Pi Network đối mặt nguy cơ trung tâm hoá vì phụ thuộc gần 50% hạ tầng vào Việt Nam

Pi Network đối mặt với rủi ro trung tâm hoá do sự lệ thuộc quá mức vào Việt Nam

Mặc dù Pi Network được xây dựng như một dự án phi tập trung toàn cầu, nhưng hiện tại, hệ thống này đang đối mặt với mối lo ngại nghiêm trọng về tính trung tâm hoá. Đặc biệt, tỷ lệ vận hành nút mạng tại Việt Nam quá cao đang dấy lên lo lắng về mức độ công bằng và sức bền dài hạn của dự án.

Theo dữ liệu mới đây, Việt Nam đang vận hành 154 trong tổng số 319 nút Pi Network trên toàn thế giới, tương đương gần 48%. Trong số 76 nút đang hoạt động, có đến 33 nút đóng tại Việt Nam. Điều này cho thấy gần một nửa mạng lưới này đang phụ thuộc vào chỉ một quốc gia. Trong tình huống xảy ra gián đoạn Internet hoặc thay đổi pháp luật mang tính tiêu cực tại Việt Nam, toàn bộ hệ sinh thái của Pi có thể chịu ảnh hưởng đáng kể.

Không dừng lại ở vấn đề kỹ thuật, môi trường pháp lý tại Việt Nam cũng đặc biệt bất lợi cho Pi Network. Hiện tại, luật pháp trong nước không công nhận Pi là phương tiện thanh toán hợp pháp. Cơ quan chức năng cảnh báo rằng, việc sử dụng Pi làm công cụ giao dịch có thể bị phạt hành chính từ 50 triệu đến 100 triệu đồng (khoảng 2–4 triệu won), thậm chí bị truy tố hình sự trong một số trường hợp.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính Việt Nam đã đề xuất một quy định mới, yêu cầu chỉ các tổ chức được cấp phép mới có quyền quản lý và nắm giữ tiền mã hóa. Từ "đề xuất này" nếu được thông qua sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các thợ đào và nhà vận hành nút Pi tại thị trường Việt Nam – vốn chiếm phần lớn hạ tầng của dự án hiện nay.

Vấn đề trung tâm hoá không chỉ dừng lại ở địa lý. Theo dữ liệu từ PiScan, hơn 60,7 tỉ Pi – chiếm hơn 60% tổng cung 100 tỉ đơn vị – đang được giữ tại ví của tổ chức Pi Foundation. Điều này phản ánh mức độ kiểm soát tập trung của đội ngũ phát triển đối với nguồn cung tiền.

Tình hình còn đáng quan ngại hơn khi Pi chỉ có hai nút xác thực (validation nodes) và cả hai đang được kiểm soát hoàn toàn bởi đội ngũ phát triển trung tâm. Với cấu trúc hiện tại, khả năng phân quyền thực sự của mạng lưới đang bị hạn chế nghiêm trọng, và quyền kiểm soát của người dùng gần như bị vô hiệu hóa.

Trong một diễn biến liên quan, ngày 2 tháng 3, công an thành phố Hà Nội đã đưa ra khuyến cáo rằng Pi đang được quảng bá rộng rãi sau khi thu hút sự chú ý từ các sàn giao dịch, nhưng những "lời hứa phi thực tế" có thể khiến nhiều người không nhận ra các rủi ro tiềm ẩn.

{bình luận} Để Pi Network có thể thực sự trở thành một mạng lưới lấy người dùng làm trung tâm như đúng tôn chỉ ban đầu, dự án cần gấp rút giảm thiểu sự phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất và tái cấu trúc quyền kiểm soát từ phía đội ngũ phát triển.

Kết luận: Tuy được thiết kế với mục tiêu "phi tập trung", nhưng hiện nay từ "Pi Network" đang đối mặt với rủi ro "trung tâm hoá" rõ rệt cả về địa lý lẫn quyền kiểm soát. Việc giảm sự lệ thuộc vào thị trường Việt Nam và chia sẻ quyền lực công bằng hơn với cộng đồng sẽ là bước đi không thể thiếu nếu Pi muốn phát triển bền vững trong tương lai.