EU xem xét áp đặt đạo luật kiểm soát WhatsApp, Signal, Telegram từ tháng 10

Liên minh Châu Âu xem xét siết kiểm soát các nền tảng nhắn tin mã hóa: Cuộc tranh cãi về quyền riêng tư ngày càng căng thẳng

Theo bài đăng từ blog công nghệ Pháp Korben ngày 24 (giờ địa phương), một dự thảo gây tranh cãi mang tên “Đạo luật kiểm soát trò chuyện” (Chat Control) đang được đẩy nhanh trong nội bộ Liên minh Châu Âu (EU). Đáng chú ý, 19 trong số 27 quốc gia thành viên đã thể hiện sự ủng hộ, mở đường cho khả năng các nền tảng nhắn tin phổ biến như WhatsApp, Signal và Telegram sẽ phải tuân thủ quy định mới ngay từ tháng 10 tới.

Dự thảo này yêu cầu tất cả các nền tảng nhắn tin, bất kể có áp dụng mã hóa đầu-cuối (end-to-end encryption) hay không, phải tạo điều kiện để chính phủ có thể giám sát nội dung của tất cả cuộc trò chuyện, kể cả hình ảnh và video của người dùng. Korben bình luận rằng quy định này không chỉ nhằm “tăng cường an ninh kỹ thuật số” mà còn làm dấy lên lo ngại sâu sắc về việc xâm phạm quyền riêng tư cá nhân trên diện rộng.

Động thái tái khởi động đạo luật diễn ra sau khi Đan Mạch tiếp quản vai trò Chủ tịch Hội đồng EU từ ngày 1 tháng 7. Đặc biệt, sự thay đổi lập trường của Pháp – từng phản đối nhưng giờ quay sang ủng hộ – được xem là bước ngoặt quan trọng thúc đẩy tiến trình thông qua. Theo Korben, dẫn lời cựu nghị sĩ Nghị viện Châu Âu Patrick Breyer và Đảng Cướp biển Châu Âu, hiện có thêm các quốc gia như Bỉ, Hungary, Thụy Điển, Ý và Tây Ban Nha cũng đã chính thức lên tiếng đồng thuận. Ngược lại, Đức vẫn đang giữ thái độ trung lập và chưa đưa ra quyết định cuối cùng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng nếu Đức nghiêng về phía ủng hộ, khả năng Hội đồng EU phê duyệt đạo luật này trong tháng 10 trở nên rất cao. Theo quy tắc “bỏ phiếu đa số tăng cường” (Qualified Majority Voting - QMV) của EU, dự luật chỉ được thông qua nếu ít nhất 15 quốc gia (tương ứng 55% tổng số thành viên) đồng ý và những quốc gia này đại diện cho ít nhất 65% dân số toàn EU. Với tình hình hiện tại, nhiều nhà phân tích nhận định các điều kiện trên đang tiến gần đến mức đạt yêu cầu.

Trong bối cảnh đó, nếu đạo luật đi vào hiệu lực, cuộc tranh luận về quyền riêng tư kỹ thuật số tại Châu Âu chắc chắn sẽ trở nên gay gắt hơn. Đồng thời, các nền tảng nhắn tin toàn cầu như WhatsApp, Signal và Telegram sẽ phải nhanh chóng đưa ra các chiến lược thích ứng.

Bình luận: Trong khi mục tiêu ban đầu nhằm bảo vệ người dùng trước các mối đe dọa an ninh mạng, việc buộc phải “truy cập toàn bộ” tin nhắn cá nhân có thể trở thành con dao hai lưỡi, đe dọa đến nguyên tắc bảo mật cốt lõi của Internet. Với tầm ảnh hưởng sâu rộng của các nền tảng này, rõ ràng một sự thay đổi tại EU có thể tạo tiền lệ cho toàn cầu.

Từ khóa: Ủy ban Châu Âu, đạo luật kiểm soát trò chuyện, end-to-end encryption, quyền riêng tư, WhatsApp, Signal, Telegram.