Chuỗi lớp 2 trên Ethereum(ETH) bùng nổ: Mở ra kỷ nguyên Web3 phi tập trung

Sự phát triển bùng nổ của các chuỗi lớp 2 (L2) dựa trên Ethereum(ETH) khiến nhiều người trong ngành lo ngại về tình trạng phân mảnh ngày càng nghiêm trọng của hệ sinh thái Web3. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng đây là cách nhìn nhận phiến diện, chưa phản ánh đúng sự chuyển dịch hạ tầng đang diễn ra sâu rộng trong lĩnh vực blockchain.

Theo báo cáo nhà đầu tư tổ chức do sàn giao dịch Gemini công bố ngày 24, trung bình cứ mỗi 19 ngày lại có một chuỗi lớp 2 mới xuất hiện trên nền tảng Ethereum. Dù điều này khiến một số người chỉ trích mức độ “bội thực” của thị trường, nhưng bình luận cho rằng, lập luận ấy cũng phi lý như việc phàn nàn rằng có quá nhiều website vào năm 1998 – thời kỳ đầu của Internet.

Từ khóa: "chuỗi lớp 2", "Ethereum(ETH)", "Web3"

Sự gia tăng của các chuỗi lớp 2 không phải là trào lưu nhất thời, mà là kết quả tất yếu của quá trình phát triển hạ tầng công nghệ số trong kỷ nguyên Web3. Ngày càng có nhiều tập đoàn lớn như ngân hàng Deutsche Bank, các hãng game, công ty logistics và nhà sản xuất truyền thống tham gia vào hệ sinh thái L2. Đáng chú ý, tính đến tháng 2 năm 2025, một số chuỗi lớp 2 chuyên phục vụ ngành game ghi nhận khối lượng giao dịch tăng hơn 20.000% so với tháng trước.

Bình luận: Những con số này là minh chứng rõ ràng về tính khả thi thương mại và tốc độ mở rộng mạnh mẽ mà các chuỗi lớp 2 mang lại.

Điểm hấp dẫn của L2 đến từ khả năng mở rộng tốt hơn, kiến trúc hiệu năng tùy biến, cấu trúc chi phí dự đoán được, khả năng tuân thủ quy định và bảo mật dữ liệu người dùng ở mức cao. Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là tổ chức tài chính hay công ty công nghệ, yêu cầu này không chỉ mang tính công nghệ mà còn là điều kiện bắt buộc để triển khai sản phẩm dịch vụ trong thực tế. Giống như việc Facebook, Netflix hay JPMorgan không xây dựng website của họ trên GeoCities ngày xưa, các doanh nghiệp ngày nay cũng cần một hạ tầng Web3 tùy biến thay vì lệ thuộc vào các mạng lớp 1 công cộng như Ethereum.

Sự phát triển nhanh chóng của các công nghệ như blockchain dạng mô-đun (modular blockchain), dịch vụ phát triển rollup (Rollup-as-a-Service), hay bằng chứng không kiến thức (zk-Proof) đã giúp việc xây dựng L2 ngày càng trở nên dễ dàng và tiết kiệm hơn. Bên cạnh đó, việc các công ty ra mắt chuỗi lớp 2 riêng cũng sẽ trở thành xu hướng phổ biến trong tương lai gần – điển hình là những sáng kiến L2 tiên tiến mới triển khai gần đây trên Ethereum như R1.

Tuy vậy, tốc độ gia tăng chuỗi lớp 2 cũng đặt ra một số thách thức. Người dùng có thể phải chuyển đổi giữa nhiều chuỗi khác nhau, làm giảm trải nghiệm liền mạch và gây ra hiện tượng phân mảnh thanh khoản. Tuy nhiên, bình luận cho rằng đây chỉ là khó khăn tạm thời. Những công nghệ như lớp thanh toán chia sẻ, cầu nối tối thiểu hóa sự tin cậy (trust-minimized bridge), và trừu tượng hóa tài khoản (account abstraction) đang từng bước xóa nhòa ranh giới giữa các chuỗi và cải thiện tình trạng tương tác lẫn nhau. Trong tương lai, người dùng có thể tương tác với dịch vụ mà không cần biết cụ thể mình đang ở trên chuỗi nào.

Giống như cách điện toán đám mây tái định hình ngành phần mềm thông qua trừu tượng hóa phần cứng, blockchain dạng mô-đun có tiềm năng tạo ra bước nhảy vọt trong các lĩnh vực chuyển tài sản, phát hành giá trị số, và niềm tin lập trình được. Sự tồn tại đồng thời của nhiều chuỗi lớp 2 phục vụ từng ngành dọc, khu vực hay mục đích cụ thể là điều tất yếu – chẳng hạn như một L2 chuyên xử lý giao dịch tốc độ cao cho thị trường tài chính và một L2 khác dùng để quản lý hệ thống sổ đỏ quốc gia có thể cùng phát triển mà không xung đột.

Từ khóa: "chuỗi lớp 2", "Ethereum(ETH)", "Web3"

Tóm lại, sự bùng nổ của các chuỗi lớp 2 hiện nay mới chỉ là bước khởi đầu cho một thế giới blockchain đa dạng và phân tán. Trong tương lai, hàng trăm mạng L2 có thể ra đời để phục vụ hàng nghìn trường hợp sử dụng thực tế trên toàn cầu. Việc đặt cược vào một vài chuỗi "thống trị" thị trường là đi ngược lại với nguyên tắc mở rộng và chủ quyền mà hệ sinh thái Web3 đang theo đuổi. Chính sự đa dạng và phi tập trung mới là yếu tố then chốt dẫn dắt tương lai blockchain.