Stablecoin bùng nổ tại các quốc gia bất ổn kinh tế

Các quốc gia có hệ thống tài chính yếu kém đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể trong việc ứng dụng tiền mã hóa — đặc biệt là “từ” stablecoin — như một phương tiện sinh tồn tài chính quan trọng. Đây là nhận định từ báo cáo mới nhất do sàn giao dịch tiền mã hóa Bybit công bố, đánh giá mức độ chấp nhận tiền mã hóa trên toàn cầu theo bốn tiêu chí: tỷ lệ thâm nhập người dùng, mức độ sử dụng trong giao dịch, sự tiếp nhận của hệ thống luật pháp và mức độ phổ biến trong văn hóa.

Theo Bybit, mặc dù các quốc gia có hệ thống pháp lý và hạ tầng tài chính vượt trội như Singapore và Mỹ giữ vị trí đầu bảng, thì động lực tăng trưởng thực sự lại đến từ những nơi có nền tài chính truyền thống thiếu ổn định. “Từ” stablecoin đang dần trở thành cầu nối tài chính quan trọng đối với người dân ở các nước đang phát triển.

Báo cáo chỉ ra, Việt Nam giữ vị trí thứ 9 toàn cầu về mức độ chấp nhận tiền mã hóa, với tỷ lệ thâm nhập người dùng đạt 0,68 và mức độ sử dụng trong giao dịch là 0,81. Khoảng 20% dân số Việt Nam đã sở hữu tài sản số và đang sử dụng tiền mã hóa cho các mục đích như chuyển tiền, chống lạm phát và tiết kiệm. Đáng chú ý, hoạt động trong lĩnh vực hạ tầng phi tập trung (DePIN) tại Việt Nam đang phát triển mạnh, thúc đẩy sự tham gia vào hệ sinh thái Web3.

Trong khi đó, Ukraine đứng ở vị trí thứ 13 với dòng tiền stablecoin lên tới 6,9 tỷ USD, tương đương khoảng 3,6% GDP của nước này (ước tính 190 tỷ USD). Số vốn này cho thấy Ukraine là quốc gia có tỷ lệ “từ” tiền mã hóa so với quy mô nền kinh tế cao nhất trong khảo sát. Tình hình chiến sự kéo dài đã khiến tài chính truyền thống gần như tê liệt, và “từ” stablecoin trở thành phương tiện quan trọng giúp người dân chuyển tiền, giao dịch xuyên biên giới và bảo toàn giá trị tài sản.

Tại Nigeria cũng ghi nhận xu hướng tương tự khi quốc gia này xếp thứ 19 trong bảng xếp hạng. Người dân nơi đây tích cực sử dụng tiền mã hóa với điểm “mức độ sử dụng giao dịch” đạt 0,83 — cao vượt trội so với mức trung bình toàn cầu. Nguyên nhân đến từ các vấn đề như mất giá nội tệ (naira), kiểm soát vốn nghiêm ngặt và lạm phát cao. Nhu cầu sử dụng các công cụ tài chính dựa trên tiền mã hóa, đặc biệt là stablecoin gắn với nội tệ như cNGN, đang phát triển. Nếu vượt qua giai đoạn thử nghiệm, các stablecoin nội địa như cNGN được kỳ vọng sẽ đồng hành với các stablecoin gắn với USD để trở thành phương tiện thanh toán phổ biến hơn trong nước.

“Từ” stablecoin đang thể hiện vai trò là bước đệm để người dùng tiếp cận các dịch vụ tài chính tiền mã hóa, không chỉ phục vụ nhu cầu thanh toán hằng ngày mà còn là kênh dẫn đến các nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) và giao dịch tập trung (CEX). Ví dụ, tại Ukraine, stablecoin giúp bảo vệ tài sản giữa bất ổn địa chính trị. Còn ở Nigeria, nó là giải pháp hiệu quả cho những người không thể rút tiền từ ngân hàng. Tại các trung tâm tài chính như Hồng Kông, stablecoin còn giúp tối ưu hóa tính lưu chuyển và hiệu quả sử dụng vốn.

Không phân biệt giữa các nước phát triển hay đang phát triển, “từ” stablecoin đang hạ thấp rào cản tiếp cận và thúc đẩy sự tham gia của người dùng vào hệ sinh thái số. Sự mở rộng của stablecoin không chỉ giúp người dùng dễ dàng bước vào thị trường tài chính Web3 mà còn là cấu phần then chốt để gắn kết giữa nền kinh tế số và tài chính truyền thống.

Về xu hướng toàn cầu, báo cáo nhận định có ba yếu tố chính thúc đẩy quá trình mở rộng của “từ” stablecoin. Thứ nhất là xu hướng hoàn thiện khung pháp lý tại các khu vực như Mỹ, Hồng Kông và Liên minh châu Âu — bao gồm yêu cầu về dự trữ tài sản và tuân thủ pháp lý. Thứ hai, ngày càng nhiều tổ chức tài chính đưa stablecoin vào hệ thống thanh toán và giao dịch hằng ngày. Thứ ba, thị trường bắt đầu chú trọng vào các stablecoin gắn với các đồng tiền nội địa thay vì chỉ dựa vào đô la Mỹ.

Cụ thể, stablecoin dựa trên các đơn vị tiền tệ như đồng yên Nhật, đồng euro hay naira đang được xem là chìa khóa để thu hút lượng người dùng mới. Xu thế này phản ánh sự chuyển hướng từ cấu trúc tập trung vào USD sang một mô hình đa cực trong thị trường tiền mã hóa toàn cầu.

“Bình luận”: Sự trỗi dậy mạnh mẽ của stablecoin trong các nền kinh tế gặp khó khăn cho thấy tiền mã hóa đang dần chuyển mình từ một kênh đầu cơ sang vai trò là hạ tầng tài chính có thể thay thế một phần ngân hàng truyền thống. Chiến lược tiếp cận các thị trường mới nổi thông qua “từ” stablecoin, đặc biệt là phát triển các stablecoin gắn với tiền tệ địa phương, có thể là một hướng đi tiềm năng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính Web3. Tuy nhiên, đi kèm đó là yêu cầu khắt khe về tuân thủ quy định, đòi hỏi sự chuẩn bị cẩn thận về khía cạnh pháp lý khi mở rộng quy mô quốc tế.