Sự cố AWS đặt dấu hỏi lớn về tính phi tập trung của Web3

Trong năm 2025, dưới thời Tổng thống Trump, hàng loạt sự cố xảy ra tại Amazon Web Services (AWS) đã gây chấn động toàn bộ ngành công nghiệp tiền mã hóa và Web3. Dù được xây dựng với mục tiêu “phi tập trung”, nhiều dự án vẫn phụ thuộc vào hạ tầng “tập trung” như AWS — một nghịch lý làm lộ rõ khoảng trống trong mô hình phi tập trung của hệ sinh thái blockchain.

Theo Bloomberg đưa tin ngày 20 (giờ địa phương), trong năm 2025, AWS đã gặp hai sự cố lớn vào tháng 4 và tháng 10 khiến nhiều sàn giao dịch tiền mã hóa như Binance, KuCoin, MEXC phải tạm ngưng dịch vụ rút tiền. Ứng dụng di động của Coinbase cũng bị gián đoạn hơn 15 giờ, làm dấy lên làn sóng chỉ trích từ người dùng. Ảnh hưởng còn lan tới cả dịch vụ phi tập trung như ví Metamask và ứng dụng chứng khoán Robinhood.

Bình luận: Sự cố tại AWS không chỉ là gián đoạn hạ tầng công nghệ – mà còn lột tả một thực tế rằng Web3 hiện vẫn phụ thuộc sâu sắc vào nền tảng tập trung, đi ngược với triết lý ban đầu của blockchain.

Một phần lý do đến từ việc dù các chuỗi khối như Bitcoin(BTC), Ethereum(ETH) đã đạt tới mức phi tập trung cao trong việc ghi nhận giao dịch, thì các lớp ứng dụng như giao diện web, máy chủ và dịch vụ nền tảng vẫn chủ yếu vận hành trên các nhà cung cấp đám mây tập trung. Nhiều chuyên gia trong ngành xem đây là điểm yếu cố hữu.

Ramesh Dutta, Phó Chủ tịch của Quỹ Dfinity – tổ chức hỗ trợ xây dựng hạ tầng phi tập trung – nhấn mạnh: “Kỷ nguyên ứng dụng AI không cần lập trình (AI no-code) là cơ hội để phá vỡ sự độc quyền của đám mây tập trung.” Theo ông, khi AI tự động tạo và vận hành ứng dụng, đòi hỏi về độ tin cậy, bảo mật và tính bất biến sẽ ngày càng cao — những yếu tố mà mạng lưới blockchain phân tán có thể đáp ứng tốt hơn.

Dominic Williams – nhà sáng lập dự án InternetComputer (ICP) – cũng chỉ ra: “Nhiều ứng dụng trong lĩnh vực crypto vẫn phụ thuộc vào AWS,” cho thấy lớp trên cùng của Web3 vẫn đang vận hành trong môi trường tập trung.

Đây chính là lý do tại sao ngày càng nhiều chuyên gia kêu gọi xây dựng hạ tầng phi tập trung từ cấp độ vật lý. Jamie Elkaleh, Giám đốc Marketing của ví Bitget Wallet nhấn mạnh: “Ghi nhận giao dịch có thể phi tập trung, nhưng nếu máy chủ vẫn tập trung, hệ thống vẫn dễ bị tổn thương nghiêm trọng.”

Carlos Rey, đồng sáng lập startup lĩnh vực DePIN (Hạ tầng vật lý phi tập trung) UpLink, cũng cảnh báo: “Để Web3 thực sự phi tập trung, không chỉ cần blockchain mà còn phải chạy ứng dụng trên nền tảng hạ tầng phân tán thực sự.”

Trong bối cảnh đó, tương lai của lĩnh vực này nhiều khả năng sẽ xoay quanh sự “cộng sinh” giữa hai mô hình: hạ tầng đám mây tập trung và cấu trúc phân tán dựa trên công nghệ AI và blockchain. Dù AWS vẫn vượt trội về mặt hiệu năng và tiện ích, nhưng những lần gián đoạn vừa qua cho thấy nhu cầu chuyển đổi mô hình đang lớn dần.

Bình luận: Xu hướng hợp nhất giữa công nghệ AI, blockchain và các công cụ no-code mở ra tương lai nơi cơ sở hạ tầng đằng sau sẽ trở nên vô hình, tự động và an toàn hơn. Do đó, việc đầu tư vào hạ tầng phi tập trung không còn là lựa chọn, mà là nhu cầu sống còn nếu Web3 muốn đạt tới mục tiêu thực thụ.

Tóm lại, các sự cố liên tiếp của AWS trong năm 2025 đã buộc toàn bộ ngành tiền mã hóa phải đối diện với câu hỏi: Liệu Web3 có thực sự “phi tập trung” như lời tuyên bố? Trên thực tế, việc phụ thuộc vào các nền tảng tập trung như AWS đã cho thấy những điểm yếu rõ rệt, đặt ra yêu cầu cấp thiết về xây dựng hạ tầng phi tập trung toàn diện — từ dữ liệu đến lớp ứng dụng và máy chủ.

Từ khóa: ‘phi tập trung’, ‘Web3’, ‘AWS’, ‘hạ tầng’, ‘tiền mã hóa’

Bình luận: Dù trong ngắn hạn, sự cộng sinh giữa hạ tầng tập trung và phân tán sẽ vẫn tiếp tục, nhưng đầu tư dài hạn vào công nghệ DePIN và no-code AI có thể là bước đệm để ngành tiền mã hóa vươn tới một tương lai thực sự ‘phi tập trung’.