Euro kỹ thuật số: EU ủng hộ triển khai cả phiên bản trực tuyến lẫn ngoại tuyến

Ủy ban châu Âu ủng hộ mô hình song song cho đồng Euro kỹ thuật số, ưu tiên cả phiên bản trực tuyến lẫn ngoại tuyến

Theo Reuters đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), Hội đồng châu Âu đã chính thức đồng thuận với Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) về cách thiết kế và triển khai đồng tiền kỹ thuật số Euro. Trong đó, trọng tâm là áp dụng đồng thời cả hai mô hình trực tuyến và ngoại tuyến. Điều này mở đường cho các bước tiếp theo trong quá trình lập pháp về đồng tiền kỹ thuật số tại khu vực này.

Theo tài liệu được Hội đồng châu Âu công bố, đề xuất của ECB về mô hình “kênh kép” đã được ủng hộ mạnh mẽ. Cụ thể, người dùng có thể sử dụng đồng Euro kỹ thuật số trên nền tảng internet thông thường hoặc trong môi trường không có kết nối internet – thông qua các thiết bị được chứng nhận. Mục tiêu là bảo đảm tính linh hoạt và phổ quát, tương thích với nhiều tình huống trong đời sống hàng ngày.

Chủ tịch ECB, bà Christine Lagarde nhấn mạnh: “Hiện tại bóng đã lăn sang sân khấu chính trị”, ám chỉ rằng trách nhiệm tiếp theo thuộc về Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu trong việc đánh giá tính phù hợp, đồng thời xây dựng khuôn khổ pháp lý chính thức cho đề xuất do Uỷ ban châu Âu đưa ra.

Tính riêng tư của người dùng và thách thức bảo mật trong môi trường ngoại tuyến

Dù ưu tiên việc bảo vệ quyền riêng tư, phiên bản “ngoại tuyến” của đồng Euro kỹ thuật số vẫn gặp không ít thách thức về kỹ thuật. Theo tài liệu đã nêu, hệ thống được thiết kế nhằm đảm bảo dữ liệu giao dịch không rò rỉ ra ngoài các thiết bị của người dùng, tuy nhiên điều này không đồng nghĩa với việc ngăn chặn hoàn toàn hành vi gian lận.

Một nguy cơ đáng lo ngại là các cuộc tấn công dạng “relay” – tức kẻ gian có thể sử dụng tín hiệu để truyền dữ liệu giữa hai thiết bị nằm ngoài tầm kết nối thông thường. Điều này tương tự việc đánh lừa khoảng cách vật lý giữa người gửi và người nhận để tiến hành giao dịch từ xa. Đây là một lỗ hổng tiềm tàng, đặc biệt liên quan đến công nghệ giao tiếp tầm ngắn như NFC.

Ủy ban Bảo vệ Dữ liệu châu Âu (EDPB) cũng đưa ra nhận định rằng: “Hiện chưa có biện pháp bảo mật nào thực sự triệt để với kiểu tấn công này.” Theo đó, việc tái hiện đầy đủ tính chất “giao dịch vật lý như tiền mặt” là điều rất khó đạt được trong môi trường kỹ thuật số.

Cơ chế lưu trữ và chứng thực cũng là bài toán chưa có lời giải

Theo thiết kế của ECB, các đơn vị tiền Euro kỹ thuật số khi hoạt động ngoại tuyến sẽ được lưu trữ trong chip bảo mật (Secure Element) của các thiết bị như điện thoại thông minh hoặc thẻ thông minh. Người dùng có thể gửi và nhận tiền trực tiếp, mà không cần kết nối mạng hay bên trung gian. Các token kỹ thuật số sẽ do chính Ngân hàng Trung ương châu Âu ký số để xác thực.

Tuy nhiên, lưu trữ và vận hành tiền kỹ thuật số ngoại tuyến lại đi kèm nhiều rủi ro như giả mạo, đánh cắp dữ liệu, giả dạng thiết bị hoặc bị chiếm quyền kiểm soát. ECB hiện vẫn đối mặt với bài toán xây dựng hệ sinh thái thiết bị đạt chứng chỉ bảo mật cao, đủ để vận hành mô hình này trên quy mô lớn.

Nhiều chuyên gia nhận định rằng, dù đồng Euro kỹ thuật số có thể trở thành một dạng “tiền pháp định” mới tại châu Âu, việc thay thế hoàn toàn tiền mặt – nhất là về mặt quyền riêng tư – là điều chưa thể thực hiện trong một sớm một chiều. Bên cạnh các yếu tố công nghệ, yếu tố pháp lý và sự đồng thuận xã hội mới là chìa khóa quyết định.

Bình luận: Việc lựa chọn mô hình “kênh kép” (cả trực tuyến và ngoại tuyến) cho đồng Euro kỹ thuật số cho thấy EU đang hướng đến một hệ thống thanh toán toàn diện hơn. Tuy nhiên, nếu không giải quyết triệt để mối lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư – đặc biệt với phiên bản ngoại tuyến – thì khả năng chấp nhận và mở rộng quy mô sẽ gặp không ít trở ngại.

Kết luận

Ủy ban châu Âu và Ngân hàng Trung ương châu Âu đang theo đuổi một hướng tiếp cận toàn diện với đồng Euro kỹ thuật số, kết hợp giữa tính tiện lợi của môi trường trực tuyến và sự riêng tư từ mô hình ngoại tuyến. Tuy nhiên, các rào cản về kỹ thuật và bảo mật vẫn đang đặt ra thách thức lớn, đặc biệt là ở khía cạnh bảo vệ tính “ẩn danh” như tiền mặt. Quá trình lập pháp của đồng Euro kỹ thuật số sẽ cần có sự cân nhắc kỹ càng để đảm bảo cân bằng giữa đổi mới công nghệ và giá trị xã hội truyền thống.

Từ khóa: “Euro kỹ thuật số”, “phiên bản ngoại tuyến”, “Ủy ban châu Âu”, “ECB”, “quyền riêng tư”