Solana(SOL) bị cáo buộc gian lận TPS khi tỉ lệ giao dịch thất bại đạt gần 100%

Solana(SOL) bị nghi ngờ gian lận chỉ số TPS, cộng đồng phẫn nộ vì tỉ lệ thất bại giao dịch gần 100%

Solana(SOL), một trong những blockchain nổi bật trong thị trường tiền mã hóa, đang đối mặt với làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ cộng đồng sau khi nhiều số liệu cho thấy phần lớn các giao dịch trên mạng lưới này thực tế đều thất bại. Điều này dấy lên nghi vấn rằng số liệu về hiệu suất mạng lưới, đặc biệt là chỉ số **tốc độ giao dịch TPS (giao dịch mỗi giây)**, đã bị phóng đại một cách không minh bạch.

Theo chia sẻ trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) ngày 4 tháng 9, Dave – một người điều hành nhóm staking trên mạng Cardano(ADA) – đã chỉ ra rằng hệ thống của Solana thể hiện các dấu hiệu bất thường về lượng giao dịch. Cụ thể, Dave cho biết có một bot đã tự động tạo ra gần 11 triệu giao dịch trong vòng một tháng, nhưng trong số đó có tới 99,95% là giao dịch thất bại. Dù những giao dịch này không thành công, chúng vẫn bị ghi nhận và được đưa vào tính toán **chỉ số TPS**, dẫn đến một bức tranh sai lệch về năng lực mở rộng thực tế của mạng lưới.

Dave bình luận: “Solana đang cố tạo ấn tượng về hiệu suất bằng cách ‘giả vờ đến khi thành công thật’ – điều này khiến chúng ta cần nghiêm túc xem xét lại độ tin cậy của các chỉ số thống kê.”

Dữ liệu ngày 1 tháng 9 càng làm rõ vấn đề. Trong ngày hôm đó, Solana ghi nhận khoảng 658.460 giao dịch, nhưng chỉ có vỏn vẹn 155 giao dịch thành công – tương đương tỉ lệ thành công chưa đến 0,024%. Toàn bộ phần còn lại đều thất bại nhưng vẫn được tính vào tổng lượng giao dịch, khiến **từ TPS** trở nên phi thực tế. Dave khẳng định số liệu như vậy “không hề phản ánh đúng năng lực xử lý của mạng lưới.”

Trước diễn biến trên, cộng đồng nhanh chóng chia thành hai luồng ý kiến trái ngược. Một nhóm cáo buộc Solana cố tình gian lận để gia tăng sức ảnh hưởng trên thị trường, trong khi nhóm còn lại cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do mức phí giao dịch quá thấp khiến mạng lưới trở thành mục tiêu dễ dàng cho các bot spam. Theo lập luận này, hệ thống Solana không chủ động thao túng mà chỉ trở thành nạn nhân của chính mô hình phí rẻ của mình.

Đáng chú ý, vào tháng 6 năm 2024, nhà sáng lập Cyber Capital – Justin Bons – từng lên tiếng bảo vệ Solana trước các cáo buộc tương tự, khẳng định rằng nền tảng “vẫn phân biệt rõ giao dịch thành công và giao dịch thất bại.” Tuy nhiên, với việc các con số thất bại bị phơi bày rõ ràng như hiện nay, phát biểu của ông Bons đang vấp phải nghi vấn về tính chính xác.

Đây không phải là lần đầu Solana gặp vấn đề với chỉ tiêu tăng trưởng. Hồi tháng 2 năm 2025, mạng lưới từng gây chú ý khi vượt qua Ethereum(ETH) về mặt doanh thu từ phí giao dịch, được truyền thông ngành mô tả là “soán ngôi Ethereum”. Tuy nhiên, với các phát hiện hiện tại, giới quan sát bắt đầu đặt câu hỏi liệu thành tích đó có thực sự phản ánh **từ lượng người dùng thật sự** hay chỉ là hệ quả từ hoạt động bot và số giao dịch giả tạo.

Bình luận: Sự việc lần này là hồi chuông cảnh báo rõ ràng về tính minh bạch của các **từ chỉ số mở rộng** trong không gian blockchain. Các chỉ tiêu kỹ thuật như TPS cần đi kèm với khả năng xác minh từ giao dịch thực để đảm bảo không bị bóp méo. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt giữa các nền tảng, việc khôi phục lòng tin từ thị trường sẽ là bước khởi đầu quan trọng hơn cả những tuyên bố công nghệ.