EU triển khai MiCA nhưng gặp khó với định nghĩa DeFi

EU triển khai quy định MiCA nhưng vẫn loay hoay với định nghĩa DeFi

Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức triển khai quy định toàn diện đầu tiên trên thế giới dành cho thị trường tiền mã hóa – Quy định về thị trường tài sản mã hóa (tên tiếng Anh: Markets in Crypto-Assets Regulation, viết tắt là từ MiCA). Tuy nhiên, dù được kỳ vọng mở đường cho khung pháp lý rõ ràng, MiCA vẫn đang vấp phải trở ngại lớn: chưa có định nghĩa cụ thể cho tài chính phi tập trung, hay từ DeFi.

Theo Cointelegraph đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), bà Vyara Savova, phụ trách chính sách tại Liên minh Tiền mã hóa châu Âu (EUCI), cảnh báo rằng DeFi hiện đang nằm trong khoảng trống pháp lý. Dù từ lý thuyết, lĩnh vực này được xem là nằm ngoài phạm vi của MiCA, nhưng ngay cả định nghĩa thế nào là một nền tảng “phi tập trung” cũng chưa được giới chức EU thống nhất. “Từ giữa năm 2026, các cơ quan châu Âu sẽ bắt đầu quá trình thảo luận nhằm xác lập tiêu chí pháp lý cho DeFi,” bà Savova cho biết.

MiCA, được ban hành ngày 30 tháng 12 năm ngoái, là bước đi quan trọng của EU nhằm kiểm soát ngành tiền mã hóa, với các quy định về bảo vệ nhà đầu tư, phòng chống gian lận và yêu cầu dự trữ đối với các đồng tiền ổn định giá (stablecoin). Từng bước triển khai quy định đang được thực hiện trong năm 2024 và 2025. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn thực thi cuối cùng, một trong những thách thức lớn của MiCA là làm cách nào để áp dụng các tiêu chuẩn vốn dành cho dịch vụ tập trung lên các nền tảng có tính phi tập trung – điều vốn là cốt lõi của từ DeFi.

Trước đó, bản dự thảo MiCA từng vấp phải nhiều phản ứng từ cộng đồng khi đề xuất áp dụng các yêu cầu tương tự ngân hàng – như giấy phép hoạt động và xác minh danh tính người dùng (KYC) – lên các nền tảng DeFi. Để phần nào trấn an, EU đã đưa vào điều khoản ngoại lệ, cho phép các dịch vụ tiền mã hóa “hoàn toàn phi tập trung” có thể không nằm trong phạm vi điều chỉnh của MiCA. Tuy vậy, tiêu chí xác định “hoàn toàn phi tập trung” vẫn chưa rõ ràng.

Trong khi đó, một nỗ lực khác nhằm hoàn thiện khung pháp lý tiền mã hóa tại châu Âu – dự án “MiCA 2” – dường như đã thất bại. Trước đây, Tổng thống Ngân hàng Trung ương châu Âu, bà Christine Lagarde, từng thúc đẩy thảo luận này sau vụ sụp đổ của sàn FTX. Tuy nhiên, theo bà Marina Markezic – Giám đốc EUCI – thì “MiCA 2 sẽ không được triển khai” và thay vào đó, các điều chỉnh nhỏ mang tính cục bộ liên quan đến stablecoin có thể sẽ được ban hành trong tương lai.

“Từ khóa” DeFi hiện đang là tâm điểm chú ý của cả nhà lập pháp và giới phát triển. Thiếu định nghĩa rõ ràng về tài chính phi tập trung khiến ranh giới áp dụng MiCA trở nên mơ hồ, trong khi các dự án DeFi và nhà đầu tư đang đứng trước bài toán pháp lý chưa từng có.

Bình luận: Dù EU được xem là đi đầu trong xây dựng khung pháp lý cho tiền mã hóa, nhưng thách thức từ DeFi cho thấy một thực tế rằng các quy định truyền thống vẫn chưa đủ linh hoạt để điều chỉnh thế giới phi tập trung, nơi cấu trúc tổ chức, sở hữu và vận hành hoàn toàn khác biệt. Việc xác định đúng “đối tượng cần điều chỉnh” sẽ là một bước đi then chốt để MiCA thực sự có hiệu lực trong thực tế.