OpenAI bị tố sai phạm tư cách phi lợi nhuận, CEO Sam Altman đối mặt cáo buộc xung đột lợi ích

Một tổ chức giám sát trí tuệ nhân tạo tại Mỹ vừa lên tiếng cáo buộc OpenAI sử dụng sai mục đích phi lợi nhuận, đồng thời yêu cầu cơ quan thuế vào cuộc điều tra. Vụ việc đang gây chấn động giới công nghệ khi trọng tâm xoay quanh mối quan hệ chồng chéo của CEO Sam Altman và nghi vấn vi phạm nghiêm trọng quy định về cấu trúc của tổ chức phi lợi nhuận.

Theo Midas Project – một tổ chức phi lợi nhuận chuyên giám sát hoạt động phát triển trí tuệ nhân tạo – đưa tin ngày 6 (giờ địa phương), tổ chức này đã chính thức gửi đơn khiếu nại OpenAI lên Sở Thuế vụ Hoa Kỳ (IRS) với cáo buộc rằng công ty có thể đã vi phạm các quy định về thuế khi duy trì tình trạng pháp lý là tổ chức phi lợi nhuận.

Trong đơn tố cáo công khai trên kênh truyền thông chính thức, Midas Project khẳng định rằng OpenAI đã “từ bỏ các rào chắn đạo đức vốn do chính mình đặt ra” và thiết lập một mô hình hoạt động có nguy cơ xung đột lợi ích sâu sắc. Cụ thể, tổ chức này cho biết đã tiến hành phân tích các nguồn tài liệu nội bộ và phát hiện Sam Altman – Giám đốc điều hành của OpenAI – đồng thời nắm giữ vai trò điều hành trong cả nhánh phi lợi nhuận lẫn công ty thương mại của OpenAI.

Theo luật thuế Mỹ, việc điều hành đồng thời cả hai thực thể này có thể cấu thành "xung đột lợi ích nghiêm trọng", do người đứng đầu có thể sử dụng vị trí để trục lợi cá nhân – điều bị cấm đối với các tổ chức được miễn thuế theo diện phi lợi nhuận. Bình luận về vấn đề này, phía Midas Project dẫn chứng thêm rằng Sam Altman từng có các khoản đầu tư cá nhân vào những công ty đã ký kết hợp tác chiến lược với OpenAI – đồng nghĩa với khả năng hưởng lợi hàng triệu USD từ các thương vụ này.

Chưa dừng lại ở đó, Midas Project còn nêu bật khả năng một phần quỹ quyên góp và tài trợ – vốn dành cho các hoạt động phục vụ lợi ích cộng đồng – đã bị sử dụng sai mục đích cho các hoạt động kinh doanh mang tính chất thương mại. “Nhiều thành viên hội đồng quản trị của OpenAI hiện cũng đang là bên có lợi ích tài chính trực tiếp, điều này khiến chúng tôi quan ngại sâu sắc về cấu trúc vận hành của tổ chức này,” tổ chức cho biết trong báo cáo.

Từ góc độ pháp lý, các cáo buộc này nếu được xác nhận có thể khiến OpenAI đối mặt với nguy cơ bị tước bỏ trạng thái phi lợi nhuận – đồng nghĩa với việc phải đóng thuế như một công ty thông thường, đồng thời không còn được hưởng các lợi thế về tài chính và quy trình kêu gọi tài trợ.

Được biết, Midas Project là một tổ chức mới thành lập đầu năm 2024, hoạt động với mục tiêu giám sát các tập đoàn công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Tổ chức này cam kết đảm bảo rằng sự phát triển AI không chỉ phục vụ một số doanh nghiệp lớn mà thực sự mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Vụ việc đặt ra nhiều câu hỏi về tính minh bạch trong hoạt động của các công ty công nghệ hàng đầu, đặc biệt là những doanh nghiệp dẫn đầu trong lĩnh vực **trí tuệ nhân tạo** và **nền tảng mã nguồn mở như OpenAI**. Trong bối cảnh AI đang ngày càng ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống, tính hợp pháp và đạo đức trong vận hành đang trở thành trọng tâm giám sát của cả công chúng lẫn các cơ quan quản lý.