Vì sao tiền mã hóa và NFT vẫn có giá trị dù không tồn tại vật lý?

Tiền mã hóa và NFT: Vì sao tài sản số không vật lý vẫn có giá trị thực?

Tại sao tiền mã hóa và NFT – những tài sản kỹ thuật số không có hình hài vật lý – lại có thể sở hữu giá trị thật? Đây vẫn là một trong những câu hỏi khiến nhiều người cảm thấy hoang mang, đặc biệt là trong các hội nghị và sự kiện liên quan đến công nghệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh của metaverse và Web3 – những nền tảng mạng Internet mở – giá trị của các "tài sản số" đang ngày càng trở nên thiết yếu và không thể bỏ qua.

Theo một số chuyên gia, việc thừa nhận giá trị của tài sản phi vật thể thực ra không phải là điều mới mẻ. Thực tế, cả âm nhạc, văn học cho đến các lý thuyết khoa học cũng là các dạng sản phẩm không mang hình dạng cụ thể, nhưng vẫn được pháp luật bảo vệ và có khả năng tạo ra lợi nhuận. Một minh chứng quan trọng là Luật Anne (Statute of Anne) được ban hành tại Anh vào cách đây hơn 300 năm – chính là nền móng sơ khai của hệ thống bản quyền hiện đại. Luật này xác lập quyền độc quyền cho các tác giả trong một khoảng thời gian nhất định, giúp phát triển thị trường tri thức toàn cầu.

Chính cơ chế bảo hộ này trở thành động lực thúc đẩy thời kỳ Khai sáng châu Âu, với sự xuất hiện của hàng loạt tư tưởng gia và văn hào nổi tiếng như Jane Austen, Victor Hugo, Charles Dickens, Voltaire, Rousseau và Adam Smith. Trong lĩnh vực khoa học, các tên tuổi như Charles Darwin và Marie Curie đã tạo ra cú chuyển mình lịch sử trong nền văn minh nhân loại, dựa trên khả năng sở hữu và khai thác giá trị kinh tế từ trí tuệ.

Điểm then chốt chính là: sở hữu tài sản trí tuệ không chỉ mang lại thu nhập, mà còn thể hiện sự công nhận và vị trí xã hội. Nhờ hệ thống bản quyền, nhiều sản phẩm trí tuệ đã sống vượt thời gian, truyền cảm hứng cho thế hệ tiếp theo, tạo nền tảng cho những đổi mới tiếp theo. Mô hình này sau đó lan rộng sang Mỹ và nhiều quốc gia khác, góp phần hình thành nên một "nền kinh tế sáng tạo" toàn cầu.

Một ví dụ có tính đối chiếu đáng chú ý là Trung Quốc. Vào những năm 1990, Trung Quốc từng được mệnh danh là “điểm đen” của các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Nhưng chỉ vài thập kỷ sau, quốc gia này đã xây dựng một cơ chế bảo vệ quyền sở hữu mạnh mẽ. Hệ quả là Trung Quốc hiện dẫn đầu thế giới về số lượng đơn đăng ký sáng chế, công bố bài báo khoa học cũng như số lượng công trình nghiên cứu công nghệ mới – xác lập vị trí như một “cường quốc ý tưởng” trên bản đồ toàn cầu.

Từ thực tế trên, có thể thấy: dù không mang tính vật thể, các “tài sản số” vẫn mang lại giá trị thật nếu có sự thừa nhận xã hội và được hỗ trợ bởi cấu trúc sở hữu rõ ràng. Trong bối cảnh công nghệ hiện đại, điều này đang thể hiện rõ rệt qua sự mở rộng của các mô hình tài sản kỹ thuật số như *tiền mã hóa*, *NFT*, các mã người hâm mộ (fan token), và cả những tác phẩm do AI tạo ra.

Bình luận: Động lực cốt lõi không nằm ở việc tài sản có hình hài vật lý hay không, mà là ở khả năng chứng minh quyền sở hữu và việc chuyển hóa quyền đó thành giá trị kinh tế – điều mà công nghệ blockchain và Web3 đang đảm bảo ngày càng hiệu quả hơn trong thế giới số.

Tóm lại, sự phát triển của *tiền mã hóa* và *NFT* không phải là xu hướng “thổi phồng”, mà là sự tiếp nối của quá trình công nhận giá trị của tài sản phi vật thể – một quy trình đã có lịch sử hàng thế kỷ và ngày càng chứng minh tầm ảnh hưởng của nó trong nền kinh tế tri thức 4.0.