Kenya áp thuế 1,5% với tiền mã hóa, chuyên gia cảnh báo nguy cơ chảy máu công nghệ

Kenya trước ngã rẽ: Thuế 1.5% với tiền mã hóa đe dọa hệ sinh thái số của châu Phi

Chính phủ Kenya đang thúc đẩy đề xuất áp dụng mức thuế 1,5% đối với giao dịch tiền mã hóa – một động thái được cho nhằm mở rộng nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, theo cảnh báo của giới chuyên gia, chính sách này có thể gây ra những tác dụng ngược, làm suy yếu vị thế “quốc gia dẫn đầu fintech" của Kenya, đồng thời gây khó khăn cho tiến trình hội nhập kinh tế số của châu Phi.

Theo thông tin từ quốc hội Kenya, loại “thuế tài sản kỹ thuật số” này sẽ áp dụng trên mọi giao dịch tiền mã hóa, bất kể mục đích đầu tư hay sử dụng hàng ngày.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy châu Phi vẫn còn tới hơn 450 triệu người không thể tiếp cận hệ thống tài chính truyền thống. Với nhóm người này, “từ” tiền mã hóa chính là cơ hội để sử dụng dịch vụ tài chính qua nền tảng số, không cần đến tài khoản ngân hàng. Nguy cơ đặt ra là nếu “từ” thuế này có hiệu lực, chi phí giao dịch sẽ tăng mạnh, người dùng có thể rời bỏ các nền tảng hợp pháp, chuyển sang giao dịch không chính thức hoặc thông qua kênh ngang hàng (P2P).

“Bình luận” từ các chuyên gia fintech địa phương cho rằng, ảnh hưởng lớn nhất sẽ rơi vào giới trẻ – lực lượng đang kiếm thu nhập ổn định từ những hoạt động trực tuyến như lập trình, chơi game hay làm freelancer, thông qua “từ” Bitcoin(BTC) hoặc Tether(USDT). Trong môi trường tài chính số đang dần trở thành xu hướng chủ đạo, nhiều người Kenya đã giao dịch, tiết kiệm và thậm chí thanh toán chi phí sinh hoạt bằng tiền mã hóa thay vì đồng nội tệ. Việc đánh đồng giao dịch tài sản kỹ thuật số với tài sản đầu cơ và áp thuế một cách cứng nhắc có thể làm sai lệch quỹ đạo phát triển của hệ sinh thái số địa phương.

Kenya vốn được xem là hình mẫu dẫn đầu trong lĩnh vực mobile money và thanh toán số tại châu Phi. Nhờ sự phát triển của hệ sinh thái fintech, Kenya trở thành quốc gia tham chiếu cho hàng loạt dự án hợp tác toàn cầu. Nhưng nếu “từ” thuế 1,5% được áp dụng, thông điệp có thể bị hiểu nhầm rằng chính phủ Kenya coi tiền mã hóa là nguy cơ tài chính thay vì hạ tầng đổi mới.

Ảnh hưởng tiêu cực đã bắt đầu diễn ra. Một số startup blockchain Kenya đang tìm cách dịch chuyển sang các quốc gia có quy định cởi mở hơn như Rwanda hay Nam Phi. Các sàn giao dịch quốc tế cũng đang tạm dừng hoặc xem xét lại kế hoạch đầu tư tại đây do lo ngại về tính ổn định của chính sách và chi phí tuân thủ cao.

Bài học từ quốc tế cũng mang đến góc nhìn tham khảo. Indonesia từng triển khai mức thuế 0,1% đối với giao dịch tiền mã hóa năm 2022. Thế nhưng chỉ sau một năm, “từ” doanh thu thuế từ tiền mã hóa đã sụt giảm hơn 60%, do người dùng chuyển sang các nền tảng nước ngoài và giao dịch P2P, dẫn đến hiện tượng chảy máu vốn. Với mức thuế gấp 15 lần như Kenya – ở mức 1,5% – rủi ro đó có thể còn nghiêm trọng hơn.

Bình luận: Thuế là điều không thể tránh, nhưng một chính sách thuế vô tình kìm hãm đổi mới và làm xói mòn chính nguồn thu mà nó nhắm tới rõ ràng cần được xem xét lại.

Tương lai của Kenya – một trung tâm dẫn dắt kinh tế số tại châu Phi – đang nằm giữa ranh giới lựa chọn: tiếp tục thúc đẩy đổi mới, hay tự kìm hãm mình bằng hàng rào thuế khóa nặng nề với “từ” tiền mã hóa.