Nga thừa nhận khai thác Bitcoin(BTC) giúp hỗ trợ tỷ giá đồng rúp

Nga thừa nhận khai thác Bitcoin đang góp phần hỗ trợ đồng rúp

Ngành công nghiệp khai thác tiền mã hóa tại Nga tiếp tục mở rộng ảnh hưởng, khi Ngân hàng Trung ương Nga lần đầu chính thức thừa nhận rằng hoạt động này đang có tác động nhất định đến tỷ giá đồng rúp. Trong bối cảnh chính phủ Nga vẫn cấm thanh toán bằng tiền mã hóa, hoạt động khai thác được coi là một dạng “xuất khẩu không chính thức” và đang trở thành một phần của bức tranh kinh tế quốc gia.

Theo tờ RBC đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga – Elvira Nabiullina – cho biết việc “khai thác tài sản số như Bitcoin(BTC) đang có ảnh hưởng đến thị trường ngoại hối”. Tuy nhiên, bà Nabiullina cũng lưu ý rằng phần lớn hoạt động này vẫn nằm trong vùng xám pháp lý, khó xác định rõ phạm vi và ảnh hưởng cụ thể. Nhận định của bà được đưa ra trong bối cảnh xuất hiện các đề xuất từ chính phủ Nga về việc phân loại hoạt động khai thác tiền mã hóa như một hình thức xuất khẩu trong các thống kê thương mại quốc gia.

‘Tài sản xuất khẩu’ mới nổi giữa các lệnh trừng phạt

Tại diễn đàn “Russia Calling” gần đây, Phó Chánh văn phòng Tổng thống Nga – Maksim Oreshkin – nhận định khai thác Bitcoin là một “mặt hàng xuất khẩu mới mà Nga chưa đánh giá hết tiềm năng”, và cho rằng nên công nhận dòng tài sản số chảy ra nước ngoài như một dạng xuất khẩu ngoại tệ rõ ràng. Theo ông, việc đánh giá thấp dòng vốn ngoại hối thông qua khai thác có thể khiến dự báo tỷ giá đồng rúp thiếu chính xác.

Theo Hiệp hội Công nghiệp và Khai thác Nga, quốc gia này hiện chiếm khoảng 16% tổng công suất khai thác Bitcoin toàn cầu (tính đến năm 2024), chỉ đứng sau Hoa Kỳ. Trung bình mỗi ngày, các thợ đào tại Nga sản xuất lượng Bitcoin trị giá tương đương 10 tỷ rúp (~162 tỷ đồng). Tuy vậy, do ảnh hưởng từ sự kiện “halving” của Bitcoin, sản lượng khai thác tại Nga đã giảm từ khoảng 55.000 BTC trong năm 2023 còn 35.000 BTC vào năm 2024.

Khai thác hợp pháp nhưng vẫn trong vùng xám

Nga đã hợp pháp hóa khai thác tiền mã hóa từ tháng 11 năm 2024, nhưng chỉ áp dụng trong những điều kiện nhất định. Các cá nhân tiêu thụ điện dưới mức 6.000 kWh/tháng được miễn đăng ký, còn các doanh nghiệp và pháp nhân phải đăng ký với Cơ quan Thuế Liên bang và nộp thuế khai thác.

Cụ thể, mức thuế với cá nhân dao động từ 13 đến 22%, doanh nghiệp bị áp thuế 25%, còn người nước ngoài có thể chịu thuế tới 30%. Tuy nhiên, mức chi phí điện năng cao và gánh nặng thuế khiến nhiều thợ đào vẫn duy trì hoạt động qua các kênh phi chính thức. Theo REN TV, các vụ khai thác trái phép gây thất thu ngân sách và thiệt hại điện năng lên tới hàng chục tỷ rúp mỗi năm.

Nhiều vụ gian lận bị phanh phui, bao gồm che giấu máy đào trong bể nước ở Dagestan hay gian lận công tơ điện tại các cơ sở trái phép ở Saint Petersburg. Một nhân viên công ty điện lực còn bị phát hiện nhận hối lộ gần 810 triệu đồng để cấp điện trái phép cho một trang trại đào Bitcoin.

Đầu tư được phép, thanh toán vẫn bị cấm

Dù chính phủ Nga đang mở cửa với đầu tư và khai thác, các hoạt động thanh toán bằng tiền mã hóa vẫn bị cấm hoàn toàn. Chủ tịch Ủy ban Tài chính Quốc hội – Anatoly Aksakov – khẳng định trong một cuộc họp báo: “Chỉ có đồng rúp mới được coi là phương tiện thanh toán hợp pháp ở Nga. Tiền mã hóa không được công nhận là tiền tệ.”

Dù vậy, Tập đoàn Ngân hàng Sber – ngân hàng lớn nhất Nga – đã phát hành các sản phẩm đầu tư số mới với giá trị khoảng 15 tỷ rúp (~243 tỷ đồng), bao gồm các trái phiếu cấu trúc theo giá Bitcoin và Ethereum(ETH). Ông Anatoly Popov – Phó Chủ tịch Sber – cho biết ngân hàng đang phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Trung ương và Cơ quan Giám sát Tài chính để triển khai nền tảng blockchain riêng.

Mặt khác, Quyền Phó Thống đốc thứ nhất Ngân hàng Trung ương Nga – Vladimir Chistyukhin – cho biết đang đẩy nhanh việc xây dựng bộ khung pháp lý cho hoạt động giao dịch tiền mã hóa. Ngoài ra, chính phủ cũng đang xem xét sử dụng công nghệ mã hóa tài sản (token hóa) để cho phép nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận cổ phiếu doanh nghiệp Nga – một sáng kiến nhằm giảm phụ thuộc vào hệ thống tài chính phương Tây trong bối cảnh bị cấm vận.

Bình luận: Động thái thừa nhận tác động kinh tế của khai thác Bitcoin cho thấy Nga đang tìm kiếm các công cụ tài chính thay thế nhằm giảm thiểu ảnh hưởng từ cấm vận. Mặc dù cấm thanh toán bằng tiền mã hóa, chính phủ vẫn cho thấy sự linh hoạt trong khai thác và đầu tư – một chiến lược “chọn lọc” nhằm vừa kiểm soát rủi ro vừa tận dụng tiềm năng.

Từ khóa: “Bitcoin(BTC)”, “khai thác”, “đồng rúp”, “Nga”, “tiền mã hóa”