Stablecoin USX mất giá 90% do cạn kiệt thanh khoản trên Solana(SOL)

Ngày 26 tháng 12 (giờ địa phương), đồng tiền mã hóa ổn định USX hoạt động trên nền tảng Solana(SOL) đã trải qua sự kiện "mất neo" (depeg) nghiêm trọng khi giá trị tụt dốc từ 1 USD xuống chỉ còn 0,10 USD — tương đương mức giảm 90%. Sự cố khiến giới phân tích đánh giá đây là một trong những vụ mất ổn định nghiêm trọng nhất trong số các tiền ổn định (stablecoin) trong năm nay.

Theo báo cáo từ công ty bảo mật blockchain PeckShield, tình trạng mất giá diễn ra do cạn kiệt thanh khoản trên các nền tảng giao dịch — nguyên nhân khiến giá bị bóp méo nghiêm trọng mặc dù tài sản đảm bảo của USX vẫn an toàn. Ngay sau đó, nhà phát triển Solstice đã nhanh chóng bơm thanh khoản vào hệ thống để giúp USX phục hồi lên mức 0,94 USD, gần sát với mốc ổn định ban đầu.

Tuy nhiên, sự việc cho thấy một thực tế đáng lo ngại: kể cả khi tài sản đảm bảo không bị ảnh hưởng, các tình huống cạn dòng tiền trên thị trường thứ cấp cũng đủ khiến một “từ”tiền ổn định“từ” như USX nhanh chóng mất giá mạnh.

Sụp đổ thị trường thứ cấp: khi dòng tiền mất trước sự ổn định

Solstice trong thông cáo chính thức cho biết: “Sự cố này chỉ xảy ra trên thị trường thứ cấp và không ảnh hưởng tới thị trường sơ cấp. USX vẫn duy trì trạng thái đảm bảo trên 100% và chức năng hoán đổi 1:1 vẫn hoạt động bình thường”.

Dữ liệu từ CoinGecko cho thấy, trong ngày, USX đã rơi xuống mức tối thiểu 0,8285 USD trước khi phục hồi tạm thời và đạt đỉnh ở mức 1,01 USD. Tính đến cuối ngày, USX đang được giao dịch quanh mức 0,995 USD — gần sát ngưỡng ổn định 1 USD mặc dù chưa hoàn toàn hồi phục.

“từ”Thiếu hụt thanh khoản ảnh hưởng đến giá trị bất chấp tài sản đảm bảo“từ”, đây là bài học rõ ràng cho các nhà đầu tư về việc phải giám sát sâu hơn các khía cạnh thị trường mà một “từ”stablecoin“từ” hoạt động, thay vì chỉ dựa trên cấu trúc kỹ thuật và tỉ lệ đảm bảo.

Đối chiếu với các sự cố khác trong năm, như đồng sUSD của Synthetix giảm dưới 0,70 USD sau khi thay đổi cơ chế đảm bảo vào tháng 4, hay XUSD của Stream Finance sụp chỉ còn 0,30 USD hồi tháng 11 do nhà quản lý quỹ thua lỗ — cho thấy phần lớn cú sốc xuất phát từ sự cố hệ thống hoặc mất mát tài sản. Trong khi đó, USX là ví dụ điển hình về hiện tượng giá lao dốc “từ”chỉ vì thiếu thanh khoản“từ”, chứ không liên quan đến tài sản đảm bảo.

Tái cấu trúc lòng tin hậu khủng hoảng

Solstice tuyên bố sẽ sử dụng các báo cáo kiểm toán từ tổ chức bên thứ ba để khôi phục niềm tin thị trường. Nhiều nhà phân tích “bình luận” rằng, nếu nền tảng có thể minh bạch hóa bảng cân đối và chứng minh cơ chế cứu trợ hiệu quả, họ có thể từng bước lấy lại sự tin tưởng từ nhà đầu tư.

Tuy nhiên, vụ việc vẫn để lại một dấu hỏi lớn về “từ”mô hình thiết kế của các stablecoin“từ”, đặc biệt là những nền tảng lai hoặc sử dụng thuật toán. Dù tài sản bảo chứng ổn định, nếu không có hệ thống hỗ trợ thị trường thứ cấp mạnh mẽ hoặc cơ chế giữ thanh khoản ổn định, thì giá vẫn có nguy cơ sụt giảm không thể kiểm soát.

“bình luận” Với đặc thù phụ thuộc mạnh vào nhà tạo lập thị trường (market maker), nhiều stablecoin ngày càng bộc lộ rủi ro hệ thống khi bị rút vốn đột ngột. Đây là lời cảnh tỉnh để nhà đầu tư không chỉ nhìn vào tài sản bảo chứng của một dự án, mà cần thẩm định cả tính ổn định cấu trúc thị trường và khả năng vận hành bền vững trong điều kiện căng thẳng.

Kết luận

Sự cố tụt giá đột ngột của “từ”USX“từ” là minh chứng điển hình cho tính dễ tổn thương của thị trường thứ cấp đối với các đồng tiền mã hóa ổn định. Mặc dù tài sản nền tảng không hề bị ảnh hưởng, nhưng thiếu hụt thanh khoản vẫn khiến giá trị của USX sụp đổ. Đây là lời nhắc nhở rõ ràng rằng, với mọi “từ”stablecoin“từ”, sự ổn định không chỉ nằm ở cấu trúc đảm bảo mà còn bị chi phối lớn bởi dòng tiền thị trường. Nhà đầu tư cần nghiêm túc đánh giá cả mặt thanh khoản và khả năng phản ứng của hệ thống trong mọi kịch bản rủi ro.