CZ đề xuất sàn DeFi kiểu dark pool để bảo vệ người dùng khỏi thao túng thị trường

Theo CZ, sàn phi tập trung cần "ẩn lệnh" để bảo vệ người dùng khỏi thao túng thị trường

Cựu Giám đốc điều hành Binance, Trương Bằng Triệu (CZ), vừa đề xuất một mô hình sàn giao dịch phi tập trung (DEX) kiểu “dark pool” nhằm giải quyết những vấn đề về tính minh bạch và an toàn trong giao dịch tài chính phi tập trung (*DeFi*).

Theo chia sẻ trên nền tảng X (trước đây là Twitter) ngày 1 (giờ địa phương), **CZ** cho biết cách thức vận hành hiện tại của các sàn DEX – vốn công khai toàn bộ lệnh giao dịch theo thời gian thực – khiến người dùng dễ trở thành mục tiêu của các cuộc *tấn công MEV* (Maximal Extractable Value) và rủi ro bị thanh lý tài sản.

“Tại thị trường phái sinh, việc ẩn thông tin lệnh giao dịch là điều đặc biệt quan trọng, nhất là khi giá thanh lý bị rò rỉ. Khi đó, người chơi khác có thể liên kết để đẩy thị trường đi theo hướng khiến lệnh bị thanh lý,” **CZ** bình luận.

Để khắc phục điểm yếu trên, **CZ** đề xuất áp dụng mô hình “dark pool” trong tài chính truyền thống – nơi các lệnh mua bán lớn được xử lý ẩn danh trước khi thực thi. Theo ông, bằng cách áp dụng công nghệ **bằng chứng không kiến thức (ZK proof)**, có thể giấu đi sổ lệnh và thông tin chi tiết các khoản đặt cọc cho đến khi giao dịch thực sự diễn ra.

“Việc này sẽ giúp bảo vệ **cá voi giao dịch**, giảm nguy cơ thao túng thị trường và gia tăng tính công bằng cho người dùng DEX,” **CZ** cho biết.

Đề xuất từ CZ xuất hiện trong bối cảnh thị trường đang tranh luận về tính minh bạch sau thương vụ cá cược thất bại trị giá 1 tỷ USD bằng Bitcoin(BTC) của James Wynn. Nhà đầu tư này được cho là đã thua lỗ hơn 100 triệu USD và sau đó cáo buộc thị trường tiền mã hóa đang “bị thao túng nặng nề.”

Bình luận về đề xuất của CZ, Sam từ dự án Tristero cho biết đội ngũ của ông đã nghiên cứu mô hình tương tự trong suốt 2 năm qua. Trong khi đó, các nền tảng khác như 0x0 và SKALE cũng đang phát triển công nghệ giao dịch có tính riêng tư cao.

Tuy vậy, không phải ai cũng ủng hộ ý tưởng “ẩn lệnh” trong DeFi. Một số người dùng X lo ngại điều này đi ngược với triết lý **minh bạch** vốn là cốt lõi của tiền mã hóa. Trong một bài đăng, Cedric – một nhà phân tích – cảnh báo: “Ngay khi bạn giấu đi sổ lệnh, trò chơi của những người trong cuộc sẽ bắt đầu.”

**Từ khóa**: *DeFi*, *dark pool*, *CZ*

Bình luận: Đề xuất “giấu lệnh” của CZ có thể mở ra hướng phát triển mới cho DEX, nhất là khi quyền riêng tư ngày càng trở thành yếu tố quan trọng. Tuy nhiên, việc cân bằng giữa “tính minh bạch” và “an toàn giao dịch” là bài toán khó mà cộng đồng DeFi cần tiếp tục làm rõ.