Cardano(ADA) và Ethereum(ETH): Ai vượt trội hơn trong cuộc chiến chống MEV?

Ethereum(ETH) và ADA(ADA): Sự khác biệt về cấu trúc trong cuộc chiến chống MEV

Gần đây, **vấn đề MEV (Maximal Extractable Value)** – giá trị khai thác tối đa từ các giao dịch trong khối – đã trở thành tâm điểm tranh cãi trong giới công nghệ blockchain, đặc biệt khi đem ra so sánh hai nền tảng lớn là Ethereum(ETH) và ADA(ADA). Một nhà phát triển nổi bật đã phân tích sâu cơ chế hoạt động của ADA, qua đó chỉ ra các điểm yếu mang tính cấu trúc của Ethereum, thu hút sự quan tâm của cộng đồng tiền mã hóa.

Theo chia sẻ trên nền tảng X ngày 24, nhà phát triển có biệt danh dori đã lên tiếng ca ngợi khả năng phòng tránh MEV của hệ sinh thái Cardano – nền tảng phát hành ADA. Anh cho rằng, sự khác biệt cốt lõi nằm ở việc ADA sử dụng mô hình eUTXO (Extended Unspent Transaction Output) và cơ chế đồng thuận bằng chứng cổ phần Ouroboros. Cấu trúc thiết kế này khiến việc sắp xếp lại các giao dịch – vốn là yếu tố cốt lõi để khai thác MEV – trở nên bất khả thi ở cấp độ giao thức.

Về bản chất, **MEV là hành vi khai thác lợi ích tài chính từ việc sắp xếp lại thứ tự giao dịch hoặc chèn giao dịch mới** bởi các thợ mỏ hoặc nhà sản xuất khối. Ví dụ điển hình là các “bot MEV” chuyên theo dõi giao dịch trong mạng và thực hiện các giao dịch trước (front-running) để chiếm lợi. Theo dori, hành vi này chẳng khác nào “ngân hàng lợi dụng thông tin của khách hàng để kiếm lời” – điều mà anh coi là **rủi ro nghiêm trọng đối với tính phi tập trung và công bằng** của hệ thống.

Ethereum từ lâu đã nhận ra vấn nạn MEV và đã có một loạt các nghiên cứu và giải pháp được triển khai nhằm khắc phục. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng **MEV phát sinh từ chính cấu trúc bộ nhớ toàn cầu (global mempool)** mà Ethereum đang sử dụng. Trong khi đó, ADA lại tránh được rủi ro này nhờ vào cách tổ chức **xác minh giao dịch theo đơn vị địa phương** – giúp loại bỏ hoàn toàn khả năng quét hoặc sắp xếp lại giao dịch.

“Thiết kế của Cardano vượt trội hơn Ethereum về tính minh bạch, bảo mật và hiệu suất” – nhận định của dori nhanh chóng thu hút sự đồng tình từ nhiều thành viên trong cộng đồng. Theo họ, cấu trúc kỹ thuật mà Cardano áp dụng mới thực sự phù hợp với nguyên tắc **phi tập trung chân chính**.

Trong khi đó, làn sóng chống MEV không chỉ diễn ra trong Ethereum và ADA. Neo X – một blockchain vừa cập nhật phiên bản chính thức – cũng đã tích hợp tính năng bảo vệ trước MEV. Dự án này tuyên bố hướng tới mục tiêu “chống kiểm duyệt và phi tập trung thực sự” thông qua kiến trúc thiết kế lấy người dùng làm trung tâm.

Nhìn tổng thể, **cơ chế phòng chống MEV** đang dần trở thành tiêu chuẩn kỹ thuật chủ đạo trong thiết kế blockchain, không chỉ liên quan đến hiệu suất mà còn mang ý nghĩa triết lý. Cuộc đối đầu giữa ADA và Ethereum không đơn thuần là vấn đề **ưu thế công nghệ**, mà còn là sự khác biệt trong lựa chọn giá trị cốt lõi: giữa lợi ích cá nhân bên trong hệ thống với sự công bằng và bảo vệ người dùng.

Trong tương lai, **MEV** chắc chắn sẽ tiếp tục là một tiêu chí đánh giá quan trọng khi so sánh tính ưu việt giữa các blockchain hàng đầu hiện nay.