Bitcoin (BTC) thách thức ngân hàng trung ương, báo hiệu cuộc tái cấu trúc tài chính toàn cầu

Bitcoin (BTC) đang buộc các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới rơi vào thế lưỡng nan, báo hiệu một thời kỳ đầy thách thức khi các chính sách tiền tệ truyền thống đứng trước ngã ba đường. Trong bối cảnh không thể tiếp tục "in tiền" một cách vô hạn, các cơ quan quản lý tiền tệ buộc phải đối mặt với sự trỗi dậy của một hệ thống tài chính phi tập trung.

Theo nhận định của nhà nghiên cứu kinh tế Adam Livingston ngày 9 (giờ địa phương), Bitcoin chính là nguyên nhân khiến các ngân hàng trung ương bị đẩy vào “thế khó tránh”. Ông gọi đây là tình trạng “tam nan chính sách” (policy trilemma), nơi các quốc gia buộc phải lựa chọn một trong ba hướng đi đầy rủi ro.

Ba lựa chọn bao gồm: nâng lãi suất để bảo vệ đồng nội tệ, sử dụng dự trữ ngoại hối để kiểm soát tỷ giá hối đoái, hoặc phương án táo bạo hơn – sở hữu và chấp nhận Bitcoin như một phần trong cấu trúc tài chính quốc gia. Tuy nhiên, việc chính phủ đưa Bitcoin vào danh mục dự trữ có thể đồng nghĩa với việc gián tiếp “hợp lý hóa” một thách thức đối với hệ thống tiền tệ hiện hữu.

Hiện nay, chỉ có hai quốc gia chính thức xác nhận đang nắm giữ Bitcoin như tài sản dự trữ quốc gia: El Salvador với 6.089 BTC, ước khoảng 48,55 triệu USD và Bhutan với 13.029 BTC, trị giá gần 103,95 triệu USD. Các cường quốc tài chính như Mỹ, Trung Quốc hay Anh vẫn chưa công bố bất kỳ thông tin chính thức nào về vấn đề này.

Bình luận về xu hướng này, YouTuber chuyên bình luận về tiền mã hóa, 'Giáo sư Crypto', cho rằng: “Kỷ nguyên của tiền pháp định đang bí mật đi đến hồi kết, và trò chơi địa chính trị quanh việc quốc gia chấp nhận tiền mã hóa đang bước vào giai đoạn then chốt”.

Những nhân vật có tiếng trong lĩnh vực tiền mã hóa như Anthony Pompliano, Willy Woo và Arthur Hayes (Arthur Hayes) đều đồng tình rằng việc các ngân hàng trung ương liên tục phát hành tiền sẽ khiến giá trị của tiền pháp định tiếp tục suy giảm.

Hồi tháng 6, Willy Woo nhấn mạnh: “Bitcoin được tạo ra với mục đích ban đầu là ngăn chặn tình trạng phát hành tiền không kiểm soát và nguy cơ lạm phát siêu cao do chính các ngân hàng trung ương tạo ra”. Trong khi đó, đơn vị nghiên cứu Kalypsus Research phân tích rằng hầu hết các chính phủ hiện nay đang chịu áp lực nợ công lớn và có khả năng cao sẽ tiếp tục phát hành tiền để bù đắp – một trong những lý do khiến giới đầu tư chuyển sang quan tâm đến Bitcoin.

Dù vậy, việc các ngân hàng trung ương chủ động triển khai Bitcoin như một công cụ chính sách vẫn được đánh giá là khó xảy ra trong ngắn hạn. Với vai trò kiểm soát dòng vốn và phát hành tiền tệ, các ngân hàng trung ương xem việc mất quyền kiểm soát vào tay một tài sản phi tập trung như Bitcoin là rủi ro mang tính hệ thống.

Tuy nhiên, điểm nhập-xuất (exit ramp) – nơi người dân chuyển đổi giữa Bitcoin và tiền pháp định – vẫn đang được phần lớn các quốc gia siết chặt kiểm soát, qua đó giữ lại một phần kiểm soát trong tay chính phủ. Một số quốc gia lựa chọn cho phép giao dịch tiền mã hóa có kiểm soát, hoặc hạn chế chức năng thanh toán của tài sản số để tránh xung đột với hệ thống ngân hàng truyền thống.

Đó cũng là lý do khiến các ngân hàng trung ương tăng tốc phát triển tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC). Với sự mở rộng của stablecoin và “Crypto-USD”, nhiều nước – điển hình như Pakistan – đã đẩy mạnh nỗ lực phát hành đồng tiền kỹ thuật số trước lo ngại mất chủ quyền tiền tệ.

Bitcoin không còn chỉ là một loại tài sản mới nổi – nó đang trực tiếp đặt câu hỏi về cấu trúc quyền lực tài chính toàn cầu. Khi các ngân hàng trung ương còn đang do dự, thị trường đã và đang chuyển mình nhanh chóng theo hướng phi tập trung hóa.

Bình luận: Nếu các tổ chức quản lý tài chính vẫn tiếp tục duy trì tư duy bảo thủ, cái giá phải trả không chỉ là uy tín mà còn là vị thế chính sách trong kỷ nguyên hậu-tiền pháp định.

Từ việc Bitcoin trở thành một phần của dự trữ quốc gia, cho đến lo ngại về sự mất kiểm soát tiền tệ của các ngân hàng trung ương, có thể thấy rằng tương lai của hệ thống tài chính toàn cầu đang bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, mà trung tâm lúc này là chính Bitcoin (BTC).