Ethereum(ETH) đối mặt tranh cãi về 'tính bất biến': Vitalik Buterin lên tiếng bảo vệ triết lý cốt lõi

Dưới đây là bài viết được biên soạn lại bằng tiếng Việt, tuân thủ đầy đủ hướng dẫn về viết tin tức chuyên sâu liên quan tiền mã hóa:

Ethereum(ETH) và tranh cãi về ‘tính bất biến’: Lý tưởng của nhà sáng lập và thực tế hệ sinh thái

Ethereum(ETH) – đồng tiền mã hóa lớn thứ hai thế giới – đang đứng trước một cuộc tranh luận ngày càng gay gắt về giá trị cốt lõi: liệu mạng lưới này còn giữ được “tính bất biến” (incorruptibility) – yếu tố được xem như nền tảng của công nghệ blockchain hay không?

Theo CoinDesk đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), nhà sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin (Vitalik Buterin), mới đây đã tái khẳng định "tính bất biến" chính là giá trị quan trọng nhất của Ethereum. Ông nhấn mạnh, một trong những công nghệ giúp đạt được điều này là giải pháp mở rộng lớp thứ hai (Layer2) mang tên ZK-rollups, đặc biệt bày tỏ sự ủng hộ công khai đối với ZKSync – một dự án Layer2 chuyển tiếp sử dụng phương pháp bằng chứng không kiến thức.

Theo chia sẻ của Buterin, “ZKSync là một trong những dự án có thể bị đánh giá thấp về mặt truyền thông, nhưng trên thực tế đang thực hiện các công việc mang tính kỹ thuật và hệ thống rất có giá trị”. Dự án này mới đây đã triển khai bản nâng cấp mang tên “Atlas,” giúp nâng cao hiệu suất mạng lưới khi xử lý lên đến 30.000 giao dịch mỗi giây, đồng thời giảm đáng kể phí giao dịch – những nhược điểm truyền thống của Ethereum.

Tuy nhiên, không ít chuyên gia và nhà quan sát trong ngành đặt nghi vấn liệu Ethereum hiện nay còn giữ được bản chất “không thể sửa đổi” của một blockchain thuần túy. Trong một bình luận đáng chú ý, Samson Mow – Giám đốc điều hành JAN3 và là người ủng hộ Bitcoin(BTC) lâu năm – cho rằng Ethereum đã đánh mất tính bất biến kể từ sự kiện DAO vào năm 2016. Khi đó, mạng lưới này đã tiến hành một đợt “hard fork” để đảo ngược thiệt hại từ vụ tấn công, dẫn đến sự ra đời của Ethereum Classic(ETC). Theo Mow, “nếu có một chuỗi kế thừa tính bất biến, thì đó là Ethereum Classic.”

Không chỉ vậy, những chỉ trích khác nhằm vào Ethereum còn liên quan đến vấn đề nguồn cung. Nhiều người vẫn bày tỏ mối lo ngại về việc Ethereum không giới hạn tổng cung ngay từ đầu cũng như tiến hành phân bổ sớm (pre-mine) cho nhà phát triển và nhà đầu tư ban đầu. Thêm vào đó, hành động chuyển đổi cơ chế đồng thuận từ chứng minh công việc (PoW) sang chứng minh cổ phần (PoS) – được thực hiện để cải thiện tác động môi trường (ESG) – bị nhiều người xem là một sự thỏa hiệp mang tính “phá vỡ triết lý cốt lõi của blockchain”.

Một số chuyên gia cho rằng, Ethereum hiện đang quá phụ thuộc vào hệ sinh thái Layer2. Cấu trúc này, theo họ, chỉ khiến lớp cơ sở (Layer1) phần nào duy trì được tính bất biến trong khi các lớp trên thì chưa đạt đến mức “bất khả xâm phạm”. “Khi Ethereum đặt cược chiến lược tương lai vào các giải pháp Layer2, thật khó để khẳng định toàn bộ mạng lưới đã thực sự ‘bất biến’,” một nhà phân tích blockchain bình luận.

Khoảng cách giữa giá trị lí tưởng mà Vitalik Buterin đưa ra và hiện thực vận hành của hệ sinh thái đang trở thành điểm nóng trong các cuộc tranh luận về hướng đi tiếp theo của Ethereum. Dù các cải tiến kỹ thuật như ZKSync và bản cập nhật Atlas mang lại nhiều kết quả tích cực, câu hỏi lớn về triết lý và định hướng dài hạn vẫn đang mở.

Tổng kết lại, cuộc tranh cãi xung quanh tính “bất biến” của Ethereum(ETH) không chỉ là một phép thử về công nghệ mà còn đụng chạm đến nền tảng triết học của cả ngành tiền mã hóa. Trong khi các giải pháp kỹ thuật tiếp tục được nâng cấp, những tranh luận căn bản về giá trị cốt lõi như “bất biến” vẫn sẽ định hình tương lai mạng lưới này.