Anh yêu cầu mở khóa iCloud, ví tiền mã hóa đứng trước rủi ro bảo mật

Anh hưởng lớn từ yêu cầu của Anh: iCloud, quyền riêng tư và rủi ro với ví tiền mã hóa

Chính phủ Anh mới đây đã yêu cầu Apple(AAPL) mở quyền truy cập vào các bản sao lưu iCloud được mã hóa của người dùng tại Anh, thúc đẩy làn sóng phản đối dữ dội từ cộng đồng an ninh mạng và tiền mã hóa. Mặc dù yêu cầu lần này được giới hạn trong phạm vi người dùng tại Anh, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng hành động này vẫn tiềm ẩn “từ” rủi ro bảo mật nghiêm trọng và đi ngược lại giá trị cốt lõi của công nghệ tiền số.

Theo Reuters đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), Chính phủ Anh đã chính thức ban hành TCN (Thông báo năng lực kỹ thuật – Technical Capability Notice) tới Apple. Đây là một công cụ pháp lý có thể buộc các công ty cung cấp khả năng kỹ thuật để chính quyền tiếp cận dữ liệu mã hóa, dựa trên luật Quyền điều tra (Investigatory Powers Act). Trong yêu cầu lần này, Anh đề nghị Apple cho phép cơ quan chức năng truy cập các tệp sao lưu iCloud được mã hóa của người dùng trong nước.

Trước đó vào tháng 1, Anh từng yêu cầu Apple vô hiệu hóa tính năng “Bảo vệ dữ liệu nâng cao” (Advanced Data Protection) hoặc tạo cửa hậu (backdoor) dành riêng cho người dùng tại quốc gia này. Dù sau đó có thông tin rằng chính quyền đã rút lại yêu cầu, nhưng thực tế đến nay tính năng này vẫn chưa được triển khai cho người dùng tại Anh.

“Bình luận”: Mặc dù Apple luôn khẳng định dữ liệu người dùng được mã hóa toàn diện và chỉ có chủ sở hữu thiết bị mới có thể mở khóa, nhưng cơ chế pháp lý như TCN đang tạo nên tiền lệ nguy hiểm, đe dọa đến an toàn thông tin trên quy mô toàn cầu.

Điểm gây tranh cãi là nhiều ví tiền mã hóa như Coinbase Wallet, Uniswap Wallet, Zerion, Crypto.com DeFi Wallet và MetaMask đều có thể sao lưu khóa riêng tư người dùng lên iCloud dưới dạng đã mã hóa. Điều này có vẻ an toàn, nhưng nếu cơ quan hay tin tặc có quyền truy cập vào tệp sao lưu, khả năng giải mã bằng tấn công từ điển (dictionary attack) hoặc brute-force sẽ hiện hữu – nhất là nếu mật khẩu không đủ mạnh. Do đó, việc “mở khóa” iCloud không chỉ đe dọa thông tin cá nhân mà còn cả tài sản kỹ thuật số.

Hội Tự do Kỹ thuật số EFF (Electronic Frontier Foundation), tổ chức phi lợi nhuận hoạt động vì quyền riêng tư trực tuyến, đã chỉ trích gay gắt động thái của Anh. Đại diện EFF khẳng định: “Đây là sự lạm quyền rõ ràng của chính phủ, buộc người dùng tại Anh trở nên ít an toàn hơn, ít tự do hơn”. Đồng thời cảnh báo việc tạo backdoor cho bất kỳ chính phủ nào cũng có thể mở đường cho các hình thức tấn công mạng, đánh cắp danh tính và lạm dụng tài chính trên quy mô hàng triệu người.

“Bình luận”: Trong thế giới nơi tài sản kỹ thuật số được bảo vệ bởi mật mã thay vì ngân hàng, mọi nỗ lực làm suy yếu mã hóa đều đồng nghĩa với việc đe dọa tài sản và sự riêng tư của cá nhân.

Từ những ngày đầu của phong trào Cypherpunk vào thập niên 1990 – phản ứng lại việc Chính phủ Mỹ định xem mật mã học là vũ khí quân sự – quyền riêng tư kỹ thuật số luôn là nền tảng quan trọng của cộng đồng tiền mã hóa. Bitcoin(BTC) vốn được sinh ra từ tư tưởng này: tạo ra một hệ thống tài chính độc lập không cần sự cho phép và không kiểm soát tập trung.

Vì vậy, động thái mới nhất từ chính quyền Anh không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật, mà còn là một thách thức chính trị mang tính nền tảng. Nó gây tranh luận sâu rộng trong ngành tiền mã hóa khi chạm vào giá trị cốt lõi: quyền kiểm soát tài sản và dữ liệu cá nhân phải thuộc về người dùng, không phải nhà nước hay bất kỳ công ty công nghệ nào.

Bối cảnh hiện tại cho thấy các cuộc tranh luận về quyền riêng tư, mã hóa và kiểm soát dữ liệu sẽ còn diễn ra gay gắt hơn trong thời gian tới. Khi “từ” quyền truy cập dữ liệu mã hóa trở thành đòn bẩy chính trị, chính người dùng tiền mã hóa sẽ là tầng lớp đầu tiên bị ảnh hưởng nếu không có cơ chế bảo vệ rõ ràng.

Kết luận: Yêu cầu mở khóa sao lưu iCloud tại Anh không chỉ là vấn đề của Apple(AAPL), mà là mối đe dọa trực tiếp đến hệ sinh thái “từ” tiền mã hóa và tinh thần tự do kỹ thuật số. Ngành công nghiệp này sẽ cần phản hồi kịp thời và mạnh mẽ nếu muốn bảo vệ trụ cột quan trọng nhất – sự riêng tư và tự chủ của người dùng.