Nhà sáng lập Terra – Kwon Do-hyung bị tuyên án 15 năm tù vì lừa đảo tiền mã hóa

Theo Bloomberg đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), Kwon Do-hyung – người sáng lập Terraform Labs – đã bị tòa án liên bang tại Manhattan, Hoa Kỳ tuyên án 15 năm tù, sau khi bị kết luận là chủ mưu gây ra vụ sụp đổ nghiêm trọng của hai đồng tiền mã hóa TerraUSD(UST) và Luna(LUNA). Tòa án kết luận đây là một vụ lừa đảo “ở quy mô thế hệ”, gây thiệt hại khổng lồ chưa từng thấy trong lịch sử điều tra liên bang.

Hành vi phạm tội của Kwon Do-hyung xuất phát từ việc cung cấp thông tin sai lệch và gây hiểu lầm cho nhà đầu tư về tính ổn định và cấu trúc kỹ thuật của dự án. Cụ thể, TerraUSD được giới thiệu là một đồng “từ” ổn định giá dựa trên thuật toán, gắn giá trị với đồng đô la Mỹ. Tuy nhiên, vào năm 2022, thuật toán đã không thể duy trì được tỷ lệ neo giá, khiến TerraUSD và Luna sụp đổ hoàn toàn, cuốn bay khoảng 40 tỷ USD giá trị thị trường – tương đương gần 59 nghìn tỷ đồng Việt Nam.

Vụ việc gây ra hàng loạt cuộc phá sản trong ngành tiền mã hóa, đồng thời giáng một đòn mạnh vào lòng tin của nhà đầu tư. Tại phiên tòa, Thẩm phán Paul Engelmayer nhấn mạnh: “Đây không chỉ là một vụ gian lận đơn thuần, mà là một thảm họa gây tổn hại vượt quá sức tưởng tượng”. Hàng trăm đơn tố cáo từ các nạn nhân đã được đệ trình, bao gồm chia sẻ của Atilla Ayyildiz – người nói đã mất toàn bộ số tiền tích lũy trong suốt nhiều năm, ước tính lên đến 500.000 USD.

Theo cáo trạng, Kwon Do-hyung đã dùng đến công ty giao dịch tần suất cao (HFT) để che mắt thị trường – tạo cảm giác như cơ chế thuật toán đã tự điều chỉnh giá trị UST về đúng mức, trong khi thực tế đây là sự can thiệp có chủ đích nhằm thao túng giá. Hành vi này được cho là vi phạm nghiêm trọng đạo luật chứng khoán và lừa đảo viễn thông, khiến ông bị buộc tội với 9 tội danh ban đầu. Cuối cùng, ông thừa nhận 2 tội danh: âm mưu lừa đảo và lừa đảo qua mạng.

Trong phiên tuyên án, phía công tố yêu cầu mức phạt tù tối thiểu 12 năm, trong khi luật sư bào chữa kêu gọi khoan hồng với bản án dưới 5 năm do Kwon Do-hyung đang bị điều tra tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, thẩm phán quyết định mức án 15 năm tù giam. Tuy vậy, một thỏa thuận giữa hai quốc gia cho phép Kwon có thể xin dẫn độ về Hàn Quốc sau khi thi hành án một nửa thời gian.

Bên cạnh bản án hình sự, Kwon Do-hyung cũng đã đạt thỏa thuận dân sự với Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ(SEC), chịu phạt tổng cộng 80 triệu USD và đồng ý ngưng mọi hoạt động liên quan đến tiền mã hóa. Ngoài ra, các phát ngôn gây tranh cãi trên nền tảng mạng xã hội X (trước đây là Twitter), từng là công cụ ông dùng để công kích giới phê bình, cũng được xem xét trong phiên xét xử. Kwon thừa nhận những phát biểu đó là “bốc đồng” và mang tính "trình diễn để gây tiếng vang".

Người đầu tiên khởi xướng điều tra vụ việc, một nhân vật ẩn danh có tên “Fatman Terra”, chia sẻ: “Tôi không nghĩ Kwon sẽ bị tuyên án thật sự. Đây là bước đi hiếm hoi trong ngành tiền mã hóa, nơi mà trách nhiệm pháp lý hiếm khi được thi hành. Nhưng vụ này là minh chứng rằng công lý vẫn tồn tại”.

{bình luận} Bản án 15 năm tù đối với Kwon Do-hyung đánh dấu một bước ngoặt đầy ý nghĩa với thị trường “từ” tiền mã hóa. Nó thể hiện rằng, dù công nghệ có phức tạp đến đâu, những hành vi thao túng thị trường vẫn có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nặng nề. Đây không chỉ là bài học cho cộng đồng đầu tư, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo đến những dự án khác đang khai thác mô hình thuật toán ổn định giá mà thiếu minh bạch và kiểm soát.

{bình luận} Với những tổn thất lên tới hàng chục tỷ USD và tác động lan rộng đến toàn bộ thị trường, vụ Kwon Do-hyung có thể sẽ thúc đẩy các chính phủ và cơ quan quản lý nhanh chóng đưa ra khung pháp lý nghiêm ngặt hơn với “từ” stablecoin và các công cụ tài chính phi tập trung (DeFi). Trong bối cảnh tương lai tài chính đang ngày càng gắn với blockchain, rõ ràng luật pháp cần theo kịp công nghệ.

Kết thúc vụ kiện này không đồng nghĩa mọi vấn đề đã được giải quyết. Trái lại, đây là lời nhắc nhở rằng hệ sinh thái “từ” tiền mã hóa vẫn dễ bị tổn thương bởi những kẻ thao túng và thiếu giám sát. Niềm tin chỉ có thể được khôi phục thông qua minh bạch, trách nhiệm và quyền lực pháp lý thực sự.