Pump.fun chiếm 80% thị phần meme coin trên Solana(SOL), đối mặt nguy cơ bị điều tra pháp lý

Solana(SOL) đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của cơn sốt tiền mã hóa theo hình thức "meme coin". Trong xu hướng đó, nền tảng mới nổi có tên là từ Pump.fun nhanh chóng chiếm được thị phần lớn trên thị trường, trở thành công cụ phát hành token hàng đầu với chỉ một cú nhấp chuột — từ tạo token đến giao dịch. Tính đến tháng 8 năm 2025, nền tảng này đã chiếm gần từ 80% thị phần các dự án meme coin ra mắt trên mạng lưới từ Solana.

Theo dữ liệu từ thị trường, từ Pump.fun đã đơn giản hóa toàn bộ quy trình phát hành token bằng một giao diện trực quan, cho phép người dùng không cần kinh nghiệm lập trình vẫn có thể tạo mã token riêng. Mỗi token mới khởi đầu từ một hợp đồng theo cấu trúc đường cong cung — thường với tổng cung mặc định khoảng 800 triệu đơn vị. Sau khi lượng token này được phân phối hết, giao dịch sẽ tự động chuyển sang mô hình từ AMM (Tạo lập thị trường tự động). Giai đoạn đầu, nền tảng tận dụng dịch vụ từ Raydium, nhưng hiện nay chủ yếu tích hợp qua hệ thống giao dịch phi tập trung riêng: từ PumpSwap.

Một điểm sáng khác của nền tảng là chi phí phát hành gần như bằng 0. Người sáng lập dự án chỉ cần trả một khoản phí cố định là 0.015 Solana(SOL), tương đương khoảng 180 đồng, khi dự án “tốt nghiệp” (tức sẵn sàng niêm yết giao dịch), phí này sẽ tự động được trừ từ khoản thanh khoản đang nắm giữ. Sau đó, toàn bộ token LP (token cung cấp thanh khoản) sẽ bị “đốt” hoàn toàn, đồng nghĩa thanh khoản bị khóa vĩnh viễn, giúp giảm rủi ro bị thao túng giá hay lừa đảo kiểu “từ rug pull”.

Tuy nhiên, đáng chú ý là chỉ khoảng từ 0,7~0,8% các token phát hành có thể vượt qua quá trình “tốt nghiệp” này. Hầu hết token còn lại bị lãng quên ngay sau khi tạo ra. Điều đó cho thấy hệ sinh thái từ Pump.fun được thiết kế để thử nghiệm tính thanh khoản thực tế và đào thải tự nhiên các dự án yếu.

Từ Pump.fun hiện giữ vai trò gần như độc quyền trong phân khúc meme coin, nhờ sự đổi mới trong thiết kế và chiến lược tiếp cận cộng đồng. Dự án đã triển khai chương trình “Project Ascend” nhằm thu hút người sáng tạo và người dùng mới, đồng thời tiến hành mua lại token PUMP trị giá hàng triệu USD mỗi tuần — hành động tương đương với việc mua cổ phiếu quỹ trong tài chính truyền thống. Có thời điểm, hơn 90% doanh thu của nền tảng được dùng để mua lại token nhằm bảo vệ giá trị token và hỗ trợ cộng đồng. Ngoài ra, quỹ thưởng hàng chục tỷ đồng mỗi tuần cũng là động lực khiến nhiều nhà phát triển đổ về nền tảng.

Dẫu vậy, cạnh tranh vẫn luôn hiện hữu. Vào tháng 7 vừa qua, nền tảng đối thủ từ LetsBonk từng vượt You Pump.fun về khối lượng giao dịch và doanh thu. Từ HeavenDEX hay Raydium LaunchLab cũng tung ra nhiều chiến dịch khuyến khích và chính sách phí hấp dẫn nhằm thu hút thị phần. Tuy nhiên, ưu thế về hiệu ứng mạng lưới và tính tập trung thanh khoản đã giúp dòng người tiếp tục quay trở lại với từ Pump.fun.

Mối đe dọa tiềm tàng lớn nhất với từ Pump.fun hiện tại không nằm ở đối thủ kinh doanh, mà đến từ các nguy cơ pháp lý và kỹ thuật. Một số vụ việc liên quan đến bảo mật và các đơn kiện tập thể gần đây đang khiến nền tảng phải đối mặt với rủi ro bị điều tra theo luật RICO — một đạo luật chống tội phạm có tổ chức tại Mỹ. Điều này dấy lên không ít lo ngại về tương lai nền tảng, tuy nhiên đến nay từ Pump.fun vẫn giữ được vị thế mạnh trên thị trường.

Từ Pump.fun không chỉ đơn thuần là nền tảng phát hành meme coin, mà đang dần làm lại chuẩn mực cho toàn thị trường. Bằng cách tận dụng tính chu kỳ của cơn sốt meme trên hệ sinh thái từ Solana và thiết kế kết cấu thanh khoản khắt khe, nền tảng này đang xây dựng một mô hình có thể duy trì bền vững thay vì chỉ bám theo các trào lưu ngắn hạn.

Từ khóa: từ Pump.fun, từ Solana, từ meme coin, từ AMM, từ LP token, từ rug pull, từ RICO, từ Project Ascend, từ PumpSwap