DePIN bùng nổ tại Trung Đông, Đông Nam Á và Nam Mỹ: Dẫn đầu làn sóng hạ tầng Web3 toàn cầu

Thị trường DePIN bùng nổ: Trung Đông, Đông Nam Á và Nam Mỹ trở thành điểm nóng đầu tư Web3

Thị trường hạ tầng vật lý phi tập trung (*DePIN*) đang chứng kiến làn sóng phát triển mạnh mẽ. Theo số liệu thống kê mới nhất, chỉ trong quý I năm 2025, DePIN đã thu hút khoảng 2.085 tỷ đồng (150 triệu USD) vốn đầu tư. Con số này dự kiến sẽ tăng vọt, đạt quy mô 4.865 triệu tỷ đồng (3.500 tỷ USD) vào năm 2028. Tuy nhiên, điều đáng chú ý không nằm ở số tiền đầu tư, mà là việc công nghệ *DePIN* đang “nở rộ” ở đâu và như thế nào.

Theo CoinDesk đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), thay vì Mỹ - trung tâm đổi mới công nghệ truyền thống, hiện nay các thị trường mới nổi như Trung Đông, Đông Nam Á và Nam Mỹ đang giữ vai trò tiên phong trong việc triển khai DePIN. Những khu vực này thường có hệ thống hạ tầng truyền thống yếu kém, thiếu đồng bộ và chịu ảnh hưởng ít hơn bởi các quy định cứng nhắc. Chính điều đó đã tạo ra môi trường thuận lợi để các giải pháp Web3 – mà DePIN là hạt nhân – nhanh chóng lan tỏa.

“Quy định linh hoạt cùng với cộng đồng người dùng sẵn sàng tiếp nhận công nghệ mới đang giúp những khu vực này vươn lên dẫn đầu,” bình luận của một nhà đầu tư DePIN đến từ Singapore cho biết.

Chính phủ các nước đang nhanh chóng thiết lập khuôn khổ pháp lý nhằm đón đầu làn sóng hạ tầng Web3. Tại Dubai, Cơ quan quản lý tài sản ảo (*VAR*) – thành lập từ năm 2022 – đang xây dựng khu thử nghiệm chuyên biệt cho các dự án hạ tầng Web3. Trong khi đó, cơ quan chức năng Singapore – Cơ quan tiền tệ Singapore (*MAS*) – đã triển khai các chương trình như Project Guardian hay Sáng kiến sáng tạo Blockchain, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ việc *mã hóa tài sản thực* bằng công nghệ chuỗi khối.

Hạ tầng pháp lý hỗ trợ DePIN không chỉ gói gọn ở vài quốc gia. Tại Hàn Quốc, từ năm 2018, LG U+ đã bắt đầu thử nghiệm hệ thống chuyển tiền quốc tế ứng dụng công nghệ blockchain – điều mà tại Mỹ phải mất nhiều năm do vướng quy định của Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC). Nhờ đó, số lượng doanh nghiệp cung cấp dịch vụ blockchain tại Hàn Quốc đã tăng 15% trong năm 2023.

Tại Đông Nam Á, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng môi trường pháp lý rõ ràng cho các ứng dụng blockchain. Chính phủ Việt Nam dự kiến công bố “Chiến lược quốc gia về blockchain” vào cuối năm 2024, hướng đến việc áp dụng công nghệ này trong tài chính, nông nghiệp, logistics và quản trị dữ liệu. Một ví dụ điển hình là nền tảng blockchain quốc gia NDAChain đang được thí điểm để phục vụ xác thực danh tính công dân và số hóa chính phủ.

Sự tăng trưởng của *DePIN* không chỉ bắt nguồn từ chính sách, mà còn được thúc đẩy bởi dòng vốn đầu tư thực tế. Dù Thung lũng Silicon chiếm tới 24% khoản đầu tư mạo hiểm toàn cầu – khoảng 512.000 tỷ đồng (3.680 tỷ USD) trong năm 2024 – nhưng nguồn vốn thực tế cho blockchain lại đang dịch chuyển sang các thị trường mới nổi.

Đơn cử, Abu Dhabi đã thành lập quỹ đầu tư hạ tầng kỹ thuật số trị giá 6.950 tỷ đồng (500 triệu USD), tập trung vào các lĩnh vực như *DePIN*, blockchain, trí tuệ nhân tạo và công nghệ đám mây. Còn tại Singapore, hai quỹ đầu tư quốc gia là Temasek và GIC cũng đang tích cực tìm kiếm cơ hội trong lĩnh vực blockchain. GIC đã rót hơn 975 tỷ đồng (70 triệu USD) vào công ty BC Group có trụ sở tại Hồng Kông, trong khi Temasek đầu tư khoảng 1.529 tỷ đồng (110 triệu USD) vào hãng Animoca Brands – một “ông lớn” trong lĩnh vực Web3 và trò chơi blockchain.

Ngược lại, tại Mỹ, nhiều dự án DePIN vẫn chỉ dừng ở giai đoạn thử nghiệm, chưa mở rộng ra quy mô thương mại. Ví dụ, dự án Helium đã triển khai hơn 380.000 điểm phát sóng không dây nhưng phần lớn tập trung tại Mỹ – nơi chưa ghi nhận nhu cầu thực sự mạnh. Trong khi đó, tại Mexico, người dùng của nhà mạng Movistar hiện có thể sử dụng trung bình 390MB dữ liệu mỗi ngày (tương đương 7 giờ lướt web) qua mạng Helium. Điều này cho thấy khả năng của *DePIN* trong việc thay thế trực tiếp các khoảng trống hạ tầng hiện hữu.

Từ đó có thể thấy, các nhà sáng lập và nhà phát triển DePIN nên hướng đến những thị trường có nhu cầu thực sự, thay vì chỉ phục vụ những người dùng sáng tạo tại “quán cà phê Palo Alto.” Chính các khu vực có *rào cản hạ tầng cao*, có *mức độ chấp nhận công nghệ nhanh*, và đang thiếu các giải pháp truyền thống là nơi "mở đường" cho sự bùng nổ tiếp theo của hạ tầng Web3.

Trong bối cảnh này, các nhà hoạch định chính sách cũng cần thay đổi tư duy: thay vì cố gắng “ép” các dự án blockchain vào khuôn khổ pháp lý cũ, nên xây dựng khung pháp lý mới phù hợp với đặc thù của công nghệ phi tập trung. *DePIN* đang không đơn thuần là một xu hướng, mà là nền móng cho sự chuyển đổi số toàn cầu.

Bài học từ cuộc cách mạng di động thập niên 2010 tại châu Á – với sự vươn lên của các nền tảng như WeChat, Gojek hay Kakao – đang lặp lại trong kỷ nguyên Web3. Khi các công nghệ được bản địa hóa tốt, chúng sẽ có khả năng định hình lại toàn bộ bản đồ cạnh tranh toàn cầu. UAE, Việt Nam, Singapore… đang không chỉ là người theo sau, mà là những nhà lãnh đạo kép (*dual leadership*) trên con đường phát triển Web3. Trong 5 đến 10 năm tới, *DePIN* hoàn toàn có thể trở thành nền tảng hạ tầng số chủ đạo của các quốc gia mới nổi.