CZ đề xuất mô hình sàn DEX kiểu dark pool sau vụ thanh lý 100 triệu USD trên Hyperliquid

Theo sau vụ thanh lý trị giá 100 triệu USD trên sàn Hyperliquid, nhà sáng lập Binance, Triệu Trường Bằng (Changpeng Zhao – CZ), đã đề xuất một mô hình sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mới theo cấu trúc “dark pool” nhằm tăng cường quyền riêng tư cho người dùng.

Theo tin từ CoinDesk ngày 24 (giờ địa phương), thông qua mạng xã hội X, CZ cho rằng việc toàn bộ lệnh giao dịch được hiển thị công khai trong thời gian thực trên *sàn giao dịch phi tập trung* là một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt trong các sàn giao dịch hợp đồng tương lai. CZ bình luận: “Khi thanh lý xảy ra, đặc biệt với những vị thế lớn, việc hiển thị lệnh theo thời gian thực có thể gây tác động tiêu cực đến thị trường và mở đường cho những hành vi như săn lệnh thanh lý.”

Phát biểu này được đưa ra sau vụ việc *trader* James Wynn bị thanh lý vị thế long Bitcoin(BTC) trị giá khoảng 100 triệu USD trên Hyperliquid – một sự kiện gây chấn động thị trường và dẫn đến nhiều cáo buộc về “thợ săn thanh lý”. Trong thời điểm đó, giá Bitcoin bị giảm đột ngột xuống dưới mốc 105.000 USD trước khi hồi phục nhanh chóng.

Bình luận về đề xuất của CZ, bà Maria Carola – Giám đốc điều hành của nền tảng StealthEX – cho biết: “Thách thức lớn nhất khi xây dựng một *sàn giao dịch phi tập trung* theo mô hình dark pool cho giao dịch phái sinh là làm sao để cân bằng giữa quyền riêng tư và tính minh bạch có thể kiểm chứng.” Theo Carola, các công nghệ mật mã tiên tiến như zk-SNARKs hay zk-STARKs có thể là giải pháp tiềm năng, cho phép xác minh tính hợp lệ của giao dịch mà không cần tiết lộ thông tin bên trong.

Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng sự thiếu minh bạch có thể là “con dao hai lưỡi”. Trong môi trường giao dịch có đòn bẩy, sự mờ mịt thông tin rất dễ dẫn đến thao túng thị trường mà không bị phát hiện. Carola đề xuất một cơ chế kiểm soát thích ứng hơn như hệ thống phát hiện hành vi bất thường và công cụ quản lý rủi ro tích hợp trên cơ sở nền tảng mật mã đảm bảo trách nhiệm giải trình.

CZ bổ sung rằng, dù một mức độ minh bạch nhất định có thể hỗ trợ những nhà tạo lập thị trường trong việc xử lý lệnh lớn, vẫn cần có các tính năng như ẩn lệnh hoặc trì hoãn hợp đồng thông minh để tạo ra môi trường giao dịch an toàn hơn cho các nhà đầu tư tổ chức.

Từ vụ việc trên, có thể thấy nhu cầu phát triển *sàn giao dịch phi tập trung* với quyền riêng tư nâng cao đã trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, đặc biệt trong bối cảnh các phương thức thao túng thanh lý ngày càng tinh vi. Những công nghệ như zk-SNARKs và chiến lược kiểm soát rủi ro tích hợp đang được kỳ vọng sẽ trở thành chìa khóa cho tương lai của thị trường phái sinh tiền mã hóa.