Vitalik Buterin và Anatoly Yakovenko tranh cãi nảy lửa về bảo mật Layer 2 của Ethereum(ETH)

Hai nhà đồng sáng lập hàng đầu trong lĩnh vực tiền mã hóa là Vitalik Buterin của Ethereum(ETH) và Anatoly Yakovenko của Solana(SOL) mới đây đã có màn tranh luận căng thẳng xoay quanh vấn đề bảo mật và tính phân quyền của các mạng lớp 2 (Layer 2). Cuộc tranh cãi gay gắt này diễn ra trên nền tảng mạng xã hội X và nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng tiền mã hóa toàn cầu.

Theo cập nhật trên nền tảng X ngày 24 (giờ địa phương), tâm điểm của cuộc thảo luận là mức độ bảo mật của các giải pháp *từ* Ethereum Layer 2. Vitalik Buterin khẳng định: “Ngay cả khi 51% trình xác thực cấu kết hoặc gặp lỗi, tài sản của người dùng vẫn không bị đánh cắp.” Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng nếu quá trình thực thi được xử lý ngoài chuỗi, thì kết quả có thể bị sai lệch nếu nhiều trình xác thực hợp lực thao túng. Nhận định này đồng nghĩa với việc, nếu không đạt được mức *từ* phi tập trung hoàn thiện, hệ thống vẫn có nguy cơ tiềm ẩn rủi ro bảo mật.

Phản bác ngay lập tức, Anatoly Yakovenko cho rằng ý kiến của Buterin là xa rời thực tế. Ông nhấn mạnh: “Việc cho rằng Layer 2 kế thừa hoàn toàn tính bảo mật của Ethereum là một sự ngộ nhận nghiêm trọng.” Theo Yakovenko, những rủi ro mà lần lượt cầu nối Wormhole và mạng Base gặp phải đều cho thấy các tài sản được cam kết trên các Layer 2 thực tế đang đối mặt với mức nguy cơ tương đương nhau. Đồng thời, thu nhập của những nhà đầu tư đang staking trên Ethereum mainnet gần như không có sự khác biệt so với Bridge hoặc các Layer 2 khác.

Yakovenko còn đi xa hơn khi chỉ ra rằng kiến trúc hiện tại của Layer 2 đang có những rào cản cố hữu khiến việc đảm bảo *từ* bảo mật trở nên khó khăn. Cụ thể, hệ thống code phức tạp gây khó khăn trong việc kiểm toán toàn diện, còn phương thức quản lý tài sản thông qua đa chữ ký (multi-sig) lại dễ bị lợi dụng bởi những kẻ xấu hoặc liên minh nội bộ, dẫn đến nguy cơ thất thoát tài sản. Thêm vào đó, việc xử lý giao dịch off-chain đang khiến quyền lực tập trung vào một nhóm nhỏ, làm tổn hại đến giá trị cốt lõi là *từ* phân quyền của công nghệ blockchain.

Không chỉ dừng lại ở chỉ trích, Yakovenko cũng đề xuất một hướng đi mới: xây dựng cầu nối để Ethereum hoạt động như một Layer 2 dựa trên nền tảng của Solana. Giải pháp này giúp tài sản từ Ethereum có thể dễ dàng di chuyển qua lại, đồng thời tăng cường bảo mật mà không cần thay đổi kiến trúc hiện có của chuỗi. Ông đặc biệt nhấn mạnh rằng, với sự phát triển của công nghệ bằng chứng không kiến thức (zk-proof), giải pháp này sẽ ngày càng khả thi và mang tính thực tiễn cao hơn.

Trong khi đó, luật sư chuyên về tiền mã hóa Gabriel Shapiro lại đứng về phía Buterin. Ông nhận định rằng nhiều nhà phê bình đã hiểu sai vai trò và cơ chế của Layer 2: “Chúng ta không nên xem Layer 2 chỉ như những server blockchain đơn thuần. Chúng được kết nối cấu trúc với Ethereum và thừa hưởng hệ thống bảo mật mạnh mẽ cùng khả năng xác thực cao.” Đáng chú ý, Ethereum hiện có hơn 1 triệu trình xác thực đang hoạt động – một con số vượt trội so với khoảng 2.000 trình xác thực của Solana.

Bình luận: Cuộc tranh luận giữa Vitalik Buterin và Anatoly Yakovenko đã phần nào làm lộ rõ sự khác biệt căn bản giữa hai trường phái Ethereum và Solana trong chiến lược xây dựng mạng Layer 2. Dù cả hai đều hướng đến việc cải thiện tốc độ và chi phí giao dịch, nhưng cách tiếp cận với *từ* bảo mật và *từ* phân quyền lại cho thấy sự khác biệt lớn trong thiết kế hệ thống.

Trong bối cảnh Layer 2 ngày càng đóng vai trò then chốt trong quá trình mở rộng blockchain, cuộc tranh luận này rất có thể sẽ ảnh hưởng đến lộ trình đổi mới công nghệ trong thời gian tới. Những yếu tố như độ tin cậy, khả năng phục hồi và mức độ tập trung quyền kiểm soát sẽ là những tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá liệu Layer 2 có thể trở thành cầu nối đáng tin cậy giữa tính mở rộng và *từ* bảo mật hay không.