AI vào lớp học: Trợ lý học tập hay mối lo về đạo đức?

Với sự trở lại của học sinh sau kỳ nghỉ, công nghệ “trí tuệ nhân tạo (AI)” đang dần chiếm lĩnh lớp học, buộc các nhà giáo dục phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy để thích nghi. Đặc biệt, kể từ sau khi ChatGPT ra mắt, không ít học sinh đã sử dụng AI như một công cụ giúp “xử lý bài tập một cách dễ dàng hơn”. Điều này khiến AI bị nhìn nhận như một yếu tố gây cản trở học tập, nhưng đồng thời cũng mở ra tiềm năng trở thành một “công cụ giáo dục hữu ích”.

Theo ông John von Seggern – nhà sáng lập trường “Futureproof Music School”, chuyên giảng dạy sản xuất nhạc điện tử trực tuyến – AI có thể đóng vai trò như một gia sư ảo, mở ra mô hình “học tập cá nhân hóa ở quy mô lớn”. Ông nhấn mạnh rằng trải nghiệm học 1:1 mà AI mang lại tạo nên sự khác biệt rõ rệt so với hệ thống truyền thống.

Nhiều giáo viên cũng đồng tình rằng AI có thể giúp học sinh “ủy thác những công việc lặp đi lặp lại trong quá trình nghiên cứu” để tập trung hơn vào “phần sáng tạo cốt lõi”. Cách tiếp cận này được cho là thúc đẩy học sinh rèn luyện kỹ năng hỗ trợ một cách nhanh hơn. Do đó, AI không chỉ đơn thuần là công cụ làm bài hộ, mà còn có thể trở thành trợ lý học tập đắc lực nếu được sử dụng đúng cách.

Tuy nhiên, vẫn còn đó những lo ngại trong ngành giáo dục về vai trò của AI. Vào cuối năm học 2024, một số trang tin công nghệ cho biết lượng sử dụng “token AI” đã giảm mạnh. Khái niệm “token” ở đây ám chỉ đơn vị văn bản nhỏ mà các mô hình ngôn ngữ xử lý. Việc này cho thấy nhiều học sinh đã từng sử dụng ChatGPT như một phương tiện chủ đạo để làm bài. Từ đó, không ít giáo viên tỏ ra quan ngại khi cho rằng sự hiện diện mạnh mẽ của AI trong lớp học có thể “làm giảm động lực học tập và tiêu chuẩn đạo đức của học sinh”.

Mặc dù vậy, các trường học không lựa chọn cách loại bỏ AI, mà đang dần tiếp cận công nghệ này một cách tích cực hơn. Sự linh hoạt và hiệu quả mà AI mang lại được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự sáng tạo ở học sinh. Trong bối cảnh công nghệ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, giáo dục cần tìm ra cách “sử dụng AI một cách khôn ngoan như một công cụ hỗ trợ giảng dạy”.

Bình luận: Việc đưa AI vào lớp học là xu hướng tất yếu trong thời đại kỹ thuật số. Vấn đề không nằm ở việc cấm đoán, mà là cách hướng dẫn học sinh sử dụng công nghệ một cách chủ động, có tư duy phản biện và giữ được đạo đức học tập.