Tài sản tiền mã hóa do doanh nghiệp nắm giữ đạt 135 tỷ USD – Rủi ro bủa vây mô hình DAT

Tài sản công ty nắm giữ bằng tiền mã hóa đạt mức cao kỷ lục – rủi ro ẩn hiện sau làn sóng tăng trưởng

Theo báo cáo mới nhất từ VanEck công bố ngày 24 (giờ địa phương), quy mô tài sản tích lũy trên các nền tảng tài chính doanh nghiệp nắm giữ tài sản kỹ thuật số (DAT – Digital Asset Treasury) đã đạt mức kỷ lục vượt mốc 135 tỷ USD (khoảng 187,6 nghìn tỷ đồng) tính đến tháng 9. Con số này phản ánh sức tăng trưởng chưa từng có của mô hình tài chính doanh nghiệp sử dụng tiền mã hóa. Tuy nhiên, bên cạnh đà mở rộng mạnh mẽ, các chuyên gia cũng cảnh báo nhiều “từ rủi ro tiềm ẩn” có thể ảnh hưởng đến tính bền vững trong tương lai.

Một trong những “từ doanh nghiệp nổi bật nhất” trong làn sóng DAT chính là MicroStrategy(MSTR). Tổ chức này hiện nắm giữ 640.031 đồng Bitcoin(BTC), tương đương khoảng 79 tỷ USD (gần 109,7 nghìn tỷ đồng) theo giá thị trường. Đáng chú ý, tổng giá trị Bitcoin mà MicroStrategy sở hữu thậm chí còn vượt qua vốn hóa thị trường của một loạt các công ty niêm yết lớn như Airbnb(ABNB), Motorola Solutions(MSI) hay Bank of New York Mellon(BK).

Tuy nhiên, trong báo cáo của mình, VanEck nhấn mạnh rằng mô hình DAT chỉ “từ hoạt động hiệu quả trong ngắn hạn” và chứa đựng nhiều giới hạn về mặt cấu trúc. Cơ chế kiếm lợi nhuận của mô hình này dựa trên việc sử dụng biến động giá cổ phiếu của doanh nghiệp để phát hành các chứng khoán phái sinh dựa trên quyền chọn với chi phí thấp. Sau đó, doanh nghiệp sẽ đầu tư khoản tiền đó vào các chiến lược chênh lệch lãi suất, tận dụng “từ biến động cao và thanh khoản tốt” của Bitcoin. Tuy nhiên, trong bối cảnh xu hướng biến động giảm của Bitcoin ngày càng rõ rệt, khả năng duy trì lợi nhuận trên mô hình này có thể suy yếu theo thời gian.

Ngoài ra, vấn đề cũng xuất hiện khi nhiều doanh nghiệp mới trong lĩnh vực DAT hoạt động tại các thị trường có “thanh khoản thấp”. Ví dụ, Bitmine Immersion Technologies là một dự án dù có khối lượng giao dịch gần gấp đôi đối thủ nhưng vẫn buộc phải bán các danh mục tài sản với mức chiết khấu sâu so với giá trị thực để duy trì thanh khoản.

Một mối lo khác được VanEck chỉ ra là việc “từ nhiều DAT đang giao dịch dưới giá trị tài sản thực”. Khi đó, các công ty DAT buộc phải chuyển sang chiến lược tạo lợi nhuận chủ yếu dựa trên hoạt động bán quyền chọn – thay vì bán cổ phiếu – nhằm bù đắp phần chênh lệch. Cách làm này về lâu dài có thể khiến “từ biến động tiềm ẩn của toàn thị trường suy giảm”, làm lung lay nền tảng hoạt động của toàn bộ mô hình.

Từ tháng 9 năm 2024 đến nay, DAT đã chứng kiến “từ sự bùng nổ” về số lượng các công ty tham gia. Nếu như năm ngoái chỉ có khoảng 70 công ty hoạt động theo mô hình DAT, thì hiện tại con số này đã vượt mốc 200, trong đó hơn 190 tập trung vào Bitcoin, phần còn lại chủ yếu nắm giữ Ethereum(ETH) và một số altcoin.

Theo báo cáo từ Hội đồng Tư vấn Tài chính Tài sản kỹ thuật số (Digital Assets Council) công bố ngày 24, mức tăng trưởng trên có thể là dấu hiệu cho sự “từ phổ cập hóa của tài sản số trong hệ thống tài chính chính thống”. Tuy nhiên tổ chức này cảnh báo: đằng sau cú bứt tốc là những rủi ro đến từ việc lạm dụng đòn bẩy và tính dễ tổn thương của thị trường.

Tổng cộng, khu vực công và tư nhân hiện đang nắm giữ khoảng 1,32 triệu BTC – tương đương gần “6,6% nguồn cung lưu hành” và có giá trị khoảng 164 tỷ USD (khoảng 227,9 nghìn tỷ đồng). Với Ethereum, hơn 5,5 triệu ETH hiện cũng đã được tích lũy thông qua các DAT, chiếm khoảng 4,5% tổng cung, có giá trị khoảng 24,8 tỷ USD (tương đương 34,4 nghìn tỷ đồng).

“Bình luận”: Dù mô hình DAT tiếp tục mang lại “từ cơ hội sinh lời” hấp dẫn, nhưng các rủi ro tổng hợp như chênh lệch giá, cạn kiệt biến động và thanh khoản thị trường hạn chế có thể là phép thử thực sự cho tính bền vững.

VanEck kết luận: “Nếu không có cơ chế điều chỉnh thích hợp, các yếu tố này sẽ dần ăn mòn biến động nội tại của thị trường, làm suy giảm khả năng hấp thụ tài sản mới của hệ thống DAT”.