OCC điều tra 9 ngân hàng Mỹ vì phân biệt đối xử ngành tiền mã hóa

Theo kết quả điều tra mới nhất của Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ Hoa Kỳ (OCC), 9 ngân hàng lớn nhất nước này đã áp dụng chính sách hạn chế cung cấp dịch vụ tài chính đối với một số ngành nghề, trong đó có ngành tiền mã hóa, từ năm 2020 đến 2023. Báo cáo này đang làm dấy lên lo ngại về tình trạng “từ chối ngân hàng” có hệ thống đối với các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp về mặt pháp lý nhưng lại bị đánh giá là nhạy cảm về chính trị hoặc xã hội.

Theo OCC công bố ngày 8 (giờ địa phương), nhiều ngân hàng đã “phân biệt đối xử không chính đáng” với các nhóm khách hàng thuộc những lĩnh vực hợp pháp, đơn giản vì những ngành này có thể gây tranh cãi. Các chính sách mà các ngân hàng áp dụng bao gồm việc từ chối mở tài khoản, yêu cầu quy trình phê duyệt riêng biệt hoặc kiểm soát nội bộ nghiêm ngặt. Dù OCC không công khai tên của các ngân hàng liên quan, báo cáo đã xác nhận sự tồn tại của chính sách hạn chế chung đối với một loạt ngành nghề hợp pháp, trong đó có ngành tiền mã hóa.

Cuộc điều tra này được khởi động sau khi Tổng thống Trump ký một sắc lệnh hành pháp vào tháng 8 năm 2023. Theo sắc lệnh, OCC phải xem xét liệu các tổ chức tài chính có hành xử thiên vị – hạn chế hoặc đóng tài khoản khách hàng – dựa trên lý do chính trị hoặc tín ngưỡng hay không.

Ngoài ngành tiền mã hóa, báo cáo cũng chỉ rõ nhiều ngành công nghiệp khác bị ảnh hưởng bởi chính sách “từ chối ngân hàng”, gồm: khai thác dầu khí, khai thác than đá, sản xuất vũ khí, vận hành nhà tù tư nhân, sản xuất thuốc lá và thuốc lá điện tử, cũng như ngành giải trí người lớn. Tuy nhiên, OCC cho biết các biện pháp đối với công ty tiền mã hóa, bao gồm đơn vị phát hành, sàn giao dịch và nhà cung cấp dịch vụ lưu ký, phần lớn được ngân hàng biện minh là nhằm quản lý rủi ro liên quan đến tội phạm tài chính.

Tuy nhiên, OCC khẳng định rằng dù ngân hàng có quyền đánh giá rủi ro kinh doanh, việc loại trừ cả một ngành nghề hoặc áp đặt quy trình kiểm duyệt thái quá là hành vi không phù hợp. Việc này không chỉ vi phạm tinh thần bình đẳng trong tiếp cận tài chính mà còn có thể gây cản trở sự phát triển của các công ty đang hoạt động hoàn toàn hợp pháp.

Bình luận: Báo cáo lần này có ý nghĩa quan trọng không chỉ với ngành tiền mã hóa mà còn với toàn hệ sinh thái dịch vụ tài chính. Đây là lần đầu tiên một cơ quan quản lý Mỹ chính thức đặt nghi vấn về tính công bằng trong việc các ngân hàng áp dụng các hạn chế với một số ngành nghề cụ thể. Ngoài ra, kết luận từ OCC cũng củng cố nhận định rằng nhiều doanh nghiệp tiền mã hóa có thể đã bị liệt vào diện “rủi ro cao” một cách phiến diện, từ đó bị loại khỏi hệ thống tài chính truyền thống mà không có căn cứ rõ ràng.

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh chính sách toàn cầu về quản lý tiền mã hóa còn đang phát triển, các công ty trong lĩnh vực này cần chủ động nắm bắt môi trường pháp lý từng quốc gia, đồng thời mở rộng mạng lưới đối tác tài chính – không chỉ trong hệ thống ngân hàng truyền thống mà cả những nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi). Xu hướng “phi ngân hàng hóa” có thể là cơ hội thúc đẩy DeFi trở thành một hướng đi thay thế hiệu quả nếu quy định không thay đổi kịp thời.

Kết luận: Việc OCC nêu đích danh ngành tiền mã hóa như một đối tượng bị các ngân hàng kỳ thị tài chính bất hợp lý cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của việc đảm bảo sự công bằng trong tiếp cận nguồn vốn. Trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa đang ngày càng mở rộng và hội nhập với các công cụ tài chính truyền thống, việc xử lý tình trạng “từ chối ngân hàng” sẽ là bài toán then chốt cho các nhà hoạch định chính sách, đồng thời mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn cho hệ sinh thái DeFi.