Ethereum(ETH) đối mặt nguy cơ tập trung hóa do khai thác MEV quá mức

Một nghiên cứu mới đây cảnh báo rằng cơ hội thu lợi từ giá trị trích xuất tối đa (từ: MEV – Maximal Extractable Value) trong mạng lưới Ethereum(ETH) đang ngày càng rơi vào tay một nhóm nhỏ người tham gia có quyền kiểm soát thứ tự giao dịch và cấu trúc khối. Đây là dấu hiệu cho thấy xu hướng “tập trung hóa” dần xuất hiện trong một trong những cơ chế kiếm lời được xem là đặc trưng của hệ sinh thái phi tập trung.

Theo kết luận từ nhóm tác giả của nghiên cứu có tiêu đề “Đo lường giá trị trích xuất giữa CEX-DEX và lợi nhuận của 'searcher': Mặt tối của khu rừng MEV”, những cá nhân hoặc tổ chức được gọi là “searcher” – người chuyên khai thác cơ hội MEV – đang có xu hướng ký hợp đồng độc quyền hoặc được tích hợp trực tiếp vào các MEV builder có quy mô lớn. Các MEV builder là thực thể đóng vai trò sắp xếp lại giao dịch trong quá trình xây dựng khối Ethereum. Với quyền kiểm soát này, họ có thể tạo điều kiện cho nhóm searcher thu lợi tối đa thông qua các chiến lược tinh vi như chèn lệnh, hoán đổi ưu tiên hoặc tái sắp xếp thứ tự giao dịch.

Hiện tượng này dấy lên lo ngại rằng bản chất phi tập trung nguyên thủy của mạng Ethereum(ETH) có thể bị xói mòn. Trong cơ chế MEV, nếu validator hoặc những người tham gia mạng có thể thay đổi thứ tự giao dịch hoặc tận dụng các chiến thuật như arbitrage (từ: chênh lệch giá giữa các sàn), front-running hoặc sandwich attack thì họ có thể thu về lợi nhuận đáng kể trước khi khối được xác nhận chính thức.

Các chiến thuật này đang tập trung vào việc tận dụng sự chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch tập trung (từ: CEX) và sàn giao dịch phi tập trung (từ: DEX). Ví dụ, một searcher có thể phát hiện một lệnh giao dịch khối lượng lớn và nhanh chóng thực hiện giao dịch mua trước, sau đó bán lại với giá cao hơn, hoặc thực hiện sandwich attack để bao vây giao dịch của người dùng thông thường và kiếm lợi từ chênh lệch giá.

Bình luận từ nhóm nghiên cứu cho biết: “Càng nhiều chiến lược được triển khai, hệ thống càng trở nên bất công với người dùng lẻ trên Ethereum(ETH), và điều đó đi ngược lại tầm nhìn ban đầu về một mạng phi tập trung và minh bạch.”

Hệ quả của sự tập trung hóa trong MEV không chỉ khiến cơ hội giao dịch công bằng bị ảnh hưởng mà còn đe dọa trực tiếp tính bền vững và khả năng quản trị của toàn bộ hệ thống blockchain. Từ: MEV, một khái niệm tưởng chừng chỉ mang tính kỹ thuật, đang trở thành phép thử lớn cho tương lai phát triển của Ethereum(ETH).

Tóm lại, từ: MEV đang bị mạng Ethereum(ETH) khai thác trong môi trường ngày càng tập trung, đặt ra những thách thức lớn cho tính minh bạch và phân quyền – hai trụ cột cốt lõi đối với bất kỳ nền tảng blockchain nào. Các nhà phát triển và cộng đồng cần có giải pháp phù hợp để giải quyết mối đe dọa này trước khi niềm tin người dùng bị bào mòn sâu sắc.