98,6% token trên Solana(SOL) bị nghi là lừa đảo qua nền tảng Pump.fun

Theo báo cáo mới nhất từ Solidus Labs ngày 24 (giờ địa phương), mạng lưới blockchain Solana(SOL) đang trở thành tâm điểm của các hoạt động lừa đảo, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu cơ tiền "meme". Báo cáo gây chú ý khi tiết lộ rằng có đến 98,6% token được phát hành trên nền tảng Pump.fun thuộc dạng lừa đảo, chủ yếu theo hình thức "rug pull" hoặc "pump and dump".

Cụ thể, **Pump.fun** – một nền tảng tạo token dựa trên **Solana(SOL)** – hiện đang đạt khối lượng giao dịch hằng ngày vượt mốc 100 triệu USD. Tuy nhiên, báo cáo của Solidus Labs nhấn mạnh rằng phần lớn khối lượng này đến từ các giao dịch liên quan đến các đồng **meme coin** có tính chất đầu cơ cao. Môi trường phí giao dịch thấp và hệ thống sàn giao dịch phi tập trung (DEX) thân thiện với người dùng được xem là những yếu tố giúp kích thích sự phát triển mạnh mẽ của dòng tiền đầu cơ trên mạng lưới này.

Từ tháng 1 năm 2024 đến tháng 3 năm 2025, có trên 7 triệu token được tạo ra và có ít nhất 5 giao dịch. Tuy nhiên, chỉ khoảng 97.000 token duy trì được thanh khoản ở mức từ 1.000 USD trở lên. Phân tích dữ liệu cho thấy 98,6% số token sớm trở nên vô giá trị sau khi bị thao túng giá rồi bán tháo (pump and dump).

Những trường hợp điển hình bao gồm một người dùng Pump.fun đã tạo ra hơn 18.000 token, sau đó đẩy giá lên cao và thực hiện hành vi "xả hàng", thu về hơn 3,7 triệu USD lợi nhuận. "Bình luận": Đây là một minh chứng rõ nét cho sự thiếu kiểm soát trong việc phát hành token nhanh trên hệ sinh thái Solana(SOL).

Pump.fun gần đây còn ra mắt hệ thống tạo lập thị trường tự động (AMM) ứng dụng mô hình giá “bonding curve”, khiến giá token tăng theo cấp số khi có người mua mới, có lợi cho người phát hành và những nhà đầu tư sớm. Tuy nhiên, mô hình này làm gia tăng rủi ro cho các nhà đầu tư đến sau, những người thường sẽ phải mua ở mức giá rất cao và dễ chịu thiệt hại khi người phát hành bắt đầu bán tháo phần nắm giữ. "Bình luận": Cơ chế này vô hình trung trở thành công cụ tiếp tay cho các chiến thuật lừa đảo.

Một báo cáo độc lập từ Fine Analytics cũng đưa ra cảnh báo về kỹ thuật lừa đảo mới có tên là “deploy-funded same block sniping”, trong đó các giao dịch được xử lý ngay trong cùng khối với lệnh phát hành token, cho phép người tạo token hưởng lợi bằng cách "sniping" chính dự án của mình.

Solidus Labs cũng mở rộng điều tra sang **Raydium** – một DEX lớn khác trên hệ sinh thái **Solana(SOL)** vẫn dựa vào mô hình pool thanh khoản truyền thống. Trong số 388.000 pool được phân tích, có tới 361.000 pool (tương đương 93%) được xác định mang đặc điểm "soft rug pull" – hiển thị giá trị nhưng nhanh chóng bị rút sạch thanh khoản, dẫn đến sụp đổ giá. Báo cáo ghi nhận thiệt hại dao động mạnh: khoảng 25% vụ lừa đảo gây mất mát dưới 732 USD, một nửa số vụ tổn thất ở mức trung bình 2.832 USD, trong khi vụ thiệt hại lớn nhất lên đến 1,9 triệu USD.

"Bình luận": Các số liệu này cho thấy một thực tế đáng báo động – sự tăng trưởng bùng nổ của các dự án meme trên nền **Solana(SOL)** không chỉ thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nhỏ lẻ, mà còn trở thành mảnh đất màu mỡ cho hành vi lừa đảo tinh vi.

Trong bối cảnh hạ tầng blockchain phát triển nhanh chóng và dòng tiền liên tục đổ vào thị trường meme coin, các nhà đầu tư cần thận trọng và thực hiện việc đánh giá dự án kỹ lưỡng trước khi xuống tiền, nhất là trên các nền tảng có lịch sử tồn tại nhiều rủi ro như **Pump.fun** và **Raydium** trên hệ sinh thái **Solana(SOL)**.