Vitalik Buterin chỉ trích Elon Musk thao túng nội dung trên X, kêu gọi bảo vệ tự do ngôn luận

Ethereum(ETH) đồng sáng lập Vitalik Buterin chỉ trích nền tảng X của Elon Musk, cảnh báo nguy cơ thao túng phát ngôn và tổn hại tự do biểu đạt

Vitalik Buterin, đồng sáng lập tiền mã hóa Ethereum(ETH), vừa công khai chỉ trích nền tảng mạng xã hội X – trước đây là Twitter – do Elon Musk tiếp quản. Theo chia sẻ ngày 4 trên chính tài khoản X, Buterin cho rằng nền tảng từng là biểu tượng của “tự do ngôn luận” đang dần trở thành một “tử thần của thù hận”, khi Musk áp dụng thuật toán kiểm soát nội dung một cách tuỳ tiện.

“Từ lâu, X được coi là một công cụ truyền thông tự do toàn cầu. Thế nhưng giờ đây, nó đang bị thao túng để phục vụ các xu hướng phát ngôn cực đoan,” Buterin viết trong một chuỗi bài đăng. Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh mạng xã hội này đang gia tăng sự lan truyền của những phát ngôn tiêu cực và tổng quát hóa về Châu Âu, đặc biệt là các tuyên bố mang tính tận thế, không phản ánh đúng thực tế khu vực.

Buterin nhấn mạnh: “Những phát ngôn kiểu này không đơn giản chỉ là lời chỉ trích, mà là nỗ lực có tổ chức nhằm làm tổn hại tính chính danh." Đồng thời, ông cho biết bản thân đã sống ở Châu Âu khoảng hai tháng mỗi năm trong suốt thập kỷ qua – một trải nghiệm làm nổi bật sự phi thực tế của những tuyên bố đang lan truyền.

Một mũi nhọn rõ ràng được Buterin hướng thẳng tới Elon Musk, người đã mua lại X vào năm 2022 và từng cam kết biến nền tảng này thành pháo đài của tự do biểu đạt. Tuy nhiên, theo Buterin, chính Musk đang sử dụng nền tảng như một thứ vũ khí “để làm nổi bật các phong trào thù hận có tổ chức”. Buterin cảnh báo: “Chiến lược này có thể gây phản ứng dữ dội và nguy hiểm đối với chính khái niệm tự do ngôn luận.”

Ông bổ sung rằng nếu nhà điều hành nền tảng buộc phải điều chỉnh thuật toán hiển thị, thì “thà ưu tiên cho sự tử tế còn hơn là để các nội dung kích động tức giận trỗi dậy.”

Thực tế, kể từ khi Musk nắm quyền, X luôn vấp phải tranh cãi liên quan đến tính minh bạch và định hướng thao túng của thuật toán phân phối nội dung. Theo Buterin, thuật toán đang được sử dụng để “tăng cường (boost)” hoặc “giảm thiểu (deboost)” nội dung tùy ý, làm dấy lên lo ngại nền tảng đang dần trở thành công cụ khuếch đại định kiến thay vì cổ vũ sự đa dạng và liêm chính.

Bình luận: Những lo ngại của Buterin diễn ra đúng lúc cuộc tranh luận về quyền riêng tư, kiểm duyệt và tính tập trung của các nền tảng mạng xã hội bùng phát trở lại. Việc các ông lớn công nghệ kiểm soát thuật toán đang làm dấy lên nhu cầu cấp thiết về các mô hình chia sẻ quyết định minh bạch hơn.

Đồng thời, phát ngôn mới của Buterin cũng trùng hợp với sự thay đổi hướng đi gần đây của Farcaster – một mạng xã hội phi tập trung từng được ông ủng hộ. Theo đó, Farcaster đang chuyển trọng tâm từ “kiến trúc xã hội” sang “kiến trúc tập trung vào ví” – điều có thể đi ngược lại với triết lý đề cao cộng đồng và phân quyền mà Buterin theo đuổi.

Gần đây, Buterin cũng thể hiện rõ quan điểm ủng hộ quyền riêng tư và giao tiếp bảo mật. Tháng trước, ông đã quyên góp tổng cộng 128 Ethereum(ETH), tương đương khoảng 3,74 tỷ VNĐ, cho hai dự án tin nhắn bảo mật là Session và SimpleX. Cả hai dịch vụ đều cung cấp nền tảng nhắn tin mã hóa đầu-cuối, không dùng số điện thoại, tập trung chống lại các cuộc tấn công từ chối dịch vụ và tấn công danh tính (Sybil attack) – yếu tố then chốt trong nỗ lực xây dựng “hệ thống giao tiếp không cần cấp phép và bảo vệ dữ liệu vượt trội”, theo Buterin.

Bình luận: Quan điểm và hành động của Buterin như một lời nhắc rằng các nền tảng kỹ thuật số, dù là mạng xã hội hay ứng dụng nhắn tin, ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình không chỉ trải nghiệm cá nhân mà còn cả xu hướng chính trị – xã hội toàn cầu.

Từ nội dung của Buterin và tranh cãi xung quanh nền tảng X, có thể thấy rõ rằng nhu cầu đối với các mạng xã hội phi tập trung và công cụ giao tiếp bảo mật đang ngày càng gia tăng. Sự phát triển của các dự án như Session hay SimpleX củng cố xu hướng này, mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn vào hạ tầng Web3 với định hướng bảo vệ người dùng là trung tâm. Tuỳ vào cách mà Musk lựa chọn điều chỉnh nền tảng X, làn sóng phản ứng và các lựa chọn thay thế đang ngày càng rõ rệt trong cộng đồng blockchain quốc tế.

Từ khóa: “Vitalik Buterin, Ethereum(ETH), Elon Musk, X, mạng xã hội phi tập trung, Session, SimpleX”