Token hóa bất động sản phát triển mạnh, nhưng bài toán thừa kế tài sản số vẫn bỏ ngỏ

Thị trường bất động sản đang chứng kiến một làn sóng thay đổi mạnh mẽ khi công nghệ blockchain kết hợp cùng xu hướng “token hóa” tài sản thực. Từng được xem là một thử nghiệm mang tính lý thuyết, việc sử dụng tiền mã hóa để mua bất động sản giờ đây đã trở thành một thực tế rõ ràng và ngày càng phổ biến. Sự giao thoa giữa tài sản thực (RWA) và công nghệ chuỗi khối đang mở ra một chân trời đầu tư mới, với tương lai được đánh giá đầy triển vọng.

Theo Gulf News đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), tại thành phố Dubai của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, một trong những dự án bất động sản đầu tiên được “token hóa” tại khu vực Trung Đông – Bắc Phi đã chính thức được triển khai. Tổng giá trị các hợp đồng token hóa tài sản thực đạt 3 tỷ USD (tương đương khoảng 4.170 tỷ đồng), tạo điều kiện để các nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là người mới bắt đầu, có thể tiếp cận thị trường bằng các khoản đầu tư nhỏ. Báo cáo từ Deloitte dự đoán đến năm 2035, có thể sẽ có tới 4.000 tỷ USD giá trị bất động sản trên toàn cầu được thực hiện dưới dạng “token hóa” trên nền tảng blockchain.

Tuy nhiên, tiềm năng “dân chủ hoá” quyền sở hữu bất động sản thông qua việc token hóa đang phải đối mặt với một thách thức ít được nhắc đến: *vấn đề thừa kế trong kỷ nguyên Web3*. Đây là một điểm nghẽn pháp lý nghiêm trọng có thể tác động đến toàn bộ cấu trúc sở hữu tài sản số.

Theo phân tích, luật dân sự hiện hành tại nhiều quốc gia vẫn xây dựng hệ thống thừa kế dựa trên nền tảng tài sản vật lý truyền thống. Trong khi đó, với tài sản blockchain – đặc biệt là bất động sản đã token hóa – việc xử lý quyền thừa kế không chỉ là câu chuyện pháp lý, mà còn là bài toán kỹ thuật. Điều gì sẽ xảy ra nếu chủ sở hữu đột ngột qua đời mà chưa truyền lại “khóa riêng” (private key)? Trong trường hợp không có cách truy cập hợp lệ, tài sản này xem như bị “khóa vĩnh viễn”, không thể chuyển nhượng hay sử dụng.

Dù hiện nay đã có một số giải pháp như ví lạnh (cold wallet), ví đa chữ ký (multisig), hoặc sử dụng tổ chức ủy thác lưu ký, nhưng nhìn chung, *hệ sinh thái blockchain vẫn thiếu một cơ chế thừa kế thực sự phù hợp và tự động hóa*. Các sáng kiến pháp lý như bộ quy định MiCA của Liên minh Châu Âu tuy định hình khung kiểm soát cho tài sản mã hóa, nhưng vẫn chưa đề cập đầy đủ đến mô hình “kế thừa tài sản số” trong một không gian phi tập trung.

Bình luận: Vấn đề thừa kế không đơn thuần là góc khuất pháp lý mà đang trở thành thước đo quan trọng để đánh giá tính bền vững của thị trường tài sản Web3.

Câu trả lời cho bài toán này không nằm ngoài chính công nghệ blockchain. Những giải pháp như hợp đồng thông minh (smart contract) cho phép tự động chuyển giao tài sản khi điều kiện nhất định được đáp ứng, xác thực sinh trắc học để mở khóa ví cá nhân, hoặc chia nhỏ NFT thông qua cấu trúc “sharding” kết hợp đa chữ ký theo giao thức phi tập trung có thể trở thành nền tảng cho một hệ thống mới – được gọi là *giao thức tồn tại phi tập trung (DeDasP)*.

Các giao thức này không chỉ cho phép chuyển giao quyền sở hữu một cách an toàn, mà còn giúp thực hiện mục tiêu lớn hơn: lưu giữ và bảo tồn tài sản số qua nhiều thế hệ trong một mô hình hoàn toàn minh bạch và tự động hóa. Đó là sự kết hợp giữa tính *bảo mật, vĩnh viễn và phi tập trung* mà blockchain cam kết, giờ đây được mở rộng đến chính khái niệm kế thừa trong thế giới kỹ thuật số.

Bình luận: Nếu không sớm giải quyết được bài toán thừa kế, sự phát triển của *token hóa tài sản thực* sẽ chỉ là bong bóng ngắn hạn, thiếu tính bền vững.

Tóm lại, trong khi thị trường *bất động sản token hóa* đang trên đà tăng trưởng nhanh chóng, thì việc xây dựng một hệ thống thừa kế số hóa phù hợp đóng vai trò sống còn. Khi công nghệ blockchain và tiền mã hóa tiếp tục phát triển, thừa kế không còn chỉ là di chúc truyền thống, mà sẽ trở thành một phần của kiến trúc công nghệ – nơi mà tài sản kỹ thuật số có thể “sống tiếp” cùng thế hệ kế tiếp trong một môi trường hoàn toàn tự động và miễn trung gian. Đây chính là bước tiến quan trọng để hiện thực hóa lời hứa ban đầu của blockchain về một tương lai phi tập trung thực sự.