Tòa án Tối cao Mỹ có thể xét xử vụ IRS thu thập dữ liệu tiền mã hóa không cần lệnh

Theo hãng tin Bloomberg đưa tin ngày 24 (giờ địa phương), cuộc tranh luận pháp lý về quyền riêng tư của người dùng tiền mã hóa lại một lần nữa trở thành tâm điểm tại Mỹ. Nguyên nhân bắt nguồn từ việc Sở Thuế vụ Liên bang Mỹ (IRS) bị cáo buộc đã thu thập dữ liệu tài chính của khoảng 14.000 người dùng tiền mã hóa mà không có lệnh khám xét. Vấn đề hiện tại là liệu Tòa án Tối cao có can thiệp và đưa ra phán quyết cuối cùng hay không.

Trọng tâm của vụ việc là James Harper, một người dùng thông thường đã từng giao dịch trên sàn Coinbase. Harper cho biết ông bất ngờ nhận được một thông báo từ IRS mà không hề biết khi nào và bằng cách nào toàn bộ lịch sử giao dịch cũng như dữ liệu tài khoản cá nhân lại bị chuyển đến cơ quan thuế. IRS được cho là đã sử dụng trát gọi "John Doe" – một công cụ điều tra thường được áp dụng để khảo sát những cá nhân không xác định danh tính khi nghi ngờ trốn thuế. Dù đã khai báo đầy đủ thu nhập từ tiền mã hóa, Harper vẫn cho rằng hành vi thu thập dữ liệu cá nhân không có sự đồng thuận này là vi phạm quyền công dân, và đã nộp đơn kiện.

Vụ kiện mang tên “Harper kiện Faulkender” nhiều khả năng sẽ trở thành một bước ngoặt trong cách xác lập quyền riêng tư thời đại kỹ thuật số. Vấn đề cốt lõi đang được tranh luận là “Nguyên tắc bên thứ ba”, theo đó, nếu người dùng cung cấp thông tin cá nhân cho một công ty như Coinbase, thì chính phủ có thể thu thập các dữ liệu đó mà không cần sự chấp thuận trực tiếp từ người sở hữu. Truyền thống này vốn được áp dụng cho dữ liệu cuộc gọi hoặc giao dịch ngân hàng, nhưng hiện đang bị mở rộng sang cả ví tiền mã hóa, ứng dụng thanh toán và lịch sử truy cập website.

Tổ chức pháp lý New Civil Liberties Alliance (NCLA) cùng với chuyên gia pháp lý nổi tiếng Kannon Shanmugam đã gửi kiến nghị trực tiếp đến Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Theo NCLA, cách hiểu pháp lý lỗi thời không còn phù hợp trong thế giới kỹ thuật số ngày nay. Họ cho rằng hành vi thu thập dữ liệu diện rộng của IRS là vi phạm Điều 4 trong Hiến pháp Mỹ – vốn bảo vệ công dân khỏi các cuộc khám xét và tịch thu vô lý.

Tuy nhiên, các tòa án cấp dưới đã nhiều lần đứng về phía IRS. Lập luận được đưa ra là khi người dùng đã quyết định giao dịch tiền mã hóa thông qua một nền tảng trung gian như Coinbase, họ đã chấp nhận từ bỏ một phần quyền bảo mật cá nhân của mình. Các chuyên gia trong ngành lập tức phản bác luận điểm này, cho rằng nó không phản ánh đúng thực tế công nghệ hiện tại, và kêu gọi Tòa án Tối cao can thiệp để đưa ra một án lệ mới phù hợp hơn.

Bình luận: Nếu Tòa án Tối cao chấp thuận xem xét vụ kiện này, phán quyết được đưa ra có thể tạo nên tiền lệ quan trọng đối với toàn bộ hệ sinh thái tiền mã hóa tại Mỹ. Việc cơ quan thuế dễ dàng tiếp cận dữ liệu người dùng có thể bị kiểm soát chặt chẽ hơn trong tương lai, góp phần củng cố quyền riêng tư trong không gian tài chính kỹ thuật số.

Trong bối cảnh thị trường tài sản kỹ thuật số đang từng bước được hợp pháp hóa và quy chuẩn hóa, màn đối đầu pháp lý giữa quyền riêng tư cá nhân và quyền thu thuế của nhà nước có thể trở thành nền tảng định hướng cho cả chính sách tiền mã hóa toàn cầu. Tranh chấp lần này về việc IRS thu thập dữ liệu người dùng mà không thông báo có thể được xem là bước ngoặt trong cuộc chiến giành lại quyền kiểm soát “từ” dữ liệu cá nhân trên không gian số.