Một trong những đề xuất nâng cấp lâu đời nhất của mạng lưới Bitcoin(BTC) – bản đề xuất cải tiến Bitcoin mang tên từ BIP-119 – đang thu hút sự quan tâm trở lại trong cộng đồng tiền mã hóa. Được nhà phát triển Jeremy Rubin giới thiệu lần đầu vào năm 2019, BIP-119, hay còn gọi là từ OP_CHECKTEMPLATEVERIFY (CTV), đang tiến gần hơn tới khả năng triển khai chính thức khi ngày càng nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nhà phát triển và doanh nghiệp chủ chốt trong lĩnh vực. Nếu được thông qua, đề xuất này được kỳ vọng sẽ mang lại tác động lớn đến khả năng mở rộng, bảo mật và hiệu năng sử dụng của mạng lưới từ Bitcoin.
Theo thông tin từ The Block ngày 9 tháng 6 (giờ địa phương), đề xuất từ BIP-119 giới thiệu hai khái niệm quan trọng là từ “Covenant” và từ “Vault” – những công cụ hứa hẹn tạo nên bước đột phá trong việc tăng cường khả năng tự lưu trữ tài sản (self-custody) một cách an toàn hơn. Đặc biệt, chúng đóng vai trò hỗ trợ các giải pháp lớp thứ hai như từ Lightning Network và ARK trong việc mở rộng quy mô mà không làm giảm mức độ bảo mật. Đây được đánh giá là bản nâng cấp quan trọng đầu tiên kể từ sau nâng cấp Taproot vào năm 2021, và nhiều chuyên gia kỳ vọng cộng đồng sẽ đạt được sự đồng thuận từ nay đến cuối năm.
Trong cùng ngày 9, một nhóm gồm 66 nhà phát triển ứng dụng và giao thức Bitcoin đã công bố thư ngỏ kêu gọi áp dụng BIP-119 cùng với một đề xuất khác – BIP-348 (CSFS). Trong thư, các chuyên gia khẳng định rằng những thay đổi này có thể mang lại lợi ích đặc biệt quan trọng cho người dùng cuối, với điểm nhấn là nâng cao hiệu quả bảo mật tầng một và khả năng mở rộng tầng hai của mạng lưới. Trong nhóm ký tên có nhiều tên tuổi uy tín như nhà phát triển Jameson Lopp, Andrew Poelstra, cùng đại diện từ các công ty Anchorage, Luxor Mining, Alpen Labs.
Chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn tại địa phương, Steven Roose – Giám đốc điều hành của Second – cho biết quá trình đạt được đồng thuận đã có “tiến triển đáng kể” và dự báo việc thông qua sẽ có thể diễn ra ngay trong năm nay. Ông nhấn mạnh OP_CTV có thể là chìa khóa cho việc triển khai cấu trúc kênh giao dịch từ Lightning thân thiện hơn với người dùng, điển hình là mô hình “Lightning Symmetry” dựa trên giao thức L2 Eltoo.
Phát biểu từ đại diện tổ chức đầu tư Fidelity Digital Assets, nhà phân tích trưởng Daniel Gray nhận định: “Với tính chất phân quyền rõ rệt của mạng lưới từ Bitcoin, bất kỳ nâng cấp nào cũng đều mang ý nghĩa rất lớn”. Gray cho rằng BIP-119 đặc biệt nổi bật nhờ khả năng tăng cường tính bảo mật và sự linh hoạt trong quản lý tài sản thông qua việc áp dụng từ Covenant và từ Vault. Theo ông, từ Vault là một dạng ví lạnh được thiết kế dành cho lưu trữ dài hạn, giúp định rõ lượng coin có thể rút trong khoảng thời gian nhất định và địa chỉ tiếp nhận, từ đó nâng cao độ an toàn và khả năng kiểm soát của người dùng.
Ngoài ra, BIP-119 còn mở ra khả năng cải thiện khả năng mở rộng, kiểm soát tắc nghẽn mạng và hỗ trợ triển khai hợp đồng từ điều kiện ẩn danh (Discrete Log Contract – từ DLC). Đây là một dạng “hợp đồng thông minh” tự động chuyển giao tiền dựa trên kết quả của một sự kiện định trước, phần nào mang lại tính riêng tư tốt hơn cho một số giao dịch trên mạng lưới Bitcoin.
Người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Galaxy Digital, Alex Thorn, cũng nhận định trong bài viết ngày 13 tháng 6 rằng nếu BIP-119 được đưa vào áp dụng, nó có thể mở rộng khả năng triển khai các giải pháp giám sát tài sản an toàn và cầu nối lớp 2 (Layer-2 Bridge). Theo ông, điều này sẽ giúp từ Bitcoin tiến đến hợp nhất với nhiều nền tảng khác trong hệ sinh thái Ethereum(ETH) như Avalanche(AVAX), Polygon(MATIC) hay Arbitrum(ARB).
Tuy nhiên, quy trình phê duyệt một bản nâng cấp dạng từ Soft Fork luôn được biết đến với tốc độ chậm do tính phi tập trung triệt để của mạng lưới từ Bitcoin. Không có một cơ quan trung tâm quyết định, nên mọi thay đổi đều cần sự nhất trí từ nhiều bên liên quan. Như trường hợp của Taproot, bản nâng cấp này chỉ được triển khai sau gần 4 năm thảo luận căng thẳng. Hơn nữa, các hệ quả khó lường như tranh cãi về Ordinals sau Taproot cũng khiến cộng đồng phát triển ngày càng thận trọng hơn với các thay đổi lớn.
Một điểm đáng chú ý là từ Covenant mà BIP-119 giới thiệu có thể giúp đưa các cấu trúc hợp đồng thông minh vốn từng được cho là quá phức tạp và rủi ro lên tầng một của mạng lưới từ Bitcoin. Rubin, tác giả đề xuất, đưa ra ví dụ ứng dụng từ Vault trong mô hình hỗ trợ khách hàng: một bộ phận kỹ thuật có thể cài đặt sẵn hạn mức và thời gian chuyển coin từ ví lạnh sang ví nóng, rồi sau đó quay lại kho lưu trữ an toàn, đảm bảo kiểm soát linh hoạt nhưng bảo mật.
Tóm lại, bản nâng cấp từ BIP-119 là bước tiến mới mở rộng chức năng cho Bitcoin mà vẫn giữ được tinh thần đề cao bảo mật và phi tập trung vốn có. Khi các ý tưởng như Vault và DLC dần trở nên được chấp nhận rộng rãi, Bitcoin đang tiệm cận một thời kỳ mới, nơi quyền kiểm soát tài sản và sự an toàn ngày càng linh hoạt và phù hợp với nhiều đối tượng người dùng hơn.
Bình luận: Dù hành trình đạt được đồng thuận trong cộng đồng Bitcoin chưa bao giờ là điều dễ dàng, nhưng nếu từ BIP-119 được thông qua, nó có thể trở thành dấu mốc lịch sử đối với nền tảng tiền mã hóa lâu đời nhất hiện nay.
Bình luận 0