Lợi suất cao trong DeFi: Cơ hội vàng hay ảo giác nguy hiểm?

Trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa ngày càng cạnh tranh khốc liệt về lợi suất, việc tìm kiếm lợi nhuận không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành yếu tố sống còn. Tuy nhiên, giữa làn sóng đầu cơ vàng kỹ thuật số đang dâng cao, có một thực tế quan trọng mà giới đầu tư không nên bỏ qua: không phải tất cả lợi suất đều mang giá trị như nhau. Việc quá chú trọng vào con số bề ngoài có thể đẩy các tổ chức tài chính vào những rủi ro thua lỗ nghiêm trọng.

Theo phân tích từ CoinDesk ngày 20 tháng 1 năm 2024, thị trường đang chứng kiến sự bùng nổ của các sản phẩm sinh lợi trong lĩnh vực tiền mã hóa. Các giao thức DeFi quảng bá tỷ suất lợi nhuận ở mức hai con số, nền tảng tập trung thì hứa hẹn thu lợi dễ dàng, còn các marketplace cho vay thì đưa ra nhu cầu vay khẩn cấp có sẵn. Tuy nhiên, các cam kết lợi nhuận hấp dẫn này thường che khuất ranh giới giữa "trách nhiệm thực hiện" và "phớt lờ rủi ro".

Cơ quan quản lý tài chính Châu Âu hiện đang áp dụng Khuôn khổ Quy chế Thị trường Tài sản Mã hóa (MiCA). Theo quy định mới, các công ty tài sản kỹ thuật số lần đầu tiên được phép chính thức cung cấp dịch vụ đầu tư và sinh lời trên toàn Liên minh Châu Âu. Điều này không chỉ là một yêu cầu pháp lý, mà còn trở thành “tiêu chuẩn tối thiểu” mà khách hàng mới sẽ kỳ vọng. Tuy nhiên, vấn đề lớn nằm ở chỗ phần lớn các nền tảng cung cấp sản phẩm sinh lời bằng tiền mã hóa hiện nay vẫn hoạt động trong vùng trống pháp lý – một lỗ hổng có thể khiến nhà đầu tư tổ chức trả giá đắt.

Một trong những điểm yếu cốt lõi của sản phẩm sinh lời từ tiền mã hóa là việc nền tảng thường "chuyển giao toàn bộ quyền quản lý rủi ro cho người dùng cuối". Các nền tảng tự vận hành (self-service) yêu cầu khách hàng tự chọn người vay, quyết định vào/bỏ các pool thanh khoản, hoặc xác minh chiến lược đầu tư. Đối với phần lớn nhà đầu tư, đây là những yêu cầu vượt quá khả năng thẩm định. Trong khi đó, hội đồng quản trị công ty, ủy ban quản lý rủi ro hay cơ quan quản lý đều đòi hỏi phải có giải trình rõ ràng về phương thức lưu ký tài sản, rủi ro đối tác và cơ chế kiểm soát tổng thể.

Bình luận: Đằng sau giao diện thân thiện và những con số "lợi suất năm (APY)" hấp dẫn là một loạt rủi ro như smart contract lỗi, rủi ro đối tác, bẫy thanh khoản – những yếu tố mà theo tiêu chuẩn quản lý rủi ro truyền thống là không thể chấp nhận được.

Để có thể cung cấp giải pháp đầu tư an toàn, các nền tảng phải đầu tư lớn vào hạ tầng kiểm soát rủi ro nghiêm ngặt, hệ thống xác minh và báo cáo đạt chuẩn tổ chức. Tuy nhiên, hiện có rất ít nền tảng đủ năng lực này – và khoảng cách thực tế với các tuyên bố quảng cáo đang ngày càng xa.

Một hiểu nhầm đặc biệt nguy hiểm trong giới đầu tư là đánh đồng “APY cao với sản phẩm tốt”. Trên thực tế, các nền tảng mang lại lợi suất hai con số thường tiềm ẩn rủi ro khó lường: giao thức phi tập trung (DeFi) chưa được kiểm chứng, hợp đồng thông minh chưa qua thử thách thị trường, chương trình thưởng bằng token dễ bay hơi, cấu trúc đòn bẩy cao… Tất cả những yếu tố này đã từng là nguyên nhân chính khiến hàng loạt tổ chức tài chính chịu thiệt hại khi thị trường lao dốc.

Cuối cùng, chỉ dựa vào con số lợi nhuận để ra quyết định đầu tư trong lĩnh vực crypto có thể là một "ảo giác nguy hiểm" – che giấu những rủi ro mà nhà đầu tư không lường trước nổi. Đối với các tổ chức chịu trách nhiệm đối với vốn của khách hàng, một chiến lược sinh lời bền vững cần phải vượt xa những con số đẹp mắt.

Tóm lại, việc đầu tư vào thị trường tiền mã hóa cần được nhìn nhận với cái đầu lạnh và nguyên tắc quản trị rủi ro chặt chẽ. Những con số hấp dẫn về lợi suất có thể là "mồi nhử", nhưng chỉ những ai hiểu rõ mặt trái của sản phẩm đầu tư mới có thể phòng tránh khỏi “cú đâm trả giá đắt” mang tên rủi ro hệ thống.