Ethereum(ETH) khởi động sáng kiến bảo mật 1.000 tỷ USD đối phó mối đe dọa MEV

Ethereum(ETH) vừa công bố một sáng kiến bảo mật quy mô 1.000 tỷ USD (khoảng 1.390 nghìn tỷ KRW), hướng tới xây dựng hình ảnh thân thiện với công chúng và thu hút dòng vốn từ Phố Wall lẫn giới đầu tư tài chính truyền thống. Đằng sau động thái tích cực này là một tuyên bố đầy tham vọng: tạo ra một hệ sinh thái nơi hàng tỷ người có thể lưu trữ an toàn hơn 1.000 USD (khoảng 1,39 triệu KRW) trên chuỗi. Tuy nhiên, điều gây tranh cãi là, dù sáng kiến nhắm tới cải thiện bảo mật, chính cấu trúc “quá minh bạch” của Ethereum lại đang là điểm yếu lớn nhất.

Theo báo cáo ngày 24 của CoinDesk, Ethereum cho biết mục tiêu của sáng kiến là tiến tới một nền tảng mà người dùng phổ thông hoàn toàn có thể tin tưởng trong dài hạn. Với số lượng địa chỉ ví Ethereum tăng đều đặn trong những năm gần đây, cộng đồng kỳ vọng mục tiêu này có thể đạt được trong vòng 10 năm. Việc công bố được đưa ra dịp kỷ niệm 10 năm của Ethereum hôm 30 tháng 7 vừa qua, đánh dấu một bước chuyển mới trong lộ trình mở rộng quy mô, hướng tới việc đón nhận lượng lớn nhà đầu tư cá nhân và tổ chức.

Tính đến nay, giá trị tài sản bị khóa trên các giao thức DeFi chạy trên Ethereum ước đạt hơn 64 tỷ USD (khoảng 88.960 tỷ KRW). Sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn trong ngành tài chính truyền thống như BlackRock, Fidelity, JPMorgan, Robinhood vào các sản phẩm tài chính Ethereum cho thấy niềm tin đang tăng lên đối với hệ sinh thái này. Tuy nhiên, bên cạnh các cải thiện về hình ảnh, ngày càng có nhiều cảnh báo liên quan đến lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng: vấn đề MEV (Maximal Extractable Value).

Kể từ năm 2020 đến nay, tổng giá trị bị khai thác thông qua các hình thức tấn công MEV trên Ethereum đã vượt 1,8 tỷ USD (tương đương khoảng 2.502 tỷ KRW). Đáng chú ý, phần lớn các thiệt hại này lại đến từ chính người dùng phổ thông – điều cho thấy mức độ tổn hại của MEV không còn giới hạn trong các hoạt động DeFi chuyên sâu. Đặc biệt, với xu hướng người mới tham gia vào không gian Web3 ngày càng nhiều, MEV có thể đe dọa tới nền tảng niềm tin cốt lõi của Ethereum.

Về bản chất, rủi ro đến từ cách Ethereum xử lý các giao dịch bằng hệ thống mempool – nơi mọi lệnh giao dịch đều được công khai trước khi được đưa vào khối. Điều này tạo điều kiện cho các bot và kẻ tấn công thực hiện các thao tác như front-running hay sandwich attack để trục lợi. Những chiêu thức này tận dụng chính “tính minh bạch” mà blockchain đang đề cao, nhưng lại vô tình biến người dùng thành đối tượng bị thao túng.

Bình luận: Các giải pháp tạm thời như sử dụng pool riêng tư hoặc chia sẻ lợi nhuận MEV thông qua cơ chế như MEV-Boost chỉ giúp “chuyển hướng” vấn đề chứ không thể xử lý một cách triệt để. Đó không phải là cách tạo nên môi trường giao dịch công bằng, mà chỉ đơn giản là “phân phối tổn thất” một cách đồng đều hơn.

Giải pháp thực sự, theo các nhà phát triển Ethereum, là tiến hành mã hóa toàn bộ mempool – nghĩa là cho đến khi giao dịch được xử lý trong block, toàn bộ thông tin sẽ được giữ ở trạng thái ẩn. Về lý thuyết, điều này khiến các hình thức tấn công MEV gần như không thể thực hiện được. Người dùng sẽ được bảo vệ tự động mà không cần phụ thuộc vào các công cụ bên thứ ba hay cơ chế trung gian bảo mật phức tạp.

Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự thay đổi rộng khắp ở cấp độ giao thức, ảnh hưởng đến cả cách đồng thuận, môi trường thực thi lẫn cơ chế truyền giao dịch – đồng nghĩa cần đến nhiều năm để triển khai và thử nghiệm thông qua các bản cập nhật mạng tiếp theo. Trong bối cảnh lượng tài sản tổ chức đổ vào Ethereum ngày càng lớn, nhu cầu đảm bảo một môi trường an toàn càng trở thành vấn đề cấp thiết.

Bề ngoài, hệ sinh thái Ethereum hiện tại có vẻ ổn định. Nhưng theo các chuyên gia, nếu để vấn đề MEV tiếp diễn, giới đầu tư – đặc biệt là khối tài chính truyền thống – sẽ dần đặt câu hỏi về “độ bền vững” và “tính công bằng” trong xử lý giao dịch. Tới cuối cùng, Ethereum cũng phải đi đến một câu hỏi cốt lõi: “Liệu chúng ta có thể đảm bảo công bằng cho mọi giao dịch?”

Câu trả lời duy nhất chính là: "từ mã hóa mempool". Đây không còn là lựa chọn, mà là điều bắt buộc nếu Ethereum thực sự muốn trở thành hạ tầng tài chính toàn cầu trong tương lai. Dù biểu đồ giá hiện tại vẫn đầy lạc quan, nhưng nếu thiếu một giải pháp triệt để cho vấn đề MEV, tương lai dài hạn của Ethereum – xét về mặt niềm tin và quy mô – sẽ luôn là một dấu hỏi lớn.