CTO Ripple: Thiết kế CBDC sẽ quyết định tương lai tự do cá nhân

Trong bối cảnh tranh luận về ưu và nhược điểm của tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (CBDC) vẫn đang tiếp diễn, CTO của Ripple(Ripple), ông David Schwartz, đã đưa ra phát biểu đáng chú ý từ góc độ cá nhân và tự do công dân. Theo ông, bản thân CBDC không phải là tốt hay xấu, mà quan trọng là cách thiết kế và vận hành có giúp mở rộng hay thu hẹp "tự do" của người dân.

Cụ thể, ngày 24 (giờ địa phương), trên nền tảng X (trước đây là Twitter), ông David Schwartz khẳng định rằng nếu CBDC hoạt động như một dịch vụ ngân hàng do chính phủ dẫn dắt để thay thế sự phân biệt đối xử từ các tổ chức tài chính tư nhân, thì nó có thể trở thành một công cụ mở rộng quyền tự do. Ông đề cập đến thực trạng nhiều doanh nghiệp hợp pháp không thể tiếp cận dịch vụ ngân hàng do các quy định gián tiếp từ nhà nước, và cho rằng "hạ tầng tài chính công" do CBDC mang lại có thể là lời giải hiệu quả.

Ripple hiện đã và đang hợp tác trong các dự án thử nghiệm CBDC với nhiều quốc gia như Palau, Montenegro, Bhutan, Georgia và cả Vương quốc Anh. Những kinh nghiệm này đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ sinh thái công nghệ xoay quanh XRP Ledger (XRPL) — blockchain công khai của Ripple — để hỗ trợ không chỉ "CBDC" mà còn cả "stablecoin" và "token tiền gửi".

Tiếp nối định hướng này, Ripple vừa qua cũng đã triển khai đồng RLUSD — một loại token gắn với đô la Mỹ — hoạt động trên nền tảng XRPL và Ethereum(ETH). RLUSD có tổng lượng phát hành khoảng 790 triệu USD, tương đương 1.0790 tỷ đồng, và đang tiến hành giai đoạn thương mại hóa thông qua hợp tác với các tổ chức lớn như DBS và Franklin Templeton.

Tuy nhiên, ông Schwartz cũng nhấn mạnh rằng không thể chỉ nhìn "tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương" dưới lăng kính tích cực. Ông cảnh báo rằng nếu CBDC được sử dụng như một công cụ kiểm soát hoặc làm suy yếu tiền mặt và các phương tiện thanh toán tư nhân, thì sẽ đẩy ngược xã hội vào một hệ thống hạn chế tự do lựa chọn. Do đó, ông đề xuất rằng việc thiết kế CBDC cần phải đặt tiêu chí "tăng cường sự lựa chọn" của cá nhân lên hàng đầu.

Xu thế toàn cầu cũng đang dồn lực cho cuộc chuyển đổi này. Ngày 24 (giờ địa phương), bà Kristalina Georgieva, Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), phát biểu rằng “chuyển đổi từ tiền mặt sang kỹ thuật số không còn là vấn đề tranh luận, mà là thực tế hiện hữu”. Bà đồng thời cảnh báo về các loại tiền mã hóa phi tài sản bảo chứng như Bitcoin(BTC), cho rằng chúng không thể đóng vai trò ổn định trong hệ thống tài chính.

Về phần mình, Ngân hàng Trung ương Ấn Độ đã công khai đề xuất thay thế stablecoin trong thanh toán quốc tế bằng CBDC. Ấn Độ hiện đang triển khai thử nghiệm CBDC trên cả cấp độ bán lẻ và liên ngân hàng (bán buôn).

bình luận: Việc triển khai "CBDC" không còn là câu chuyện nên hay không, mà là ai là người được bảo vệ trong quá trình đó. Việc cân bằng giữa "tính công cộng" và "quyền kiểm soát" chính là yếu tố quyết định CBDC trở thành công cụ mở rộng hay thu hẹp "tự do cá nhân".