đốc điều hành Ripple, ông Brad Garlinghouse cho rằng “thay vì theo đuổi lý tưởng phi tập trung tuyệt đối, điều quan trọng hơn là hữu ích thực tiễn, minh bạch và có tính bảo mật cao.” Ông lý giải thêm, việc XRP trở nên phổ biến là nhờ Ripple, nhưng kiểm soát mạng lưới lại hoàn toàn phụ thuộc vào cộng đồng toàn cầu phân tán.

Bình luận: Quy mô cộng đồng lớn với hơn 75.000 người dùng trên toàn cầu cùng với mạng lưới kiểm định độc lập đã góp phần khẳng định rằng XRP không còn là một tài sản "mang tính tập trung" như một số ý kiến từng lo ngại.

Tổng kết lại, với mạng lưới gồm hơn 150 nút xác thực độc lập, số lượng lớn người nắm giữ trên toàn cầu, và việc pháp luật Mỹ chính thức xác nhận XRP không phải là chứng khoán, có thể nói rằng XRP đang dần củng cố vị thế như một "tài sản tiền mã hóa phi tập trung" đích thực. Dù Ripple vẫn đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái XRP, nhưng ảnh hưởng của công ty đối với hoạt động mạng lưới là rất hạn chế. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy khả năng tồn tại độc lập và bền vững của XRP trong thế giới tiền mã hóa.